Triển lãm “Vẽ cái mông lung”: Một gợi ý để tránh “sinh sản vô tính nghệ thuật”

HẢI AN |

Sau gần 1 năm xuất bản cuốn sách “Vẽ cái mông lung”, họa sĩ Đặng Huy Quyển đã ra mắt triển lãm tranh chính thức đầu tiên tại Hà Nội ngày 21.7.2018. Triển lãm gồm 50 tranh sơn dầu sáng tác trong vòng hơn 10 năm trở lại đây, là một phần nhỏ trong sự nghiệp 60 năm cầm cọ của ông...

1. Như diễn giải của họa sĩ trong cuốn sách, “Vẽ cái mông lung” không đi vào mô tả hiện thực như hiện thực mắt ta nhìn thấy, mà là: Tôi ngấm dần suốt sáu mươi năm cái sự thật thà ấy và nhận ra một điều: Cái thật thà bên ngoài đó không phải là “nó”, thách đố của người nghệ sĩ là tìm cách nói đúng về “nó”.

Với điểm nhìn đó, Đặng Huy Quyển không vẽ những bức tranh theo lối ưa nhìn chỉ để “thỏa mãn mỹ cảm” mà muốn người xem cùng “vận động” suy ngẫm với mình. Tranh của ông không dễ xem hoặc nói cách khác là “kén người xem”. Tạo hình tranh của Đặng Huy Quyển thấm đậm tinh thần ước lệ của hai loại hình nghệ thuật sân khấu truyền thống là tuồng và chèo, do ông sớm được tiếp xúc từ ngày nhỏ. Tuy nhiên do đặc điểm loại hình khác nhau, nghệ thuật sân khấu ước lệ bằng hành động còn tranh thể hiện ước lệ bằng hình ảnh, chi tiết. Với cảm hứng từ dân gian, một số hình ảnh, chi tiết Huy Quyển sử dụng như tượng đình chùa, tranh - tích dân gian được ước lệ một lần nữa mang ý niệm của tác giả và hơi thở đời sống đương đại.

2. Việc tìm cách thể hiện khác biệt để gây ấn tượng thị giác mạnh luôn là nhu cầu tất yếu của bất kỳ một họa sĩ nào, nghệ sĩ là người luôn khao khát cái mới, không thích lặp lại người khác cũng như lặp lại chính mình. Tuy nhiên kết quả đến đâu lại phụ thuộc vào tài năng, sự khổ luyện, trải nghiệm, tri thức của mỗi người.

Đặng Huy Quyển đã vẽ hơn 700 bức tranh, trong đó có hai bức khổ lớn: Bức “Nhân sinh” dài 65m, khổ 1,2m và bức “Dải thời gian” cao 50m, rộng 1,75m.

Trong quá trình khám phá bản thể và vạn vật thông qua hội họa, họa sĩ đã trải qua nhiều giai đoạn vẽ khác nhau. Tiếp nối dòng chảy “Nhân sinh” và “Dải thời gian” là “Sóng và Khí”, “Không gian siêu thực”... Đặng Huy Quyển có thể vẽ kỹ như vẽ hiện thực, thậm xưng bằng lối biểu hiện hay tạo ra các ảo giác siêu thực... nhưng điều hay nhất là ông không bị lệ thuộc, chi phối bởi giới hạn của trường phái riêng biệt nào. Theo Đặng Huy Quyển, quan niệm về mỹ thuật từ trước đến nay bị giới hạn ở chỗ cho rằng phong cách chính là ngoại hình, là cách vẽ tranh, trong khi thực ra phong cách phải được tạo ra từ ý niệm của chính người nghệ sĩ. Và người ta cũng chắc chắn “vẽ theo một phong cách để người khác dễ nhận ra”, thực chất người khác có thể nhận ra ngay cả khi họa sĩ dùng nhiều bút pháp vẽ khác nhau. “Giống như nước, ở các trạng thái tồn tại khác nhau (rắn, lỏng, khí) trong những điều kiện khác nhau, dù dưới dạng đóng băng, chất lỏng hay hơi nước thì bản chất của nước vẫn không đổi. Nếu anh chỉ vẽ theo một trường phái, là một toa tàu lắp vào, anh sẽ bị chính trường phái đó bó hẹp. Kết quả là anh dễ bị sinh sản vô tính trong nghệ thuật”.

Có thể coi bút pháp vẽ là “hình thức bề ngoài giống như áo mặc theo mùa, tùy từng đề tài mà có cách “mặc” phù hợp. Tránh một bút pháp vẽ mọi đề tài, cùng một áo mặc tất cả các mùa”.

Với lối tư duy này, có ý kiến đã nhận định: Đặng Huy Quyển là một họa sĩ mà tranh vẽ của ông thuộc trường phái nghệ thuật ý niệm (Conceptual art), nghệ thuật siêu hình (Metaphysical art).

Tất nhiên, để đi được đường dài theo hướng này, người họa sĩ cần phải chuẩn bị tâm thế, bản lĩnh nghề nghiệp vững chắc. “Anh phải có đủ bút lực và trí lực, thành thạo kỹ thuật, am hiểu các trường phái, phải tu nghiệp bền bỉ ít nhất hai chục năm”, họa sĩ Đặng Huy Quyển cho biết. Bởi “nếu anh có ý tưởng, nhưng không có phương tiện hoặc phương tiện què quặt thì đi vào vẽ tranh sẽ phải bẻ bút ngay”. “Tranh vẽ ý niệm đòi hỏi nhận thức, nhập thể từng đề tài, đòi hỏi nhiều năng lượng, nhuần nhuyễn về kỹ thuật để giải quyết mà anh không đủ bản lĩnh, anh thấy nó “ồn ào” thì không thể vẽ được”.

HẢI AN
TIN LIÊN QUAN

Điều gì khiến lăng mộ Nefetari được mệnh danh là ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập

Yến Nhi |

Được mệnh danh là "ngôi mộ đẹp nhất Ai Cập", lăng mộ cổ của nữ hoàng Nefetari không chỉ có kiến trúc xa hoa mà còn chứa đựng một câu chuyện hấp dẫn.

Tiền vệ Hùng Dũng: Tôi buồn vì không thể tặng quà thầy Park Hang-seo

AN NGUYÊN |

Tiền vệ Hùng Dũng và các đồng đội tuyển Việt Nam bày tỏ sự tiếc nuối khi không thể mang về món quà ý ở giải đấu cuối cùng của huấn luyện viên Park Hang-seo.

Bắt tạm giam 2 nữ phó giám đốc Bệnh viện TP Thủ Đức

Việt Dũng |

Mở rộng điều tra vụ án sai phạm về đấu thầu xảy ra tại Bệnh viện TP Thủ Đức (TPHCM), Cơ quan Cảnh sát điều tra đã bắt tạm giam 2 phó giám đốc đơn vị này.

Bến xe lớn nhất nước đông nghẹt người về quê đón Tết

MINH QUÂN |

TPHCM - Chiều 16.1, hàng nghìn người đổ về bến xe Miền Đông mới để về quê đón Tết. Do lượng khách tăng đột biến nên bến xe Miền Đông mới không đủ ghế cho khách ngồi chờ, nhiều người phải ngồi dưới sàn nhà.

Tết Hà Nội với hương vị ô mai gừng thân quen

Vân Hoa |

Dịp Tết đến, người người đổ về Hàng Đường, con phố nổi tiếng về mứt, ô mai. Trong đó, ô mai gừng là món được mua nhiều hơn cả, bởi vị cay nồng, ấm đượm rất hợp với tiết xuân.

Cổ động viên tuyển Việt Nam mang cúp vô địch mô hình sang Thái Lan

Thanh Vũ (từ Bangkok) |

Hàng ngàn cổ động viên Việt Nam đã đi quãng đường gần 1000km, mang cúp tới Thái Lan cổ vũ cho thầy trò huấn luyện viên Park Hang-seo ở trận chung kết lượt về AFF Cup 2022.

Thông xe đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài, các phương tiện đi thế nào?

PHẠM ĐÔNG |

Sở GTVT Hà Nội đồng ý cho các phương tiện được đi 2 chiều trên tuyến đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài. Đồng thời, cấm phương tiện tham gia giao thông đường bộ rẽ trái từ đường La Thành vào đường Huỳnh Thúc Kháng kéo dài.

Đào, quất mini hút khách dịp Tết Nguyên đán, tiểu thương thu bạc triệu mỗi ngày

Anh Tuấn |

Tết Nguyên đán đang cận kề, thời điểm này tại chợ hoa Quảng An, Lạc Long Quân (Tây Hồ, Hà Nội), chợ hoa Hàng Lược (quận Hoàn Kiếm) đã bày bán những cành đào Nhật Tân phục vụ nhu cầu của người dân thủ đô. Đặc biệt, những cành đào mini, giá từ 50.000 đồng - 150.000 đồng được nhiều người lựa chọn.