Nhọc nhằn đường hành quân tìm đồng đội
Chúng tôi có dịp theo chân các anh, những cán bộ, chiến sĩ đội K92, Bộ Chỉ huy Quân sự (CHQS) tỉnh Kiên Giang lên đường bắt đầu một ngày thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn Campuchia. Đường hành quân xa, gập ghềnh, ngoằn ngoèo, rẽ qua nhiều phum, sóc. Khi thì di chuyển bằng xe, khi vừa hành quân bộ vừa phải lội qua những khu vực nước ngập tới thắt lưng, mồ hôi ướt đẫm đôi vai nhưng đôi chân các anh vẫn đều bước. Sâu trong cánh rừng, những người làm nhiệm vụ đặc biệt này đang đặt 1 niềm hy vọng tìm gặp những người đồng chí, đồng đội. Từng người một thay nhau miệt mài đào, có khi phải đào sâu hơn cả mét, cho đến lớp đất đen mới chịu chuyển vị trí.
Được cùng đi với các anh, chúng tôi cảm nhận sâu sắc hơn về những vất vả và khó khăn của các cán bộ, chiến sĩ trong đội: “Những lúc vị trí đào nằm sâu trong các cánh rừng, chúng tôi phải hành quân bộ có khi gần hết nửa ngày. Để kịp thực hiện việc cất bốc nên tất cả anh em dù mệt nhưng vẫn tiến hành làm ngay cho kịp. Nhiều anh em mới chưa quen thì chúng tôi động viên, giúp đỡ để anh em nhanh thích nghi” - thượng úy Danh Ni, nhân viên cất bốc hài cốt liệt sĩ Đội K92 - Bộ CHQS tỉnh Kiên Giang, chia sẻ.
Mỗi lần đi tìm là cả một quá trình gian khó, phải thật tỉ mỉ, vừa đào vừa quan sát, không để sót bất cứ một thông tin gì từ đất. Chỉ mới việc xác định các vị trí phần mộ liệt sĩ đã không dễ dàng, hơn nữa không phải cứ xác định vị trí là gặp ngay. Có những khi trong một ngày, mỗi tổ phải đào trên mười vị trí mà vẫn chưa gặp.
Trời sập tối, vẻ mệt mỏi hiện rõ trên những gương mặt ướt đẫm mồ hôi, nhưng các anh vẫn chưa nghỉ tay. Nhiệm vụ cực nhọc là vậy nhưng mỗi khi tìm thấy hài cốt liệt sĩ, ai ai cũng vui mừng, mệt mỏi đều tan biến. Tìm đã khó, gặp rồi thì công việc tiếp theo cũng không dễ hơn. Dù rằng chỉ là hài cốt nhưng được bó chặt trong vải cao su nhiều năm nên khi đưa ra không khí sẽ xảy ra những phản ứng hóa học ảnh hưởng không nhỏ đến sức khỏe. Các dụng cụ bảo hộ lúc trước còn nhiều thiếu thốn giờ được cải thiện hơn nhưng cũng có phần ảnh hưởng. Thực hiện nhiệm vụ trong rừng sâu, không ít người đã ngã bệnh hay gặp sự cố sức khỏe nhưng tất cả đều vượt lên hết mọi khó khăn.
Lều là nhà, đồng đội là anh em
Chúng tôi trở về nơi đóng quân của đội sau một ngày thực hiện nhiệm vụ, ai cũng thấm mệt. Do điều kiện đặc thù của nhiệm vụ phải thường xuyên di chuyển qua nhiều địa bàn, đóng quân xa khu dân cư nên nơi ăn ở, sinh hoạt của các anh chủ yếu là những lều bạt được dựng tạm quanh những thân cây lớn. Những chiếc võng được mắc đan xen nhau chính là nơi các anh ngả lưng sau một ngày vất vả. “Biệt thự mini của lính đội K” là cái tên vui mà các anh gọi nơi ngủ nghỉ của mình, mọi thứ đều ngăn nắp, trật tự.
Hàng ngày phải đào hàng khối đất, ở nhiều vị trí khác nhau, dù cơ thể mệt mỏi nhưng đơn vị vẫn tổ chức duy trì nề nếp các chế độ sinh hoạt. Không có điều kiện ăn ở tốt nhưng tinh thần lạc quan của người lính vẫn tràn đầy. Chỉ với một khoảng đất trống quanh khu vực đóng quân, các anh đã tự cải tạo thành sân bóng đá, vườn tăng gia, nơi chăn nuôi gà, lợn... vừa rèn luyện sức khỏe vừa cải thiện thêm rau, thịt cho mỗi bữa ăn. Buổi tối, đơn vị vẫn duy trì nghiêm các chế độ đọc báo, xem đài như những đơn vị khác.
Khi màn đêm buông xuống cũng là lúc anh em trong đội quây quần bên nhau, chia sẻ những câu chuyện vui, buồn trong công việc, cuộc sống. Không còn là hình ảnh của một anh chiến sĩ đang làm nhiệm vụ mà lúc này đây chỉ còn lại tình anh em trong một gia đình. Chính những cảm xúc đơn giản đó đã thắp thêm lửa giúp các anh vượt qua những khó khăn vất vả, vơi đi nỗi nhớ nhà trong những ngày công tác trên đất bạn.
Nghĩa tình với nước bạn Campuchia
Song song với công tác cất bốc, quy tập và hồi hương hài cốt liệt sĩ, trong những ngày thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn, Đội K92 cũng đã làm rất nhiều việc giúp cho người dân. Đội đã tổ chức khám, chữa bệnh và cấp hơn 3.200 suất thuốc miễn phí cho nhân dân tại các địa bàn đóng quân, giúp nhân dân đắp đê ngăn nước, đắp nền nhà, cắt lúa với hơn 2.000 ngày công lao động. Thường xuyên cùng với chính quyền địa phương trên đất bạn tuyên truyền, vận động giúp bà con nhân dân hiểu rõ hơn về nhiệm vụ mà Đội K92 đang thực hiện, chống lại những luận điệu xuyên tạc gây mất tình đoàn kết, hữu nghị giữa hai nước Việt Nam và Campuchia.
Chính những việc làm chân tình ấm áp đó mà trong thời gian thực hiện nhiệm vụ, Đội K92 Kiên Giang đã nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ tích cực của bà con nhân dân và lực lượng vũ trang nước bạn. Từ công tác thu thập thông tin, nắm tình hình, khảo sát địa điểm, xây dựng sơ đồ mộ chí đều có lực lượng vũ trang nước bạn tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất.
Trung sĩ Som Chanh Tha - Tiểu đoàn cơ động, Tiểu khu quân sự tỉnh KamPot, cán bộ bảo vệ Đội K92 thực hiện nhiệm vụ trên đất bạn - cho biết: “May mắn là tôi được sinh ra trong hòa bình. Những gì chúng tôi học được từ sách vở, từ ông bà truyền lại nên chúng tôi luôn hiểu và cảm ơn bộ đội Việt Nam. Hôm nay, khi tham gia cùng Đội K92 cất bốc hài cốt liệt sĩ quân tình nguyện Việt Nam trên đất nước chúng tôi, tôi thật sự xúc động và hứa sẽ cố gắng hết sức mình giúp Đội K92 hoàn thành tốt nhiệm vụ này”.
Gần 20 năm qua, dấu chân Đội K92 đã in khắp những cánh rừng, ngọn đồi, dòng sông, con suối của 24 huyện, thành phố của 4 tỉnh Kam-Pốt, Kép, Xi-ha-núc-vin, Kô-kông của Vương quốc Campuchia. Riêng giai đoạn 19 (mùa khô năm 2019 - 2020) đã quy tập được 17 bộ hài cốt liệt sĩ ở Campuchia và 73 hài cốt trong nước.
“Do thời gian đã lùi xa, điều kiện địa hình, địa vật ngày càng thay đổi, nhân chứng lịch sự trên đất bạn cũng không còn nhiều nên công việc sắp tới của cán bộ, chiến sĩ Đội K92 sẽ còn hết sức khó khăn. Nhưng với quyết tâm sẽ cố gắng đưa hết các chú, các anh về với quê hương về với gia đình dù có khó khăn đến mấy chúng tôi cũng cố gắng” - thượng tá Nguyễn Hoàng Tuấn, Đội trưởng Đội K92, tâm sự.
