Năm 2023 thời tiết mang một số nét đặc trưng của năm El Nino. Để tìm hiểu về hiện tượng ENSO sẽ ở trong pha nào và xu thế thời tiết năm 2024, phóng viên Báo Lao Động đã có cuộc trao đổi với ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo Thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn quốc gia.
Thưa ông, năm 2023 thời tiết Việt Nam chịu ảnh hưởng của hiện tượng El Nino. Vậy nhìn lại 2023, ông đánh giá như thế nào về tác động của El Nino và sang năm 2024 ENSO sẽ ở trong pha nào?
- Chúng tôi đã đưa ra so sánh thời tiết 2023 và 2022 để nhìn thấy sự khác biệt của từng pha ENSO. Năm 2022, thời tiết Việt Nam chịu tác động của hiện tượng La Nina, còn năm 2023, Việt Nam chịu ảnh hưởng của El Nino. Hai hình thái khác biệt tạo nên 2 năm diễn biến thời tiết khác biệt.
Theo thống kê, số lượng bão năm 2023 cũng ít hơn so với năm 2022. Nắng nóng và mưa lớn không nhiều nhưng đều xuất hiện kỷ lục nắng nóng.
Nhiều nơi có nhiệt độ cao nhất vượt giá trị lịch sử như Hồi Xuân (Thanh Hóa) 44,1 độ C (giá trị lịch sử trước đó là 41,7 độ C), Quỳ Châu (Nghệ An) 43,2 độ C (giá trị lịch sử 41,8 độ C), Tây Hiếu (Nghệ An) 43,3 độ C (giá trị lịch sử 42 độ C), Tương Dương (Nghệ An) 44,2 độ C (giá trị lịch sử 42,7 độ C). Đây cũng là giá trị nhiệt độ ngày cao nhất trên cả nước đã từng được quan trắc (giá trị cũ là 43,4 độ C tại Hương Khê (Hà Tĩnh),...
Năm 2024, hiện nay trạng thái khí quyển và đại dương đang trong điều kiện El Nino. Trong ba tháng đầu năm 2024, El Nino tiếp tục duy trì với xác suất trên 90%. Dự báo hiện tượng El Nino giảm dần về cường độ nhưng vẫn có khả năng duy trì tới tháng 6 năm 2024 với xác suất khoảng từ 60 - 65%.
Vậy với diễn biến ENSO như vậy, dự báo sơ bộ về xu thế thời tiết năm 2024 như thế nào thưa ông?
- Chúng tôi mới đưa ra những nhận định về xu thế 2024, nhiệt độ khả năng cao hơn trung bình nhiều năm.
Trong ba tháng đầu năm 2024, hoạt động của không khí lạnh có khả năng yếu hơn so với trung bình nhiều năm nên số ngày rét đậm, rét hại ở mức thấp hơn so với trung bình cùng thời kỳ.
Tuy nhiên, cần đề phòng các đợt không khí lạnh có cường độ mạnh (đặc biệt trong tháng 1 - 2.2024) gây rét đậm, rét hại trên diện rộng và băng giá, sương muối ở khu vực vùng núi khu vực Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ.
Ngoài ra, số ngày mưa nhỏ, mưa phùn ở khu vực Bắc Bộ trong mùa đông xuân 2023 - 2024 có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm.
Nắng nóng có khả năng xuất hiện sớm tại khu vực Nam Bộ (tập trung ở miền Đông Nam Bộ), khu vực Tây Bắc Bắc Bộ và Trung Bộ. Số ngày nắng nóng ở các khu vực có khả năng cao hơn trung bình nhiều năm.
Khu vực Tây Nguyên và Nam Bộ, dự báo ba tháng đầu năm 2024 ít có khả năng xuất hiện mưa trái mùa, do vậy tình trạng khô hạn có thể kéo dài trong thời kỳ này.
Năm 2023 do tác động của El Nino số cơn bão ít hơn so với trung bình nhiều năm. Dự báo El Nino duy trì tới tháng 6 thì hoạt động mùa bão 2024 như thế nào thưa ông?
- Thống kê của chúng tôi trong năm 2023 có 5 cơn bão, 3 áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông; chỉ bằng 2/3 so với trung bình nhiều năm. Trung bình nhiều năm khoảng 10 - 13 cơn bão/áp thấp nhiệt đới.
Dự báo mùa bão 2024 đến muộn hơn so với trung bình nhiều năm. Từ nay đến tháng 6 năm 2024 ít có khả năng xuất hiện bão/áp thấp nhiệt đới trên khu vực Biển Đông.
Trân trọng cảm ơn ông!
