Ngáo đá chém hàng loạt kính ô tô trên đường
Đêm rạng sáng 15.11.2017, Võ Thanh Hoài (26 tuổi, quê Kiên Giang) đi thất thểu dọc đường Chánh Hưng (Q.8) để xin người dân ngủ nhờ nhưng không ai cho. Tiếp đó, đối tượng liền leo qua hàng rào vào chùa, rồi leo lên một đỉnh tháp vì tưởng có người đang đuổi theo đánh mình. Bất chấp sự thuyết phục từ nhà chùa và lực lượng chức năng, Hoài vẫn cố thủ trên nóc chùa từ 3h đến 13h ngày 15.11.2017. Sau đó, lực lượng chức năng đã phải tiếp cận, khống chế để đưa đối tượng xuống mặt đất. Tuy nhiên, lúc này, Hoài vẫn có biểu hiện mơ màng, chưa tỉnh táo. Được biết, trong số các chiến sỹ thay phiên nhau tiếp cận đối tượng, có 10 người bị thương do Hoài dùng cây sắt và gỗ ném trúng.
Trước đó không lâu, Công an quận Bình Thạnh đã khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với Nguyễn Đình Long (sinh năm 1988, phường 27, Q. Bình Thạnh) để điều tra về hành vi Hủy hoại tài sản. Ngày 28.10.2017, Long đi xe máy, không đội mũ bảo hiểm ngang nhiên dùng mã tấu chém vỡ gương chiếu hậu của hàng chục ô tô đang chạy trên đường tại TPHCM. Suốt dọc quãng đường từ cầu Bình Triệu, đối tượng đã phá kính chiếu hậu của 15-20 ô tô, trong đó có cả xe taxi và xe hơi đắt tiền. Sau đó, đối tượng vòng về đường Xô Viết Nghệ Tĩnh, ra quốc lộ 13 và vứt mã tấu tự chế tại đây. Vì hành động quá ngông cuồng và có biểu hiện “ngáo đá” nên chủ của những ô tô bị hủy hoại không dám phản ứng cũng như những người đi đường sợ hãi né tránh.
Nhận được sự tố cáo của nhiều người dân, đến tối 28.10 qua xác minh thông tin, Công an quận Bình Thạnh đã mời Nguyễn Đình Long lên làm việc. Tại đây, Long khai nhận đã dùng mã tấu chém hỏng nhiều kính chiếu hậu ô tô, không gây thương tích cho ai. Tiến hành kiểm tra ma túy, kết quả xác định Long dương tính với ma túy tổng hợp. Tuy đối tượng không có tiền án nhưng có tiền sử về sử dụng ma túy và thuộc diện bị áp dụng biện pháp cai nghiện tại địa phương.
Bên cạnh các đối tượng “ngáo đá” gây mất trật tự xã hội thì việc quản lý người tâm thần hiện nay khiến nhiều người lo ngại. Mới đây, tại TPHCM đã xảy ra một vụ việc đau lòng do một bảo vệ tổ dân phố (có bệnh án tâm thần) sát hại cháu bé 6 tuổi. Theo thông tin ban đầu, khoảng 13h trưa 26.11.2017, bé N.H.V.K. đang chơi trong nhà ở đường Trịnh Đình Trọng (phường Phú Trung, quận Tân Phú) thì mở cửa đi bộ qua tiệm tạp hóa gần nhà để mua bánh. Lúc này, Giang đang ngồi ở chốt bảo vệ dân phố gần đó. Khi bé K. đi bộ gần đến tiệm tạp hóa đối diện chốt bảo vệ tổ dân phố, Giang nhìn thấy bé K. Bất ngờ, Giang cầm một con dao nhỏ đi ngang qua đường Trịnh Đình Trọng khống chế và giết bé K. Bị tấn công bất ngờ, bé K. chỉ kịp rướn chạy được mấy bước thì nằm gục và tử vong sau đó.
Sau khi gây án, Giang cầm dao trở lại chốt dân phố và đóng cửa lại. Nghe tin cháu mình bị tấn công, cậu ruột bé K. đã chạy sang chốt bảo vệ dân phố yêu cầu Giang mở cửa. Ngay lập tức, Giang tiếp tục cầm dao tấn công cậu ruột của bé K. khiến người này bị thương tích ở tai (phải khâu 11 mũi). Sau đó, người dân đã hỗ trợ tước dao, khống chế được Giang. Theo gia đình Giang, đối tượng này có bệnh án tâm thần phân liệt thể hoang tưởng.
Cần sự phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và xã hội
Với tình hình các đối tượng tâm thần, "ngáo đá" gây án thời gian vừa qua đã khiến dư luận không khỏi lo lắng về cách quản lý của các cơ quan chức năng đối với những người này. Bà Tô Thị Bích Châu (Đại biểu HĐND TPHCM) cho rằng, xã hội càng phát triển thì diễn biến người tâm thần càng phức tạp. Vấn đề làm bà Châu lo ngại hiện nay là việc đào tạo nguồn nhân lực trong việc quản lý người bệnh tâm thần còn nhiều bất cập. Đáng nói, ở một số quận huyện không có người quản lý người bệnh tâm thần mà chỉ có y sỹ cấp thuốc hàng tháng, hàng quý. Còn việc quản lý đưa đi điều trị, thăm khám thì chưa đạt chất lượng. “Thành phố cần quan tâm chỉ đạo quyết liệt hơn nữa để ngành y tế đào tạo nguồn nhân lực nhằm quản lý tốt người bị tâm thần. Đây được xem là giải pháp căn cơ” – đại biểu Bích Châu kiến nghị.
Tương tự, đại biểu HĐND Ngọc Thanh cho rằng, thành phố cần rà soát các quy định của pháp luật về việc quản lý người bị bệnh tâm thần. Những vấn đề bất cập, chồng chéo gì, các cơ quan chức năng cần có đề xuất điều chỉnh hoặc bổ sung các quy định ra sao để quản lý người bị bệnh tâm thần tốt hơn.
Trong khi đó, khi đề cập đến việc quản lý người tâm thần, GĐ Sở Y tế TPHCM Nguyễn Tấn Bỉnh lại cho biết, hiện nay việc quản lý bệnh nhân tâm thần rất chặt. Bệnh viện tâm thần TPHCM đang quản lý 17.000 bệnh nhân tâm thần. Bệnh viện tâm thần điều trị những bệnh nhân cấp tính và bệnh nhân tâm thần ở giai đoạn đầu. Ngoài ra, còn có một hệ thống của Sở LĐTBXH quản lý những bệnh nhân tâm thần không có gia đình.
Đối với bệnh nhân tâm thần có gia đình khi điều trị ổn sẽ cho ra ngoài và khi đó thì gia đình và y tế địa phương 24 quận-huyện quản lý. Theo ông Nguyễn Tấn Bỉnh, có thể gia đình bệnh nhân tâm thần hoàn cảnh kinh tế khó khăn nên đi tái khám không đầy đủ và sự quan tâm của gia đình chưa đúng mức nên không theo dõi uống thuốc. Ông Nguyễn Tấn Bỉnh cho rằng cần sự phối hợp giữa địa phương, gia đình và ngành y tế để tránh sự cố do người tâm thần gây ra.
Một bác sỹ chuyên khoa thần kinh cho rằng, sở dĩ bệnh nhân tâm thần gây án là do sự phối hợp không tốt giữa gia đình, xã hội. Thực tế hầu hết mọi người đều sợ khi nói tới bệnh tâm thần, họ đều không dám thừa nhận mình mắc bệnh tâm thần. Còn những người bình thường thì hay né tránh người bị tâm thần, sợ bị người tâm thần “ăn vạ” hoặc gây họa cho mình. Vì vậy, nếu gia đình thấy người nhà có dấu hiệu bệnh tâm thần thì phải chủ động đưa đi khám, uống thuốc theo đúng chỉ định. Gia đình phải báo cáo với chính quyền địa phương để họ kiểm soát người đó đang mắc bệnh ở dạng nào (trầm cảm, hoang tưởng ảo giác hay rối loạn cảm xúc), có thể gây nguy hiểm cho bản thân và người khác trong cộng đồng hay không?. Nếu người bị tâm thần có biểu hiện trầm cảm, rối loạn cảm xúc mà điều trị uống thuốc và khám định kỳ thì vẫn có khả năng làm việc, còn riêng người bị tâm thần phân liệt là không có khả năng làm việc.
Còn đối với các đối tượng "ngáo đá", bị ảo giác, phần lớn do sử dụng chất ma túy mà ra. Một lãnh đạo Phòng LĐ-TB&XH tại TPHCM cho biết, đến nay vẫn chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể công tác quản lý sau cai nghiện tại nơi cư trú, quận chỉ đưa những đối tượng này vào danh sách quản lý nghiêm. Với nhóm nghiện ma túy tổng hợp đang điều trị tại địa phương được phân loại thành hai nhóm: Có biểu hiện ngáo và có nguy cơ ngáo để giám sát. Bên cạnh việc cho họ cam kết không tiếp tục sử dụng ma túy, địa phương còn tuyên truyền gia đình, căn dặn họ báo cho địa phương để ngăn chặn kịp thời khi có biểu hiện ngáo.
Ngoài ra, việc quản lý người tái nghiện sau cai cũng đang gặp nhiều khó khăn do vướng quy định của pháp luật. Theo quy định, người nghiện sau cai được giáo dục tại địa phương trong thời hạn 3-6 tháng, nếu không tiến bộ, tiếp tục nghiện thì mới bị lập biên bản, chuyển hồ sơ ra tòa xem xét đưa vào cơ sở cai nghiện bắt buộc.
Theo một cán bộ công an TPHCM, những người sử dụng ma túy đến mức “ngáo đá” thường rất manh động, nhiều trường hợp lực lượng chức năng không trở tay kịp. Để quản lý được những người sử dụng ma túy, nhất là ma túy đá, trách nhiệm của gia đình rất cao. Khi phát hiện, gia đình phải thông báo cho địa phương, đưa đi cai nghiện tự nguyện tại các cơ sở xã hội… nhưng phải có sự đồng ý của chính người nghiện, điều này là bất khả thi. Trường hợp gia đình khó khăn, phải báo cho địa phương để phối hợp lập hồ sơ đưa đi cai nghiện bắt buộc. Để phát hiện kịp thời, ngăn chặn tình huống xấu xảy ra, gia đình phải có sự chủ động phối hợp với chính quyền địa phương để cùng xử lý.
Vị cán bộ này cũng thừa nhận địa phương gặp khó trong việc quản lý, xử lý với người ngáo đá. Theo đó, nếu bị phát hiện, địa phương sẽ lập hồ sơ quản lý. Phát hiện họ tái nghiện mới lập hồ sơ đưa đi cai nghiện bắt buộc. Tuy nhiên, để đưa đi cai nghiện bắt buộc cũng phải qua các thủ tục chặt chẽ, mất nhiều thời gian. Lúc này họ bỏ trốn hoặc lén sử dụng ma túy thì không ai quản lý nổi.
