Vậy là trôi trên khinh khí cầu.
Bỏ ra 135 euro, tức khoảng hơn 3 triệu đồng tiền Việt, tôi đăng ký bay khinh khí cầu.
Trời còn chưa sáng, xe đã đón. Hàng trăm khinh khí cầu được xe 16 chỗ có rơ-moóc kéo ra triền thung lũng. Khí lạnh từ núi non phả ra từng hồi, nhiệt kế báo chỉ 2 độ C. Đám khách co ro được mời cà phê và buffet sáng, rồi chờ xem thiên văn địa lý để quyết định có bấm nút ra khu vực bay không. Mây mù, mưa giông, gió quẩn bất thường đều là lý do để họ “thiết lập vùng cấm bay”. Lúc ấy, một trăm phần trăm các tour bay khinh khí cầu sẽ phải hủy. Nếu chờ được thì hôm sau quay lại, trời trong ta lại bay, trời đục ta lại hoãn…
Trung bình, mỗi ngày khoảng 6.000 người từ năm châu bốn biển, xếp hàng để được cưỡi lên hàng trăm khinh khí cầu ngắm núi non, nhà trong hang, hàng vạn “ống khói của các nàng tiên”, rừng đá hình dương vật hay phong hóa gọt tạc ra các hình chim bồ câu. Nhưng đẹp ngất ngây nhất, vẫn là các hoang mạc đá trắng, đá xám, đá đỏ au, đá chảy tràn thăn thớ, đá dựng như măng trúc, đá béo múp nhẵn bóng ngóc đầu sinh động. Lộng lẫy đến độ, dù chụp bằng máy nào, thì cũng rất dễ bị người xem đổ tội cho là photoshop, “đổ” thêm vung vãi màu vào!
Họ sắp xếp hàng lối, xe cộ, bố trí người đón khách từ các nhà nghỉ khách sạn hết sức nền nếp. Hàng nghìn người từ hàng chục hàng trăm quốc gia, nhưng chẳng thấy ai bị bỏ rơi. Mấy anh chàng Hồi giáo xứ Thổ thì vạm vỡ đẹp giai. Họ điều khiển khinh khí cầu bằng cách bơm khí nóng vào các cái vỏ “bóng bay” như một nghệ sĩ biểu diễn đầy say đắm…
Và tôi đã trôi qua bầu trời Cappadocia trong một bình minh không giống bất cứ buổi mặt trời lên nào trong đời mình trước đó. Trôi với tốc độ một cánh bướm đêm ngơ ngác trên trời cao, chứ không phải vèo một cái như hàng không dân dụng phóng cả nghìn cây số một giờ. Lửng lơ trong cái giỏ mây đốt khí nóng thổi căng quả bóng vải dẫn đường trời đi ngắm núi non thung lũng hình thành từ 50 triệu năm trước.
Rợp trời sặc sỡ hàng trăm khinh khí cầu đưa bỗng bễnh dăm bảy nghìn người lên bầu trời mỗi ngày. Chả trách người ta phong tặng Cappadocia là khu vực đẹp nhất để bay dày đặc nhất các loại khinh khí cầu trên thế giới.
Và gió lạnh tơi bời. Vô số các viên bi cổ tích, vô số các bong bóng xà phòng ngũ lục sắc mơ màng trôi trên bầu trời ấu thơ rồi cả bầu trời ảo mộng của tôi. Đúng là phải dụi mắt mãi mới biết không nằm mơ. Đúng là chưa chia xa đã nghĩ rằng mình sẽ nhớ nơi này lắm lắm.
Và chui trong lòng đất với 36 thành phố ngầm hơn nghìn năm tuổi
Rồi chúng tôi luồn lỏi tham quan hang ngầm di sản thế giới trong lòng đất Cappadocia. Nó sâu đủ 10 tầng, ở hang ấy, chứa được cùng lúc đến 60.000 người và nuôi sống họ suốt 3 tháng. Cả cộng đồng dân cư khổng lồ, nhà tù, tu viện, nhà bếp, nhà xác, xưởng chế tác vũ khí, “nhà lạnh” dự trữ thức ăn, có tất. Những thành phố, khách sạn, các công trình hoành tráng đều ở dạng khoét núi ra mà tạo tác rồi trở thành Di sản văn hoá và thiên nhiên thế giới (được công nhận vào năm 1985).
Nghe nói có đến hàng trăm cái thành phố làng mạc ngầm hoàn hảo kiểu này trên sa mạc đá rợn ngợp và đẹp đến mức nhân loại gọi là kỳ quan này. “Thành phố ngầm” nơi tôi thăm, theo các nhà khảo cổ, được kỳ công vừa ở vừa đào khoét suốt cả thời gian dài, khoảng từ năm 780 đến năm 1180 sau Công nguyên. Có lẽ họ đào bằng dùi đục xà beng thời cổ xưa thế nên rất vất vả. Lối đi rất hẹp, mấy ông bà Tây cộp đầu bôm bốp, ông vòng eo hơi quá khổ thì lách không qua nổi.
Từ hơn một nghìn năm trước người ta đã làm được những kinh thành ngầm từ việc khoét đá ở trong lòng sa mạc như thế, thật ngàn lần đáng phục.
Tôi thích nhất những “ống khói của các vị tiên”, theo cách gọi của người Thổ. Cả thành phố ngầm, thoát khí kiểu gì, thông gió ra sao, nhất là những ngày nắng như nung. Người Thổ cổ xưa đã lợi dụng các nách núi cao để khoét lỗ thông khí từ lòng đất sâu lên đỉnh trời ngun ngút gió. Nhìn toàn cảnh, các ống khói xếp lớp có vòi, có lỗ, có ngách cứ như hang hốc tự nhiên (để ngụy trang khỏi kẻ thù dị giáo). Đất đá ở đó đỏ đắn như trên… Sao Hỏa. Như những gương mặt hoạt hình có đủ mắt, mũi, miệng, rất khôi ngô và hài hước.
Hệ thống tòa ngang dãy dọc ngầm dưới lòng đất này đã được tình cờ phát hiện bắt đầu từ năm 1963, khi một người dân đào vườn để xây móng nhà chợt họ gặp một lỗ hổng lớn với các thông đạo dẫn đi ba bề bốn bên hun hút liên hoàn. Họ tò mò đốt đuốc đi ngày nọ qua ngày kia không tới đáy cùng. Đến nay, chưa một ai bới đất lật cỏ khu sa mạc khổng lồ giữa hai lục địa Á - Âu này lên để xem có bao nhiêu thành phố ngầm. Cũng chưa ai “siêu âm” để chụp ảnh được quy mô và công năng đầy đủ của mỗi hạng mục được xây dựng từ 1.200 đến 900 năm trước!
Thành phố ngầm chúng tôi đến có 11 tầng. Chiều sâu từ mặt đất xuống tầng thứ 11 là 85m, sâu bằng nơi sâu nhất của hệ thống tàu điện ngầm lừng danh thế giới của Mátxcơva (thủ đô Liên bang Nga). Công trình dưới lòng đất giữ kỷ lục thế giới đầy danh tiếng của Nga được đào cách đây gần 100 năm, còn “ống khói của các nàng tiên” là chỉ dấu dẫn xuống vô số “thành phố trong bóng tối, nơi trú ngụ của các thiên thần” được tạo tác từ hơn 1.200 năm trước! Có nơi chứa 60.000 người, có thành phố dưới mặt đất diện tích khoảng 7km2. Chỉ riêng một “làng trong bóng tối” đã có tới 15.000 ống thông khói dạng ngọn núi đỏ đắn vươn lên trời. Đặc biệt là hệ thống địa đạo liên thông sang các thành phố ngầm khác đã được thiết lập tài tình để bảo vệ an ninh. Có hệ thống cửa đá ngoàm chắc, có bẫy lăn đá.
Mất một ngày lang thang trong lòng một trong ba mươi sáu thành phố ngầm ở Cappadocia, tôi ngoi lên mặt đất theo những lối đi khoét đá quá hẹp, len lén vui vì thấy mình chưa bị… béo phì. A hà, cái việc thấp bé của mình thật chưa bao giờ hữu dụng đến thế…
