Hơn 50.150 người lao động bị ảnh hưởng
Ông Phạm Chí Tâm - Phó Chủ tịch LĐLĐ TPHCM - cho biết, từ đầu năm đến giữa tháng 11.2022, trên địa bàn TPHCM xảy ra 13 vụ lao động ngừng việc tập thể với gần 6.000 người tham gia. Nguyên nhân trực tiếp là do quyền và lợi ích của người lao động (NLĐ) chưa được đảm bảo.
Dự báo tình hình cuối năm, ông Tâm cho hay, do ảnh hưởng của lạm phát, xung đột giữa Nga - Ukraina, giá cả nhiên liệu, một số mặt hàng tăng, tổng cầu của thế giới giảm, một số nhãn hàng hủy hợp đồng, giảm đơn hàng, dẫn đến nhiều doanh nghiệp trong nước không có đơn hàng mới, hoặc giảm đơn hàng, nhất là ngành chế biến gỗ, da, giày, dệt, may.... Từ đó, dẫn tới doanh nghiệp buộc phải giảm giờ làm, không tăng ca, cho công nhân (CN) nghỉ việc luân phiên, ứng phép năm 2023, tạm hoãn HĐLĐ chờ đơn hàng, chấm dứt HĐLĐ.
Thống kê đến ngày 23.11, có 155 doanh nghiệp với 50.157 NLĐ bị ảnh hưởng, thu nhập của NLĐ bị giảm sâu, doanh nghiệp khó khăn. Dự báo Tết năm nay, có những doanh nghiệp sẽ không có tiền thưởng Tết, lương tháng 13...
Tình trạng nợ BHXH, BHYT khá nhiều, số đơn vị nợ từ 1 tháng trở lên gần 48.700 đơn vị, chiếm 47,47%. Điều này ảnh hưởng đến NLĐ khi bị chấm dứt hợp đồng lao động thì người sử dụng lao động sẽ không chốt sổ BHXH được cho NLĐ... Do vậy, tình hình QHLĐ trên địa bàn TPHCM từ nay cho đến hết quý I/2023 tiềm ẩn nhiều phức tạp.
Để ổn định QHLĐ, LĐLĐ TPHCM đã triển khai một số giải pháp nhằm ngăn ngừa tranh chấp tập thể và ngừng việc tập thể, đồng thời tổ chức các hoạt động chăm lo Tết Nguyên đán Quý Mão năm 2023 với phương châm “Tết đến với mọi đoàn viên, NLĐ”.
LĐLĐ TPHCM cũng đề xuất Ban Dân vận Thành ủy tham mưu Ban Thường vụ Thành ủy chỉ đạo các cấp ủy Đảng quận, huyện, TP Thủ Đức quan tâm hơn nữa công tác lãnh đạo chỉ đạo các ngành của địa phương thực hiện chức năng của mình liên quan đến công tác QHLĐ trên địa bàn; UBND TPHCM nghiên cứu có hỗ trợ cho NLĐ bị mất việc làm do doanh nghiệp thu hẹp sản xuất, giới thiệu việc làm, đào tạo nghề cho NLĐ bị mất việc...
Tăng cường đối thoại, chăm lo để ổn định quan hệ lao động
Đại diện Ban Dân vận Quận ủy Quận Bình Tân cho biết, năm 2022, trên địa bàn xảy ra 5 vụ ngừng việc tập thể, nhiều hơn 2 vụ so với năm 2021. Các cấp ủy, chính quyền, công đoàn quận kịp thời nắm bắt tình hình, làm việc với doanh nghiệp khó khăn phải chấm dứt HĐLĐ hoặc giãn việc để bảo đảm quyền lợi của NLĐ.
Còn theo đại diện Ban Dân vận Huyện ủy Huyện Củ Chi, khi Công ty Việt Nam Samho phải chấm dứt HĐLĐ với gần 1.500 CN do thiếu đơn hàng, chính quyền, công đoàn, ngành Lao động, Thương binh và Xã hội (LĐTBXH) đã tổ chức đối thoại với ban giám đốc công ty. Qua đối thoại, công ty thống nhất không chấm dứt HĐLĐ với CN đang mang thai, CN thuộc hộ nghèo; không chấm dứt HĐLĐ đồng thời với CN có vợ chồng cùng làm cho công ty. Công ty đồng ý hỗ trợ 2 triệu đồng/người, LĐLĐ và CĐCS Cty hỗ trợ 1 triệu đồng/người; CN nghỉ việc từ cuối tháng 11 nhưng được hưởng lương đến giữa tháng 12.
Chính quyền, công đoàn đã có kế hoạch chăm lo Tết cho CNLĐ, giới thiệu một số doanh nghiệp giải quyết việc làm cho CN mất việc. Qua đó, tình hình QHLĐ trên địa bàn ổn định.
Trưởng Phòng Quản lý lao động Ban Quản lý các KCX&CN TPHCM cho biết, qua khảo sát, có 86 doanh nghiệp thiếu đơn hàng, trong đó 17 doanh nghiệp báo giảm giờ làm, cho CN nghỉ phép năm. Đồng thời, nhận định tình hình QHLĐ từ nay đến Tết tương đối phức tạp, nhất là doanh nghiệp do khó khăn không thưởng Tết hoặc thưởng thấp hơn năm ngoái.
Từ vụ việc tại Công ty Việt Nam Samho, ông Nguyễn Văn Lâm - Phó Giám đốc Sở LĐTBXH TPHCM - cho rằng, sự chủ động của chính quyền địa phương sẽ giúp nhanh chóng nắm bắt và ổn định tình hình QHLĐ. Tuy nhiên, vấn đề lớn nhất ở nhiều doanh nghiệp hiện nay là tình trạng nợ BHXH.
Ông Lâm cũng đề nghị cần xây dựng kênh thông tin kết nối giới thiệu việc làm, nhất là những doanh nghiệp cùng ngành nghề, lĩnh vực ở địa phương; khảo sát nhu cầu tuyển dụng lao động của doanh nghiệp, đặc biệt là lao động thời vụ trong dịp Tết.
Phát biểu chỉ đạo hội nghị, ông Nguyễn Hồ Hải - Phó Bí thư Thành ủy TPHCM - đánh giá cao sự chủ động của các cấp ủy, chính quyền, công đoàn tại các địa phương đã kịp thời nắm bắt tình hình doanh nghiệp khi khó khăn, có những làm việc, đối thoại với chủ doanh nghiệp để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng và chăm lo NLĐ khi bị mất việc, giãn việc. Đồng thời, có những dự báo đúng về tình hình QHLĐ để có những giải pháp đúng đắn, kịp thời để ổn định QHLĐ, giữ vững an ninh, trật tự xã hội.
Ông Hồ Hải cũng đề nghị các cấp ủy, chính quyền, công đoàn TPHCM tiếp tục chủ động nắm bắt tình hình, kịp thời tham mưu cho các cấp ủy Đảng để có biện pháp chỉ đạo phù hợp để tránh tranh chấp lao động, bảo đảm quyền lợi của NLĐ vì lao động từ các tỉnh đến TPHCM là lực lượng quan trọng, có mối quan hệ cộng sinh với doanh nghiệp để cùng xây dựng TPHCM, đồng thời xây dựng QHLĐ hài hòa, ổn định trong doanh nghiệp, không để phát sinh thành các điểm nóng; tăng cường kết nối, giới thiệu việc làm cho NLĐ bị mất việc làm, chăm lo NLĐ trong dịp Tết.
