Ngay từ cuối quý III, đầu quý IV/2017, nhiều ngân hàng đã tăng nhẹ lãi suất hoặc triển khai các chương trình khuyến mãi, quà tặng để thu hút tiền gửi từ người dân. Ngân hàng TMCP Đại chúng Việt Nam (PVcomBank) là ngân hàng đang có mức lãi suất cao nhất ở kỳ hạn 13 tháng ở mức 8,5%/năm. Mức lãi suất này đã được điều chỉnh tăng 0,5% so với thời điểm trước đó. Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu (Eximbank) cũng đang áp dụng chương trình "Gửi dài, tài lộc tăng" với lãi suất của các kỳ hạn 15 và 18 tháng cao hơn 0,4% - 0,5% so với biểu lãi suất tiết kiệm thông thường là 7%/năm và 7,3%/năm.
Ở khối ngân hàng quốc doanh cũng đang có diễn biến trái chiều. Mới hơn 1 tuần trước, Vietcombank là ngân hàng bất ngờ giảm lãi suất huy động tiền gửi, thì đến nay, lại một bất ngờ khác đến đó là BIDV và VietinBank mạnh tay điều chỉnh lãi suất theo hướng đi lên.
Cụ thể, theo biểu lãi suất mới nhất của BIDV, các khoản tiền gửi kỳ hạn 1 tháng và 2 tháng sẽ được hưởng lãi suất 4,8%/năm, tăng 0,5% so với mức lãi suất cũ. Khoản tiền gửi kỳ hạn 3 tháng được nâng từ 4,8% lên 5,2%/năm – tương đương với kỳ hạn 6 tháng. Các khoản tiền gửi kỳ hạn 9 tháng trở lên ngân hàng áp dụng mức lãi suất cào bằng 6,9%/năm. Không chỉ riêng BIDV mà VietinBank cũng có động thái tăng lãi suất tiền gửi. Với các kỳ hạn dưới 6 tháng ngân hàng này giữ nguyên nhưng lãi suất từ 6 đến 9 tháng đã tăng từ mức 5,5- 5,7% lên 5,8%/năm; lãi suất kỳ hạn 12 tháng tăng từ 6,5% lên 6,8%/năm. Mức lãi suất kỳ hạn dưới 6 tháng của BIDV như vậy đang tương đương với của VietinBank và cao hơn hẳn mặt bằng lãi suất ở Vietcombank. Còn nếu xét kỳ hạn từ 6 tháng trở lên thì lãi suất tiền gửi của BIDV cũng đang là cao nhất trong số các ngân hàng lớn. Hiện BIDV áp dụng mức lãi suất đồng loạt 6,9% cho kỳ hạn dài còn Vietcombank cao nhất là 6,5%/năm và VietinBank là 6,8%/năm.
Theo báo cáo thị trường tiền tệ hàng tuần của SSI Retail Research (Cty chứng khoán SSI), lãi suất liên ngân hàng tuần đến ngày 10.11.2017 kéo dài xu hướng tăng sang tuần thứ 3 liên tiếp, mức tăng có phần mạnh hơn 2 tuần trước. Cụ thể, lãi suất qua đêm tăng +34 điểm cơ bản (bps) lên 1,04%/năm, lần đầu tiên vượt ngưỡng 1% sau gần 4 tháng. Lãi suất kỳ hạn 1 tuần và 1 tháng tăng lần lượt +13,5bps và +7,5bps, lãi suất 3 tháng cũng tăng khá mạnh +45bps lên 3,7%/năm.
Theo bộ phận phân tích của SSI, cũng giống như cùng kỳ năm ngoái, diễn biến này không bất ngờ bởi nhu cầu thanh khoản sẽ tiếp tục gia tăng khi mùa cao điểm cuối năm đang đến gần.
Thống kê số liệu từ báo cáo tài chính của 15 ngân hàng lớn cho thấy, đến ngày 30.09.2017 có 6/15 ngân hàng chỉ mới đi đạt được 12,5% đến 53% kế hoạch huy động tiền gửi cả năm trên thị trường một dù đã đi hết ¾ thời gian của năm, gồm: VP Bank, LienVietPost Bank, VIB, Sacombank, Kienlong Bank, OCB. Trong khi đó, đối với hoạt động cho vay, OCB, Kienlong Bank và Sacombank đã đi được từ 74% đến 142% kế hoạch tăng trưởng tín dụng cả năm (không so sánh với kế hoạch tăng trưởng tín dụng điều chỉnh, nếu có); VIB và VPBank đang trong tình trạng số dư tiền gửi khách hàng thấp hơn số nợ cho vay khách hàng.
Ngoài ra, Vietinbank và BIDV mặc dù đã đi được 71,2% và 81% kế hoạch huy động vốn cả năm; nhưng tăng trưởng tín dụng 9 tháng đầu năm đi nhanh hơn tăng trưởng huy động và đến cuối tháng 9/2017 số dư tiền gửi khách hàng thấp hơn số dư tiền gửi cho vay khách hàng.
Vì vậy, đúng như dự báo của các nhà phân tích tài chính, Vietinbank và BIDV đã phải bắt đầu đẩy mạnh huy động vốn trên thị trường một, dự phòng cho trường hợp phải thanh toán các khoản nợ Chính phủ (tiền gửi của Kho bạc Nhà nước sụt giảm mạnh ở những tháng cuối năm), cũng như giảm vay NHNN và các tổ chức tín dụng khác.
Tuy vậy, Ủy ban Giám sát tài chính Quốc gia (NFSC) mới đây nhận định, lãi suất huy động hiện nay vẫn ổn định so với tháng trước. Tính đến tháng 10, lãi suất huy động bình quân lần lượt là 4,7 - 5,7 - 6,8% tương ứng với kỳ hạn 1 - 6 - 12 tháng. Với các kỳ hạn dài từ 12-36 tháng, lãi suất huy động bình quân ở mức 7,1%. Lãi suất cho vay giảm nhẹ so với đầu năm.
