Trước đó, chiều ngày 22.9, tiến sĩ Hồ Quốc Bằng - Gám đốc Trung tâm nghiên cứu Ô nhiễm không khí và Biến đổi khí hậu (thuộc Viện Môi trường và Tài nguyên, Đại học Quốc gia TP.Hồ Chí Minh) đã đưa ra bằng chứng ô nhiễm không khí ở TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam liên quan đến cháy rừng ở Indonesia.
Để đưa ra kết luận trên, tiến sĩ Hồ Quốc Bằng cho biết Trung tâm đã chạy mô hình truy tìm nguồn gốc ô nhiễm không khí tại TP.Hồ Chí Minh theo 2 chiều để truy tìm nguyên nhân.
Theo đó, ngày 18.9, có nhiều đám cháy rừng lớn và trên diện rộng tại Indonesia. Theo hướng gió với vận tốc gió, đơn vị này nhận định khoảng 2-3 ngày, chất ô nhiễm sẽ bay tới TP.Hồ Chí Minh.
Đây là lý do khiến nồng độ ô nhiễm ngày thứ 6 (ngày 20.9) tăng đột biến. Tương tự, khi chạy ngược mô hình thì đơn vị này cũng tìm ra nguyên nhân ô nhiễm ngày 22.9 xuất phát từ cháy rừng ở Indonesia.
“Cuối tuần xe cộ ít ra ngoài đường, nhà máy cũng ít hoạt động nên nguồn thải này không nhiều. Bình thường cho dù có xuất hiện sương mù thì chất lượng không khí cũng không ô nhiễm nặng đến vậy” - tiến sĩ Bằng lý giải.
Tuy nhiên, bà Lê Thị Xuân Lan - nguyên Phó phòng Dự báo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, cho rằng cháy rừng ở Indonesia cách xa Việt Nam nên khó có thể là nguyên nhân chính khiến không khí tại TP.Hồ Chí Minh và khu vực phía Nam bị ô nhiễm.
Theo là Lan, ngày 18.9 xảy ra cháy rừng, theo hướng gió Tây Nam thổi ngược lên thì sau 2 ngày có thể tác động đến phía Nam Việt Nam. Nhưng sau đó, gió Đông Bắc thổi xuống từ ngày 21.9 đẩy ngược chất ô nhiễm ra phía biển nên khả năng tác động không lớn.
Trong khi đó, ông Lê Đình Quyết - Phó phòng dự báo Đài Khí tượng Thủy văn khu vực Nam Bộ, cho biết chưa đủ bằng chứng để xác định cháy rừng ở Indonesia liên quan đến hiện tượng mù tại TP.Hồ Chí Minh.
Theo ông Quyết, nếu do cháy rừng thì các trạm quan trắc phải ghi nhận được hiện tượng mù khô ở một số vùng biển. Tuy nhiên, các trạm quan trắc ở Phú Quốc, Thổ Chu, Côn Đảo đều không ghi nhận hiện tượng mù khô trong các ngày qua.
Ông Lê Đình Quyết cho rằng hiện tượng người dân nhìn thấy gọi là mù. Trong 3 ngày (từ ngày 20 đến ngày 22.9), thời tiết ở TP.Hồ Chí Minh hội tụ các yếu tố như có mưa nhiều, độ ẩm trong không khí cao cùng với không khí lạnh ở phía Bắc đang đẩy xuống làm bầu trời có mù.
Còn để xác định chất lượng không khí có bị ô nhiễm hay không, ông Quyết cho biết phải căn cứ vào các chỉ số từ trung tâm quan trắc của Sở Tài nguyên Môi trường TP.Hồ Chí Minh bởi đài khí tượng không có thiết bị đo các chỉ số này.
Vậy mức độ ô nhiễm không khí tại TP.Hồ Chí Minh có hay không liên quan đến tình trạng cháy rừng ở Indonesia, phóng viên Lao Động đã liên hệ với một lãnh đạo Sở Tài nguyên Môi trường TP.Hồ Chí Minh để tìm câu trả lời, nhưng vị này cho biết chưa đủ cơ sở để kết luận.
Những ngày qua, nhiều người dân sống ở TP.Hồ Chí Minh rất hoang mang về tình hình ô nhiễm không khí. Một số nơi ở thành phố xuất hiện các lớp sương mù dày đặc từ sáng đến chiều.
Chỉ số chất lượng không khí (AQI) tại TP.Hồ Chí Minh cũng liên tục ở mức trên 150, thuộc nhóm màu đỏ, đây là mức thuộc nhóm có hại cho sức khỏe con người. Chỉ số bụi mịn PM2.5 ở mức 102.7 µg/m³, cao hơn gấp 4 lần quy chuẩn quốc gia (25 µg/m3) và gần 11 lần trung bình năm của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO).
