“Nghi thức” hóa thân thành quỷ dữ
Những kẻ mong muốn làm sát thủ được lùa ra một khoảng trống, nơi một nhóm huấn luyện với gương mặt dữ dằn đang chờ sẵn. Tất cả nhóm huấn luyện đứng thành một hàng người to lớn, như che đi thứ gì đó ở phía sau.
"Trong chúng mày đã có đứa nào giết người chưa?" - một gã trong nhóm huấn luyện cất tiếng hỏi. Vài cánh tay từ từ giơ lên. Ngay lập tức nhóm huấn luyện tản ra, để lộ một thi thể nằm vô hồn dưới đất.
Một gã dí cây dao to bản vào tay cậu trai đứng gần mình nhất. "Rã nó ra thành nhiều mảnh" - gã ra lệnh. Cậu trai kia không nhúc nhích, người đang cứng đờ vì sợ.
Gã huấn luyện chờ vài giây rồi chậm rãi đi tới phía sau, rút súng bắn thẳng vào nạn nhân. Gã cúi người nhặt con dao rồi lại đưa nó cho một thiếu niên đứng gần đó, khi cả nhóm trai trẻ đang trân người ra nhìn. Tất cả đều choáng váng vì những gì mới chứng kiến.
Lần này, cậu thiếu niên không chần chừ. Cậu đang được trao cho cơ hội chứng tỏ mình có thể là sát thủ - một sicario - và muốn nắm lấy nó, như chia sẻ sau này của cậu trong nhà tù. Cậu sẽ khiến kẻ khác sợ hãi, tại vùng đất nơi sợ hãi là một thứ tiền tệ đắt giá.
"Tôi muốn trở thành một thằng điên. Tôi muốn không khoan nhượng, muốn trở thành sicario đáng sợ nhất thế giới" - cậu chia sẻ.
Giống nhiều cậu trai trẻ muốn thành sicario khác, thiếu niên này được một băng buôn ma túy có tên Guerreros Unidos tuyển mộ và gửi tới một trại huấn luyện nằm trong núi. Cậu từng nghĩ mình sẽ chỉ phải tham gia các bài huấn luyện của quân đội, như tập thể lực, tập chiến thuật và bắn súng. Giờ đây khi đứng trước cái xác, cậu chỉ cố gắng kìm nén cảm giác của một cơn buồn nôn đang trào lên cuống họng.
Cậu khẽ nhắm mắt rồi vung dao. "Hôm đó chúng đã lấy đi mọi phần người trong tôi và biến tôi thành một con quỷ" - cậu kể.
Chỉ trong vòng vài năm, thiếu niên trên đã trở thành một trong những sicario khủng khiếp nhất tại bang Morelos của Mexico. Cậu là công cụ của các băng buôn ma túy đang xé đất nước này thành nhiều mảnh. Năm 2017, khi mới chỉ 22 tuổi, cậu đã tham gia vào hơn 100 phi vụ. Nhà chức trách đã xác nhận ít nhất hơn 20 vụ trong đó là do cậu gây ra, chỉ riêng tại Morelos.
Khi bị cảnh sát bắt giữ vào năm 2017, sát thủ này lẽ ra đã phải đối mặt với án tù lên tới 200 năm. Nhưng thay vì khởi tố, nhà chức trách đã thấy một cơ hội phá tan băng các băng ma túy thành nhiều mảnh, từ bên trong. Họ biến cậu trở thành trung tâm của một chiến dịch trấn áp, đã khiến nhiều băng đảng ở Nam Morelos bị tiêu diệt và vài chục sicario bị bắt giữ.
Với các điều tra viên, sát thủ này là một mỏ vàng, một cuốn sách tham khảo quý báu về tình trạng hiện nay của ngành công nghiệp sát nhân tại Mexico. Với bản thân gã sicario trẻ tuổi, chính phủ là lá chắn duy nhất giúp bảo vệ mạng sống của cậu ta vào lúc này.
Tuy nhiên, hệ thống pháp lý của Mexico không được thiết lập để vận hành những dạng thỏa thuận như thế này. Đất nước chỉ có một chương trình bảo vệ nhân chứng chính thức duy nhất, ở cấp liên bang và chẳng có mấy người tin tưởng nó. Các vụ rò rỉ thông tin, tham nhũng và tình trạng bất lực của những bên có liên quan khiến chương trình bảo vệ nhân chứng trở thành trò hề.
Giám đốc cảnh sát Morelos khi ấy - Alberto Capella - muốn có một chương trình bảo vệ nhân chứng hoạt động và phải hiệu quả. Ông muốn dùng chương trình đó để đập tan tội phạm có tổ chức ở bang mình. Vì thế, ông đã làm thao tác đơn giản là tạo ra một chương trình bảo vệ nhân chứng bí mật, hoạt động theo cơ chế riêng.
“Chúng tôi phải thử thứ gì đó" - Capella, người sống sót sau một màn đấu súng dữ dội với các sicario cách nay nhiều năm, cho biết. Chính trải nghiệm sinh tử với tội phạm đã khiến ông lựa chọn giải pháp khác người. "Chúng tôi không thể ngồi yên và để chúng lộng hành".
Thế giới của bạo lực và phản trắc
Hành trình của tay sicario trẻ tuổi trong bài viết này, từ một sát thủ thành nhân chứng quốc gia, cho thấy một góc nhìn hiếm hoi vào thế giới siêu bạo lực ở Mexico, cũng như nỗ lực của nhà chức trách địa phương để ngăn chặn chúng.
Thỏa thuận giữa đôi bên rất đơn giản: Tay sicario cung cấp lời khai chống lại các đồng đội và sếp cũ, mô tả chi tiết về hoạt động bên trong một băng ma túy. Đổi lại gã sẽ không phải đối mặt với bất kỳ cáo buộc nào. Chỉ có điều, đôi bên sẽ không có bất kỳ giấy tờ nào xác nhận thỏa thuận này. Họ buộc phải tin tưởng nhau và phải biết giữ lời.
“Chẳng có gì để phải cân nhắc cả" - cậu chia sẻ với phóng viên New York Times, trong thời gian đôi bên tiếp xúc suốt nhiều tháng trời. "Tôi không muốn dành cả đời mình trong tù".
Tới đầu năm 2019, sát thủ trẻ tuổi này đã trở nên có giá tới mức cảnh sát phải triển khai chương trình bảo vệ lớn hơn dành cho cậu. Điều thú vị là sát thủ đã thuyết phục thêm khoảng hơn một chục sicario khác tham gia cung cấp lời khai. Tất cả được giam giữ trong một tòa nhà nhỏ, cũ, nằm gần nhà tù địa phương.
Cùng nhau, nhóm đã đưa ra những lời khai khiến 100 tay anh chị có số má ở Morelos bị khởi tố. Số vụ giết người, bắt cóc, tống tiền trong bang cũng giảm mạnh, ít nhất là trong một khoảng thời gian. Dù bạo lực tăng lên khắp đất Mexico, nó lại giảm đi ở Nam Morelos.
Cao và mảnh khảnh, với gương mặt tròn và đôi mắt thâm quầng nhưng sát thủ trẻ tuổi lại có khả năng di chuyển nhanh như một vận động viên. Cậu đã từng mơ trở thành cầu thủ bóng đá chuyên nghiệp, nhưng rồi lại trốn học để tụ tập với một băng nhóm địa phương, để hút cần và đi đánh lộn. Cuối cùng, cậu bỏ học để thành tay anh chị.
Hành trình đi lên của cậu trải qua đủ loại cấp độ trong thế giới ngầm. Ban đầu cậu đóng vai trò cảnh giới để thành viên Guerreros Unidos tiến hành cướp của và bán ma túy. Nhưng các thủ lĩnh trong băng nhanh chóng nhận ra tiềm năng của cậu.
Khi ấy là năm 2012 và cuộc chiến chống ma túy ở Mexico đang ở năm thứ 6. Bạo lực đã chạm mức cao kỷ lục khi quân đội phải xuống phố chống lại tội phạm có tổ chức. Các băng ma túy cũng bắn giết lẫn nhau để giành quyền lực và địa bàn.
Cái chết của người khác dần trở thành một dạng phát thông điệp, càng tàn ác thì càng thể hiện được uy thế. Mỗi vụ sát hại đều giống như tuyên bố lặp đi lặp lại rằng băng đảng không có giới hạn khi sử dụng bạo lực.
Sát thủ trẻ tuổi lao vào vòng xoáy ấy. Cậu nói rằng Guerreros Unidos biến mình thành thú vật. Nhưng đằng sau mọi quyết định, mọi hành vi phi nhân tính, là một sự thật mà cậu không thể né tránh: Cậu đã chọn cuộc sống này, đó từng là điều cậu mong muốn.
Trong vòng một năm kể từ khi vượt qua bài kiểm tra đầu tiên, cậu đã biến đổi thành một sát thủ lành nghề - một kẻ dày dạn kinh nghiệm đã qua lửa chiến trường dù chưa đầy 20 tuổi. Cậu được điều tới Acapulco để chống lại các băng đảng khác và giành quyền kiểm soát thị trường ma túy tại những quận du lịch ở đây.
Khoảng một năm sau hoặc hơn, cậu trở lại Morelos. Nhưng lúc này nhiều chuyện đã thay đổi. Sếp cũ bị bắn chết và băng Guerreros Unidos gần như bị xóa sổ. Thay thế băng này là đồng minh một thời - Los Rojos.
Lúc ấy, cậu trở thành một tay súng vô chủ. Lãnh đạo băng Rojos là Santiago Mazari Hernández khi hay tin đã cho người bắn tin tuyển mộ. Hernández muốn cậu thiết lập hoạt động buôn bán ma túy dọc theo khu vực nam bang Morelos.
Vậy là cậu bắt đầu bán ma túy, trực tiếp cạnh tranh với những bang khác tại nhiều thị trấn nhỏ nằm dọc theo phía Nam Morelos. Khi hoạt động kinh doanh đi lên, ảnh hưởng của băng cũng tăng theo, đặc biệt là với chính quyền địa phương.
Theo lời sát thủ trẻ, băng Los Rojos trả lương cho gần như mọi quan chức địa phương để tránh các sự cố bất ngờ, như bắt giữ thành viên của băng hay thu ma túy.
Mở rộng hoạt động có nghĩa phải tiêu diệt những mầm mống cạnh tranh. Đó không chỉ là các băng ma túy khác mà còn cả tội phạm địa phương như trộm cắp, những kẻ hiếp dâm, móc túi và các tay buôn ma túy nhỏ. Bất kỳ ai có thể sinh chuyện khiến cảnh sát phải ra tay tổ chức trấn áp đều bị băng của cậu tiêu diệt sớm.
Sát thủ trẻ nói rằng sát hại người khác hiếm khi là một trò chơi ngẫu hứng. Thay vì thế, cậu nghiên cứu nạn nhân rất kỹ, kiểm tra tất cả các cáo buộc chống lại họ. Một khi cáo buộc được xác nhận là đúng, cậu sẽ cảnh cáo bắt họ phải dừng lại, chủ yếu để họ không gây phiền toái khiến nhà chức trách để ý. Nếu nạn nhân không nghe lệnh, cậu mới lên kế hoạch trừ khử cẩn thận. Việc giết người cũng chỉ được tiến hành khi cấp trên thông qua.
"Để sát hại ai đó, tôi phải được phép" - cậu kể. "Tại sao tôi phải làm thế? Không phải vì tôi ghét họ. Lý do đó không đủ và hệ thống không vận hành như vậy".
Tới cuối năm 2016, sát thủ trẻ bắt đầu vô cảm với việc bắn giết. Cậu săn lùng mục tiêu như một cỗ máy. Sinh mạng trở thành thứ vô nghĩa với cậu, ngay cả sinh mạng của chính bản thân.
Do "làm việc" hiệu quả, sát thủ trẻ được thăng chức, đồng nghĩa với việc có nhiều tiền hơn, nhiều trách nhiệm hơn và bị kẻ khác trong hàng ngũ ghen tị. Cậu vẫn làm việc cho băng Los Rojos, nhưng đã bắt đầu cảm thấy bất an. Càng nhúng sâu vào thế giới ngầm, cậu càng hiểu rõ hơn về những cuộc đối đầu nhỏ nhặt diễn ra giữa giới lãnh đạo các băng.
Cuộc sống của họ luôn chìm trong sự nghi ngờ. Công việc yêu cầu họ phải nghi ngờ. Bạn bè phản bội bạn bè. Các cánh tay phải thi nhau "trừ khử" sếp của họ để leo lên cao hơn.
Sát thủ trẻ đã nhận được lệnh phải loại bỏ thành viên trong băng. Lệnh do các thủ lĩnh đưa ra, do nghi ngờ những nhân vật này đang tạo ra quá nhiều ảnh hưởng tới kẻ khác, hoặc vô kỷ luật. Sát thủ trẻ loại bỏ nhiều người trong nội bộ tới mức bắt đầu phải cân nhắc lại những kẻ được cậu tuyển mộ.
Tháng 5.2017, cảnh sát bắt một cộng sự của tay sicario trẻ. Để tránh khỏi phải ngồi tù, cộng sự này khai ra cậu. Ngày 15.5, gã cộng sự gọi điện cho sát thủ trẻ, nói rằng cả hai có việc phải làm. Nhưng khi tới điểm hẹn, sát thủ trẻ chẳng thấy cộng sự đâu. Cùng lúc, tiếng còi xe cảnh sát vang lên khắp nơi. Cậu lập tức hiểu rằng mình đã bị bắt.
Gieo thương đau rồi sẽ nhận đau thương
Tại đồn cảnh sát ở Jojutla, viên cảnh sát trưởng tịch thu chiếc điện thoại của sát thủ trẻ. Bằng chứng bên trong đã đủ để cậu phải ngồi tù tới hết đời. Cảnh sát tiếp tục thu thập thêm các bằng chứng khác, đủ để buộc cậu thụ án tới 240 năm tù.
Nhưng đó là khi cậu nhận được đề nghị hợp tác để xóa tội từ viên giám đốc cảnh sát Capella. Theo thỏa thuận, sát thủ trẻ sẽ cung cấp bằng chứng chống lại đồng đội cũ, thông qua việc kể chi tiết bao nhiêu phi vụ mà nhóm đã thực hiện. Tuy nhiên, tên của sát thủ sẽ không xuất hiện trong danh sách những kẻ phạm tội trong cáo trạng. Thay vì thế, cậu được xem như nhân chứng, người không có liên quan tới các phi vụ.
Sự hợp tác của sát thủ trẻ và những người như cậu khiến chương trình của Capella thành công lớn. Chỉ trong vòng 1 năm kể từ khi chương trình vận hành, Capella được giao cho vị trí giám đốc cảnh sát bang Quintana Roo.
Sau khi ông đi, chương trình bảo vệ nhân chứng ở Morelos mất người bảo trợ. Chương trình đắt đỏ, lại hoạt động bí mật nên không ai muốn đứng ra tiếp quản nó. Các sát thủ từng đồng ý hợp tác với chính quyền vẫn tiếp tục cung cấp lời khai, nhưng cũng nhanh chóng cảm thấy tình hình đang không còn ổn với họ nữa.
Gần nửa số nhân chứng nhanh chóng biến mất, bất chấp việc họ có thể bị đồng đội cũ bắn bỏ ngoài phố. Tới mùa hè 2019, chương trình có nguy cơ sụp đổ hoàn toàn. Trong một buổi chiều tháng 8, sát thủ trẻ quyết định bỏ đi. Một người thân tín cho cậu biết rằng cảnh sát đang có kế hoạch bắt và khởi tố cậu.
Sát thủ trẻ tìm đường về nhà. Vài ngày sau đó, vào ngày 5.8, hai sát thủ tìm tới quầy bán bánh taco của bố mẹ cậu và bắn 4 phát đạn vào người anh trai. Khi các sát thủ bỏ đi, chúng vứt lại một lời nhắn ở phía sau: "Chúng mày nhìn đây làm bài học".
Những tay súng kia không hề biết rằng sát thủ trẻ có người anh trông giống hệt gã. Chúng sát hại nhầm người anh vì tưởng đó là mục tiêu. "Chúng đã gây đau đớn tột cùng cho tôi" - sát thủ trẻ vừa kể với phóng viên New York Times vừa khóc. "Chúng đã cướp đi con người tôi yêu quý nhất thế giới".
Tuy nhiên, không giống như bộ phim Sicario đình đám, sát thủ trẻ khẳng định sẽ không báo thù. "Không cần biết tôi sẽ làm gì, vòng xoáy bạo lực chắc chắn không bao giờ kết thúc" - cậu nói. "Nhưng tôi không còn muốn dính líu tới nó nữa".
