Chung cư ở trong hẻm
Mặc dù khi phê duyệt các dự án chung cư, cơ quan chức năng đều xem xét cẩn trọng dựa trên nhiều tiêu chí về hạ tầng kỹ thuật, xã hội, dân số, mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất... nhằm đáp ứng hài hòa về mặt kiến trúc và các vấn đề xã hội liên quan. Tuy nhiên, giữa quy hoạch và thực tế lại có độ vênh khá lớn. Không phải quá khó để tìm thấy ở TPHCM những dự án chung cư được cấp phép nằm trong những con hẻm nhỏ.
Đơn cử, như chung cư Mỹ Phước nằm trong con hẻm 280 đường Bùi Hữu Nghĩa, quận Bình Thạnh. Dự án này có 544 căn hộ với hơn 2.000 người sinh sống. Theo Ban Quản lý chung cư này, toàn chung cư có 170 ôtô, 1.000 xe máy. Ngoài ra, tại tầng trệt hai lô A và B có quán cà phê, siêu thị mini và quán ăn nên hằng ngày còn có một lượng xe khá lớn ra vào. Trong khi đó, con hẻm được xem là “huyết mạch” của chung cư thì chỉ có bề rộng chưa tới 8m. Người đông, xe cộ nhiều nên thường xuyên bị kẹt xe. Đã vậy, các nhà hai bên mặt tiền hay lấn đường làm chỗ buôn bán nên có khi hai ôtô bốn chỗ đi ngược chiều không có chỗ tránh nhau.
Người dân ở chung cư cho biết, trước thắc mắc của người dân về hạ tầng giao thông, chủ đầu tư cho hay có dự án mở đường lớn chạy ngang qua chung cư, đường ra hẻm 280 chỉ là lối đi tạm. Thế nhưng đã hơn 10 năm từ lúc bàn giao vẫn chưa thấy mở đường. “Anh em ruột” với chung cư Mỹ Phước là chung cư Mỹ Đức trên đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, P.21, Q.Bình Thạnh tuy không vướng khúc cua như chung cư Mỹ Phước nhưng đường vào chung cư Mỹ Đức cũng là một con hẻm dài chừng 200m, có chỗ rộng 10m nhưng cũng có chỗ chỉ khoảng 5m. Dự án chung cư này cũng có 4 tòa nhà cao 20 tầng với 740 căn hộ, có khoảng 150 xe hơi, khoảng 1.500 xe máy với khoảng 2.800 cư dân.
Dự án chung cư mọc như nấm
Tình trạng chung cư đua nhau xây dựng “nhét” vào các tuyến đường hạ tầng chưa hoàn chỉnh được nhiều người ví von “ngộp thở chung cư”. Trong khi đó, một số tuyến đường có vị trí đẹp lại là nơi tập trung của hàng loạt dự án lớn, gây quá tải về hạ tầng, giao thông và chỉ tiêu dân số…
Đơn cử như vấn nạn kẹt xe đang là nỗi sợ của khu vực xung quanh sân bay Tân Sơn Nhất, theo đánh giá của các chuyên gia, nguyên nhân quan trọng nhất làm gia tăng phương tiện giao thông dẫn đến kẹt xe của khu vực này phải kể đến, đó là khu vực này đang trở thành một trong những khu tập trung các dự án bất động sản quy mô lớn. Nếu tính trong bán kính 3km của Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất, có ít nhất vài chục dự án bất động sản quy mô lớn, đã được đưa vào sử dụng, đang xây dựng trong vòng vài năm trở lại đây. Với rất nhiều căn hộ đổ bộ vào một khu vực chật hẹp các tuyến đường quanh sân bay Tân Sơn Nhất, ước tính đã, đang và sẽ có khoảng gần 10 ngàn hộ dân di dời về khu vực này sinh sống.
Hay như dọc theo tuyến đường Nguyễn Hữu Thọ, từ Nhà Bè về đến quận 4, có không ít hơn 50 dự án chung cư cao tầng mọc lên. Ngay đoạn đường thuộc địa bàn huyện Nhà Bè cũng đã có hàng chục dự án bất động sản với số lượng hàng trăm ngàn căn hộ, biệt thự, nhà liên kế... đã và đang thành hình. Tình trạng kẹt xe, ùn tắc đang là vấn nạn bởi để đi từ huyện Nhà Bè về khu vực quận 1 không có con đường nào khác khả quan hơn việc băng qua cầu Tân Thuận hoặc cầu Kênh Tẻ. Đây là tuyến giao thông huyết mạch kết nối từ huyện Nhà Bè qua quận 7, quận 4 để về quận 1 nhưng lưu lượng giao thông quá lớn.
Siết chặt cấp phép dự án
Một đại diện Sở Xây dựng TPHCM cho biết, khi cấp phép xây dựng cho các dự án chung cư, cơ quan cấp phép phải đối chiếu với các chỉ tiêu kiến trúc quy hoạch như mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, tầng cao… của khu vực công trình xây dựng. Những dự án phù hợp với quy hoạch mới được giao đất, chấp thuận chủ đầu tư và cấp phép xây dựng. Tuy nhiên, dù đúng quy hoạch nhưng thực tế tại nhiều khu vực trên địa bàn TP hiện nay tốc độ xây dựng hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội không bắt kịp tốc độ phát triển các dự án. Đặc biệt, đối với dự án khoét lõm trong các khu dân cư hiện hữu mà hệ thống hạ tầng giao thông, cấp nước yếu kém gây quá tải cho hạ tầng khu vực.
Ông Hoàng Minh Trí - Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP Hồ Chí Minh cho rằng: "Thời gian qua các khu đô thị mới có quy mô lớn, đồng bộ, văn minh, hiện đại nhưng về hạ tầng xã hội và hạ tầng kỹ thuật đô thị chưa được hình thành. Trong khi đó, việc cấp phép xây dựng các dự án nhà cao tầng, trung tâm thương mại, công trình đông người... lại thiếu sự đồng bộ về quy hoạch khiến cho áp lực giao thông ngày càng nặng nề hơn. Tình trạng chung cư trong hẻm là một minh chứng rõ nhất của việc cấp phép xây dựng không dựa vào thực tiễn. Quy hoạch dự kiến là vậy nhưng đến bao giờ mới được triển khai, khi nào con hẻm mới được mở rộng thành đường. Rõ ràng, chủ đầu tư đang dẫn dắt Nhà nước trong việc cấp phép xây dựng chung cư, cao ốc văn phòng.
Trong bối cảnh chưa thể có giải pháp nào tốt hơn, mới đây UBND TPHCM đã đưa ra giải pháp là những công trình cao ốc tập trung đông người trên các trục đường, khu vực chưa đầu tư hoàn chỉnh hệ thống hạ tầng giao thông theo quy hoạch được duyệt sẽ không được cấp phép xây dựng. Theo đó, các dự án chung cư phải được đối chiếu với các chỉ tiêu kiến trúc quy hoạch như mật độ xây dựng, hệ số sử dụng đất, tầng cao... Những dự án nào có vị trí phù hợp với quy hoạch mới được giao đất, chấp thuận chủ đầu tư và cấp phép xây dựng, UBND TPHCM cũng giao cho Sở Giao thông và Vận tải thuê đơn vị tư vấn đề xuất quy trình để xem xét theo quy mô, phạm vi dự án, tác động về giao thông, trách nhiệm của chủ đầu tư cần phải làm gì... Từ đó, chủ đầu tư sẽ phân kỳ thực hiện dự án cho phù hợp với hạ tầng giao thông... Dự kiến trong năm nay, quy trình này sẽ được hoàn thành và đưa vào sử dụng.
