Họa sĩ Nguyễn Khánh Toàn sinh ngày 1.12.1965 tại Vũ Lăng, Tiền Hải, Thái Bình. Anh tốt nghiệp Đại học Mỹ thuật Công nghiệp năm 1992 và hành trình nghệ thuật của anh bắt đầu từ ngày đó cho đến ngày cuối cùng của cuộc đời, không ngừng nghỉ. Ngay từ khi xuất hiện, hội họa Nguyễn Khánh Toàn đã hòa nhịp nhanh chóng vào dòng chảy của Mỹ thuật thời đổi mới, trước anh đã có những gương mặt thành công, gây ảnh hưởng không ít đến thế hệ tiếp theo. Đó cũng là một thử thách lớn để tìm ra được ngả đường riêng của mình. Vì thực ra, cái mới lạ chưa hẳn là tiêu chí trong nghệ thuật. Cái cần chính là tấm lòng chân thành với xúc cảm và hiểu biết của riêng mình để tạo nguồn cho một bản lĩnh, một cử chỉ hội họa hoàn toàn mang tính cá nhân trước cuộc đời. Và, Nguyễn Khánh Toàn đã sở hữu trọn vẹn điều này, sau rất nhiều nỗ lực. Tác phẩm của anh là sự chuyển mình liên tục, với nhiều đam mê và tự vấn. Ở đó, có sự hồn nhiên mộng mơ, có câu hỏi ráo riết về nỗi khổ đau, có niềm an ủi cho tình yêu phận người. Như câu chuyện của đám mây tìm về đỉnh núi, của đàn cá tìm về thác ghềnh kiếm nơi sinh nở. Ở giai đoạn nào thì Nguyễn Khánh Toàn cũng vẽ bằng hết hơi thở mình, vẽ cho bằng hết yêu thường. Tính đa dạng trong đề tài của anh cũng nói lên điều này. Hoa trái, chân dung hay trừu tượng đều như những món quà lộng lẫy, sang trọng, dâng tặng cho đời. Có lẽ vì thế anh chú trọng hơn cả về hoa sắc
 |
Bảng màu và nét của anh tạo nên bố cục cho từng bức tranh. Không có màu chủ đạo, nhưng sự chuyển sắc thì thật tinh tế. Sự tinh tế của người biết yêu và quý trọng cuộc đời. Dường như anh đã có điều này từ tấm bé. Tôi đã có dịp được về quê anh, một miền đất trũng gần biển, một nếp nhà ngói giản dị, có giàn mướp, có mảnh vườn nhỏ trồng rau diếp. Hai cụ thân sinh cười hiền như trẻ thơ. Đến nỗi mình phải hít thở thật nhẹ và chậm, như thể sợ đánh vỡ mất không gian này. Ở đó, tôi càng thán phục nghị lực của chàng trai trẻ Toàn, đã đi từ mảnh vườn nhỏ ấy ra Hà Nội theo đuổi niềm đam mê của mình. Rồi lấy vợ, đẻ con. Rồi vẽ trong niềm hạnh phúc gia đình nhỏ, cũng khác chi các cụ chăm chút mảnh vườn nhỏ của mình. Mọi người thêm quý anh ở gương mặt lành mạnh lương thiện ấy. Anh vẽ dù là một minh họa nhỏ cho một bài thơ cũng cẩn trọng hết mình. Nhân nhắc đến minh họa, cũng xin được nói thêm, tranh minh họa của Nguyễn Khánh Toàn trên các Báo Văn nghệ, Diễn đàn, Lao Động Cuối tuần v.v… được nhiều người yêu thích còn trước cả những tác phẩm hội họa của anh. Riêng với Lao Động cuối tuần anh là họa sĩ chính trong ngót 5 năm sau khi rời tờ Diễn đàn. Có rất nhiều người đã sưu tập những bức minh họa của anh. Hình như minh họa của anh cũng là những gợi ý khởi đầu cho tác phẩm.
 |
Có một lần, bên chén rượu với tôi, anh nói: “Ở đời, em sợ nhất hai điều, một là vợ con ốm, hai là không vẽ được như mình mong muốn!”. Giờ thì nỗi sợ ấy không còn nữa, tác phẩm của anh đã được đồng nghiệp và công chúng trân trọng, đã có mặt ở những nhà sưu tập trong và ngoài nước. Còn vợ con anh đã làm một điều thật cảm động là trong triển lãm này của anh sẽ rút ra 5 tác phẩm để đấu giá và dành toàn bộ số tiền đó cho hai quỹ từ thiện là: “Cơm có thịt” của Nhà báo Trần Đăng Tuấn và “Salaclub” tổ chức mổ từ thiện của Bác sĩ Ngô Văn Toàn - Bệnh viện Việt Đức. Cái còn lại của một đời người được chia sẻ cho nhiều người sẽ là những giá trị nối dài những giá trị. Là niềm an ủi và động viên cho mỗi người chúng ta, hãy nở thêm một nụ cười cho cuộc đời này. Tiếng Vọng của Nguyễn Khánh Toàn là như thế!
