Phía sau chuyện Johnson & Johnson dừng bán phấn rôm

nguyễn kiên |

Bản tin 5 phút VTV1 trưa ngày 19.5.2020 đưa tin, hãng Johnson & Johnson (J&J) thông báo sẽ dừng bán sản phẩm phấn rôm trẻ em nhãn hiệu Baby Power tại Mỹ và Canada.

Theo Reuters, J&J cho biết sẽ giảm dần và dừng bán các sản phẩm phấn rôm Baby Powder, chiếm khoảng 0,5% hoạt động kinh doanh của họ ở Mỹ trong vài tháng tới. J&J hiện đối mặt với hơn 16.000 đơn kiện, cáo buộc các phấn xoa của họ, trong đó có phấn rôm Baby Powder, nhiễm chất Amiang.

Từ cuối năm ngoái, cũng theo Reuters, ngày 18.10.2019, Johnson & Johnson (J&J) công bố thu hồi phấn rôm trẻ em nhãn hiệu Baby Powder sau khi Cơ quan quản lý dược phẩm và thực phẩm Mỹ (FDA) làm xét nghiệm độc lập, tìm thấy lượng nhỏ chất Amiang gây ung thư (UT) trong phấn rôm của hãng này.

J&J khi đó phải thu hồi 33.000 lọ phấn rôm Baby Powder. Đây là lần đầu tiên J&J phải thu hồi phấn rôm trẻ em rất nổi tiếng của họ nhưng cho biết, số thu hồi chỉ ở một lô hàng (số 22318RB) sản xuất tại Mỹ năm 2018. Trước nay, J&J luôn “rất tự tin về sự an toàn của phấn rôm Baby Powder” và dẫn ra “nhiều nghiên cứu khoa học qua nhiều thập kỷ” để chứng minh.

Tháng 12.2019, J&J vẫn nói rằng, kết quả kiểm tra của họ không phát hiện chất Amiang trong phấn rôm Baby Powder. Đây cũng là cũng là lần đầu tiên FDA công bố phát hiện Amiang trong sản phẩm của J&J sau nhiều vụ kiện đình đám ở nhiều bang nước Mỹ từ 1999 đến nay, cáo buộc sản phẩm của J&J gây UT. FDA khuyến cáo ngừng sử dụng phấn rôm Baby Powder của J&J nếu thuộc lô hàng này và J&J đã tự rà soát lại quá trình sản xuất, phân phối sản phẩm để biết lô hàng đã được xuất đi những đâu?

Quyết định thu hồi sản phẩm thêm một đòn mạnh giáng xuống tập đoàn có trên 130 năm hoạt động của Mỹ (J&J thành lập năm 1886, trụ sở chính ở New Brunswick, New Jersey, Mỹ) trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, vốn không ít tai tiếng thì nay lại có động thái nghiêm trọng hơn: dừng bán sản phẩm.

Ngay trước đó, ngày 9.10.2019, Tòa án TP.Philadelphia, bang Pennsylvania đã buộc J&J bồi thường thiệt hại cho nguyên đơn Nicholas Murray, ở bang Maryland 8 tỉ USD, vì đã không cảnh báo nhiều tác dụng phụ của thuốc Risperdal. Nicholas Murray, 26 tuổi, có ngực phát triển thành ngực nữ giới (bệnh Gynecomastia) cùng những rối loạn sinh lý, tâm lý nghiêm trọng vì được kê thuốc Rispedal của J&J từ năm 2003, khi anh ta còn là vị thành niên, được chẩn đoán rối loạn phổ tự kỷ.

Risperdal là thuốc điều trị bệnh tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực (hay loạn thần hưng - trầm cảm), khó chịu ở người tự kỷ, giúp suy nghĩ minh mẫn... có nhiều hiệu quả tốt nhưng nhiều tác dụng phụ, đáng kể nhất là gây đột quỵ ở người lớn và phát triển ngực bất thường ở nam giới.

Chỉ riêng năm 2018, thuốc này đã mang về cho J&J 737 triệu USD lợi nhuận. Hiện J&J đang phải đối mặt hàng loạt vụ kiện vì không cảnh báo đầy đủ tác dụng phụ của Risperdal ở các bang Pennsylvania, California và Missouri.

Trước phán quyết của tòa, đại diện của J&J cho rằng, mức bồi thường quá cao so với mức 1,7 triệu USD được Bồi thẩm đoàn khác tuyên vào năm 2015 hay phiên tòa tháng 2.2018 chỉ tuyên bồi thường 680.000 USD.

Sau phiên tái thẩm ngày 17.01.2020, mức phạt do tòa định cho J&J là 6,8 triệu USD. Riêng phấn rôm, từ năm 1999 với vụ bà Darlene Cocker ở thị trấn Lumberton (đông Texas, Mỹ) mắc UT trung biểu mô (TBM) kiện J&J và bị thua do tại tòa, J&J tránh được việc phải trình các kết quả xét nghiệm bột talc và các tài liệu nội bộ khác mà LS của bà đề nghị, đến nay J&J đã hầu tòa hàng chục vụ ở nhiều bang nước Mỹ và thua nhiều hơn thắng...

Những ngờ vực

Trong những vụ hầu tòa, J&J luôn khẳng định sản phẩm của mình là bột talc chuẩn không chứa Amiang và luôn kháng án. Chỉ có điều khó hiểu là mãi đến 2019, FDA mới phát hiện sản phẩm của J&J có Amiang. Năm 2018, hãng Reuters trích dẫn các bản ghi nhớ, báo cáo nội bộ của J&J và nhiều tài liệu mật khác liên quan đến các vụ kiện sản phẩm của J&J gây UT buồng trứng.

Những tài liệu này cho thấy, các phòng thí nghiệm tư vấn cho J&J ngay từ đầu những năm 1957, 1958 đã phát hiện Amiang trong phấn rôm của J&J. Năm 1976, J&J khẳng định với FDA không có Amiang trong “bất cứ mẫu sản phẩm” phấn rôm nào sản xuất từ tháng 12.1972 đến tháng 10.1973. Tuy nhiên, đã có ít nhất 3 xét nghiệm của 3 phòng thí nghiệm độc lập trong giai đoạn 1972 - 1975 tìm thấy Amiang trong phấn rôm của J&J. Các thông báo của chính công ty này và các phòng thí nghiệm bên ngoài cũng cho thấy, có các phát hiện tương tự vào đầu những năm 2000.

Reuters còn khui ra chuyện J&J chi “hoa hồng” cho các nghiên cứu chuỗi sản phẩm phấn rôm Baby Powder, rồi thuê người soạn thành các bài báo để đăng tải trên tạp chí nghiên cứu. J&J phản đối dữ dội, nói thông tin của Reuters là “một chiều, sai trái và có tính kích động”.

Trong thông báo ngày 14.12.2018, J&J vẫn khẳng định “hàng nghìn cuộc kiểm tra độc lập của cơ quan quản lý và các phòng thí nghiệm hàng đầu thế giới đã chứng minh phấn rôm trẻ em của chúng tôi chưa bao giờ chứa Amiang” và sẽ tiếp tục bảo vệ quan điểm sản phẩm của họ an toàn.

Ngày 12.7.2019, chính quyền liên bang Mỹ khởi động điều tra hình sự về nghi vấn J&J giấu nguy cơ phấn rôm Baby Powder gây UT. Từ ngày 20.2.2019, J&J đã nhận yêu cầu hầu Tòa của Bộ Tư pháp và Ủy ban giao dịch chứng khoán Mỹ vì cáo buộc phấn rôm nhiễm Amiang. Đây là lần đầu tiên J&J phải hầu tòa cấp liên bang sau những vụ kiện ở tòa án cấp bang.

Nhiều quốc gia cấm cơ bản hoặc hoàn toàn Amiang

Đó là Australia, Canada, Nhật Bản, New Zealand, Hàn Quốc, EU và Vương quốc Anh. Do thành phần chủ yếu trong phấn rôm là bột talc - một khoáng chất chứa Magie, Silic, Oxy và Hydro, từ lâu đã sử dụng cho chế tạo lốp cao su; mỹ, dược phẩm; giấy viết; gạch men hoặc làm trắng sơn... Talc có tính trơ nhưng hút ẩm, dầu và hơi nên phấn rôm nhanh chóng được dùng rộng rãi cho trẻ em, phụ nữ, vận động viên, người nằm liệt giường...

Trong tự nhiên, có một số loại talc chứa Amiang mà theo Cơ quan nghiên cứu UT của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) thuộc danh mục chất gây UT. Amiang được sử dụng từ hơn 2000 năm trước ở La Mã và Hy lạp cổ đại. Dù từ đó đến nay, đã biết chất này rất độc, gây nhiều bệnh và làm nhiều người chết khi còn rất trẻ ở các quốc gia Âu, Mỹ, nhưng những đặc tính quý giá của nó trong kỹ thuật đã làm người ta “nhắm mắt” trước những tác hại chết người. Amiang gây UT phổi, thanh quản, buồng trứng, TBM (loại tế bào cấu trúc các màng che phủ thành ngực, bụng và các tạng ở ngực, bụng), chưa kể bệnh bụi phổi Amiang (xơ hóa phổi) ở những người khai thác, sản xuất...

WHO thống kê thấy, 80% người mắc UT TBM là do phơi nhiễm Amiang sau 15 - 30 năm, có khi sau 40 năm; mỗi năm, có gần 60.000 người chết vì UT TBM mà nhiều nhất là UT màng phổi, đến màng bụng, hiếm nhất là màng tim; tử vong khoảng 6 tháng đến 2 năm từ khi phát hiện bệnh.

Đến nay, thế giới chưa tìm thấy nguyên nhân nào khác của UT TBM nên phơi nhiễm Amiang được cho là con đường duy nhất dẫn tới phát sinh loại UT này. Ở Australia, dù đã cấm Amiang trong xây dựng năm 1989 và cấm hẳn vào 2003, nhưng sau đó mỗi năm có khoảng 4.000 người chết bởi các bệnh do amiăng mà chủ yếu là UT TBM; riêng năm 2018 có 699 tử vong do UT TBM.

WHO ước tính năm 2015, Amiăng gây 107.000 tử vong (100.000 UT phổi và TBM) và làm 1.523.000 người chịu khuyết tật. Từ năm 1970, luật pháp Mỹ quy định bột talc trong mọi sản phẩm tiêu dùng không có Amiang. Từ năm 2003, bột talc trong phấn rôm Baby Powder bán ở Mỹ có nguồn gốc Trung Quốc. Nhà cung cấp Imerys Talc America, thành viên của Imerys SA (trụ sở ở Paris) cũng là bị đơn trong các vụ kiện bột talc.

Cả Imerys và J&J đều khẳng định bột talc xuất xứ Trung Quốc của họ an toàn. Tháng 2.2019, Imerys Talc America nộp đơn xin phá sản sau hàng loạt vụ kiện cáo buộc bột talc nhiễm Amiang gây UT buồng trứng và TBM.

Với nhiều “tiền sự”, J&J rất đáng ngờ. Năm ngoái, hãng này là một trong nhiều “ông lớn” dược phẩm Mỹ bị xét xử trong đại án thuốc giảm đau gây nghiện rung chuyển nước Mỹ, với cáo buộc “tiến hành những chiến dịch quảng bá sản phẩm gian dối: Thổi phồng những công dụng đặc trị, hạ thấp tác dụng phụ và nguy cơ gây nghiện của thuốc”; riêng J&J bị phạt 572 triệu USD. Năm ngoái, Ấn Độ cũng tìm ra hai chất gây UT là formaldehyd và Amiang trong dầu gội trẻ em của J&J.

nguyễn kiên
TIN LIÊN QUAN

Gỡ khó các quy định tạo nguồn cung cho nhà ở xã hội

B. Chương |

Kế hoạch triển khai 1 triệu nhà ở xã hội đang gặp khó khăn vì nhiều quy định không phù hợp với chủ trương xã hội hóa đầu tư để phát triển nhà ở xã hội, hoặc chưa đảm bảo tính khả thi, chưa phù hợp với tình hình thực tiễn.

NSƯT Chí Trung: “20 năm Táo Quân là quãng thời gian tươi đẹp của tôi”

Hiền Hương (thực hiện) |

NSƯT Chí Trung tiếp tục đảm nhận vai Táo Giao thông ở Táo Quân 2023 (ngoài cùng, bên phải). Anh chia sẻ với Lao Động hành trình 20 năm đã có ở Táo Quân và 6 tháng trải nghiệm cuộc sống về hưu sau khi nhận quyết định nghỉ chế độ từ tháng 6.2022.

Chứng khoán: Thị trường giữ trạng thái đi ngang trong ngắn hạn

Gia Miêu |

Xu hướng đi ngang ngắn hạn của thị trường chứng khoán dự báo sẽ tiếp tục được duy trì và chỉ số sẽ chuyển trạng thái vào sau kỳ nghỉ lễ.

Vì sao Đại học quốc gia Hà Nội giới hạn thi đánh giá năng lực 2 lần?

Linh Chi - Dương Anh |

Từ năm 2023, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) sẽ giới hạn mỗi thí sinh chỉ được đăng ký thi đánh giá năng lực tối đa 2 lần. Điều này được GS.TS Tiến Thảo - Giám đốc Trung tâm khảo thí ĐHQGHN lý giải là do muốn tạo công bằng cho các thí sinh.

Khán giả Việt Nam tiếc nuối chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo

Chi Trần |

Người hâm mộ Việt Nam tiếc nuối khi phải nói lời chia tay huấn luyện viên Park Hang-seo sau hơn 5 năm gắn bó.

Tranh luận trả lương tháng 13 và thưởng Tết nguyên đán

TUỆ NHI |

Dù đã 26 tháng Chạp nhưng nhiều người vẫn chưa được nhận lương tháng thứ 13 hay tiền thưởng Tết và đùa rằng với họ niềm vui xuân vẫn chưa về.

Chênh lệch sốc giữa tài sản 1% người giàu nhất thế giới và 99% còn lại

Song Minh |

1% người giàu nhất thế giới đã trở nên giàu có hơn rất nhiều, nhanh hơn rất nhiều so với 99% phần còn lại của thế giới.

Ghe chở hoa xuân rực rỡ, tấp nập về chợ hoa trên sông lớn nhất TPHCM

KHÁNH LINH - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Từ chiều nay 25 tháng Chạp (ngày 16.1), ghe hoa từ các tỉnh miền Tây đã tấp nập cập bến Bình Đông (quận 8, TPHCM), chợ hoa “Trên bến dưới thuyền” cũng chính thức khai mạc. Tết này, hoa về bến Bình Đông đa dạng về chủng loại, rực rỡ sắc màu, giá cả không tăng so với những Tết trước.