Cây gạo còn có tên gọi giản dị là mộc miên, hồng miên, hay hoa pơ lang. Tại Việt Nam, cây gạo xuất hiện ở nhiều làng quê Bắc Bộ, có khi sừng sững đầu làng, khi cô độc giữa cánh đồng, hay dọc những con đường đê bên sông. Nụ gạo chúm chím sắc đỏ pha xanh nhạt, lúc lỉu trên cành khô khẳng khiu, rồi bừng lên lưng chừng trời sắc đỏ.
Thời gian hoa nở rực rỡ nhất kéo dài 2 - 3 tuần, thường là gần trọn tháng 3 trước khi cái oi bức kéo về báo trước một mùa hè rực nắng. Bông gạo rụng xuống không rơi rớt từng cánh, mà nhẹ nhàng trút xuống cả bông như giữ vững sự vẹn toàn của riêng mình, dù cho có vòng đời ngắn ngủi đến đâu.
Tháng 3 qua đi, hoa gạo nở rồi tàn, báo hiệu mùa Xuân đã qua, mùa Hạ đang tới, người nông dân chuẩn bị một vụ mới, cầu cho một năm sung túc nên hoa gạo còn là loài hoa đại diện cho hy vọng, hạnh phúc ấm no với những “ngọn lửa tình yêu” bùng cháy trên khắp làng quê Bắc Bộ.
