Về Nghĩa Thọ nghe đồng bào Thổ kể chuyện bắn máy bay Mỹ

THỦY LỢI |

Là nơi bắt đầu của tuyến vận chuyển xăng dầu chiến lược 15B nối từ Thanh Hoá về các cứ điểm trọng yếu trên địa bàn tỉnh Nghệ An, ngay từ những ngày đầu chiến tranh, vùng đất Nghĩa Thọ (huyện Nghĩa Đàn) đã trở thành "điểm đen" trong kế hoạch bắn phá của Không quân Mỹ. Đồng bào dân tộc Thổ nơi đây đã anh dũng 3 lần bắn rơi máy bay Mỹ.

Vùng trọng điểm đánh phá

Trong cuộc chiến chống Mỹ, với vị trí địa chiến lược đặc biệt quan trọng, Nghĩa Thọ là điểm trọng yếu trong kế hoạch bắn phá của máy bay địch. Bởi đây không chỉ có cung đường huyết mạch về vận chuyển xăng dầu và quân lương chi viện cho chiến trường miền Nam mà còn có vô số các điểm đóng quân, trạm dừng nghỉ - trung chuyển, các kho chứa quân sự cực kỳ quan trọng được ẩn giấu dưới tán rừng rậm rạp.

Vì lý do đó, trong thời gian những năm 1965-1970, khoảng không gian bao trùm vùng đất Nghĩa Thọ dường như không một ngày được yên tĩnh khi những tốp máy bay Mỹ liên tục trút bom, rải đạn. Do đó, phía ta thành lập các đội dân quân tự vệ bắn may bay Mỹ, người dân địa phương hăng hái tham gia.

Nhớ lại những ngày cầm súng làm nhiệm vụ trực bắn máy bay, cụ ông Lê Hữu Chỉnh (75 tuổi, nguyên là dân quân tự vệ xã Nghĩa Thọ) thuật lại chi tiết về trận giao chiến giữa 4 anh dân quân với 2 chiếc AD-6. Lúc đó, các trung, tiểu đội dân quân tự vệ trên địa bàn chỉ được trang bị súng quân dụng K44, mãi về sau này mới được trang bị thêm khẩu 12 ly 7.

Tháng 6.1966, ngay sau khi tuyến 15B được đưa vào sử dụng với các trạm trung chuyển và đường ống dẫn xăng dầu cùng nhiều nhà kho quân sự nằm dày đặc dọc con đường cũng là lúc máy bay địch thả bom lên khu vực này.

Vừa tập luyện vừa tham gia trực chiến máy bay, các trung đội dân quân bản hàng ngày thay nhau chốt trực tại những điểm được xác định là địch sẽ bắn phá nhiều nhất như Cầu Khe Cái, Cầu Khe Màn, Dốc Bò Lăn.... Vì vậy, những gì được luyện tập được các chiến sĩ dân quân áp dụng ngay vào thực tế chiến đấu.

Mở đầu cho việc này chính là sự kiện đánh đuổi 2 chiếc AD-6 của 4 chiến sĩ dân quân tự về gồm Lê Văn Giao (Trung đội trưởng), Văn Huyết Nhưng, Lê Hữu Chỉnh và Lê Văn Hường vào tháng 7.1966. “Ngày đó, khi 1 chiếc xe ôtô ở cầu Khe Cái bị máy bay bắn cháy, 4 người làm nhiệm vụ trực chiến chạy tới kiểm tra xem có ai bị thương không. Khi vừa tới gần chiếc xe cháy thì từ phía Đông, 2 chiếc AD-6 liệng tới cách cầu chừng 100m.

Ngay lúc này, 4 con người với 4 khẩu K44, đầu trần, chân đất chạy dọc khe chĩa súng bắn về phía chiếc AD-6 đang chuẩn bị thả bom xuống. Mỗi lần máy bay nhào tới thả 2 quả bom xuống là đồng loạt bốn lượt đạn đáp trả được bắn lên. Khi đó, súng K44 phải lên từng viên 1 nên bắn rất chậm. Sau hơn 30 phút giao chiến với 4 lần thả bom và 4 loạt đạn đáp trả, cuối cùng, 2 chiếc máy bay cũng rời đi” - ông Chỉnh thuật lại.

Đường 15B hiện tại được đổi tên thành QL 48E nối từ Như Xuân - Thanh Hoá về Ngã 3 Tuần. Ảnh: Thuỷ Lợi
Đường 15B hiện tại được đổi tên thành QL 48E nối từ Như Xuân - Thanh Hoá về Ngã 3 Tuần. Ảnh: Thuỷ Lợi

3 lần bắn rơi máy bay Mỹ

Với việc địch lên tục điều máy bay bắn phá quanh dốc Bò Lăn và khu vực đường 15B, lực lượng dân quân lúc này được trang bị thêm khẩu 12 li 7. Sau khi đánh đuổi được 2 chiếc AD-6, đến tháng 8.1966, dân quân tự vệ địa phương phối hợp cùng tự vệ Nông trường cao su 1/5 trên địa bàn tiếp tục bắn rơi chiếc máy bay thăm dò không người lái tại đồi Nạn Tạt.

Lần này, khi chiếc máy bay lượn ba vòng trên địa phận làng trống - phía gần chân dốc Bò Lăn và đường 15B, ba phát K44 được bắn lên. Ngay sau khi phát thứ 3 bắn lên, chiếc máy bay bốc cháy rơi xuống khu đồi. Ngay lúc này, anh em trong đơn vị chạy đến thu được cuộn phim tư liệu có đường kính 20cm, chiều dài gần 1m.

Những chiến công của đồng bào dân tộc Thổ nơi đây tiếp tục được nối dài khi tháng 10.1966, lực lượng dân quân địa phương phối hợp với đơn vị pháo 37 li đóng tại địa bàn xã Nghĩa Thọ có nhiệm vụ bảo vệ đường 15B, tiếp tục bắn rơi 2 chiếc máy bay AD-6 trên bầu trời khu vực “biên” của huyện Nghĩa Đàn và huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hoá).

Theo lời kể của ông Lê Văn Trang (thôn Màn, Nghĩa Thọ) là thanh niên xung phong thời kỳ này thuật lại: Lúc đó, chẳng biết có bao nhiêu loạt đạn được bắn lên nhưng chỉ nghe tiếng máy bay sà sát mặt đất, tiếng bom nổ và tiếng đạn bắn trả vang cả góc trời. Sau một hồi, mọi người ngửi thấy mùi xăng cháy và nhìn lên thì thấy cả 2 chiếc cùng bốc lửa. Một trong số hai chiếc rơi xuống vùng đồi bên Như Xuân (Thanh Hoá) và bắt được giặc lái, chiếc còn lại rơi ngay trên khu rừng của xã Nghĩa Thọ.

Bên cạnh chiến công ba lần bắn rơi máy bay địch, quân và dân đồng bào Thổ nơi đây đã đóng góp hàng trăm bộ đội, thanh niên xung phong, dân quân tự vệ và đóng góp về vật lực cho quân đội. Điển hình là danh sách nối dài những gia đình dân tộc nhường nhà ở, chia sẻ lương thực, những gia đình có nhiều thành viên cùng gia nhập quân đội...

Hiện nay, những đóng góp vẫn tiếp tục được nối dài bằng việc mỗi năm có hàng chục thanh niên lên đường nhập ngũ làm nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc.

Nói đến tinh thần yêu nước và chống giặc ngoại xâm của quân dân xã nhà, ông Nguyễn Văn Đoan - Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã Nghĩa Thọ - tự hào nói: “Xã có gần 90% đồng bào dân tộc Thổ. Dù thời chiến hay thời bình, quân và dân trong toàn xã luôn nêu cao tinh thần dân tộc, sẵn sàng lên đường làm nhiệm vụ đất nước giao phó, bảo vệ vùng đất biên giới này luôn bình yên”.

THỦY LỢI
TIN LIÊN QUAN

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Yến Nhi |

Được mệnh danh là "ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập", lăng mộ cổ của nữ hoàng Nefetari không chỉ có kiến trúc xa hoa mà còn chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn.

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

AN NGUYÊN |

Tiền vệ Hùng Dũng và các đồng đội tuyển Việt Nam bày tỏ sự tiếc nuối khi không thể mang về món quà ý ở giải đấu cuối cùng của huấn luyện viên Park Hang-seo.

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm về đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã bắt tạm giam 2 phó giám đốc đơn vị này.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Cổ động viên tuyển Việt Nam mang cúp vô địch mô hình sang Thái Lan

Thanh Vũ (từ Bangkok) |

Hàng ngàn cổ động viên Việt Nam đã đi quãng đường gần 1000km, mang cúp tới Thái Lan cổ vũ cho thầy trò huấn luyện viên Park Hang-seo ở trận chung kết lượt về AFF Cup 2022.

Thông xe đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài, các phương tiện đi thế nào?

PHẠM ĐÔNG |

Sở GTVT Hà Nội đồng ý cho các phương tiện được đi 2 chiều trên tuyến đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài. Đồng thời, cấm phương tiện tham gia giao thông đường bộ rẽ trái từ đường La Thành vào đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài.

Đào, quất mini hút khách dịp Tết Nguyên đán, tiểu thương thu bạc triệu mỗi ngày

Anh Tuấn |

Tết Nguyên đán đang cận kề, thời điểm này tại chợ hoa Quảng An, Lạc Long Quân (Tây Hồ, Hà Nội), chợ hoa Hàng Lược (quận Hoàn Kiếm) đã bày bán những cành đào Nhật Tân phục vụ nhu cầu của người dân thủ đô. Đặc biệt, những cành đào mini, giá từ 50.000 đồng - 150.000 đồng được nhiều người lựa chọn.