Hành trình đau đớn
Suốt 12 năm qua kể từ ngày nữ thẩm phán Nguyễn Thị Kim Loan, toà án nhân dân quận Đống Đa, Hà Nội bị kẻ bất nhân tạt axit chỉ vì bức xúc với kết quả xét xử của Tòa án nhân dân quận Đống Đa về vụ án dân sự tranh chấp đất đai do chị Loan làm chủ tọa. Kẻ chủ mưu và thực hiện đã phải chịu hình phạt trước pháp luật. Nhưng với chị Loan, suốt thời gian qua chị đã phải “chiến đấu” với sự tàn phá của axit trên khuôn mặt mình. 41 ca phẫu thuật chị Loan đã trải qua nhưng chưa phải là kết thúc với chị.
Từ mùa hè năm 2005 khi tai họa ập xuống, những chuỗi ngày vào viện phẫu thuật đã trở thành một “thói quen” với chị Loan. Bị bỏng sâu độ 4 và 5, tỉ lệ thương tật tới 64%, sau những ngày điều trị bỏng tại Viện Bỏng quốc gia, chị không còn nhận ra mình trong gương. Khuôn mặt thanh tú, trắng hồng được thay bằng khuôn mặt nhăn nhúm, chằng chịt những vết bỏng. Mũi, tai, miệng, đôi mắt đều biến dạng.
“Cô con gái út lúc đó mới 2 tuổi, chưa hiểu được tai họa mà tôi đang phải gánh chịu, nhìn thấy mẹ cháu ngây thơ bảo: Không phải mẹ Loan, mẹ Loan đi làm rồi. Nghe con gái nói vậy tôi chỉ biết chạy vào một góc khóc như mưa. Mình nhìn vào gương cũng thể hình dung khuôn mặt mình giờ lại biến dạng như vậy”, chị Loan nhớ lại.
Chị bảo, thời gian đó chị đang có một gia đình hạnh phúc, công việc ổn định. Tai họa ập xuống khiến chị cũng như mọi thành viên trong gia đình quá bất ngờ. Lúc đó dù biết trước mắt sẽ có nhiều khó khăn nhưng trong thâm tâm chị chưa bao giờ nản chí. Không ít bác sĩ khi nhìn thấy khuôn mặt chị và biết chị có mong muốn phẫu thuật đã khuyên nên từ bỏ ý định và chấp nhận với số phận. “Tôi tin tưởng vào sự phát triển của y học. Trong quá trình điều trị bao đau đớn, khó khăn tôi chưa bao giờ kêu than hay có ý định buông xuôi. Tôi luôn quan niệm không có cái gì khó mà không thể vượt qua, quan trọng là bản thân có dám vượt qua hay không”, chị Loan nói. Có lẽ quan niệm sống lạc quan, tin tưởng đó đã giúp chị Loan vượt qua 41 ca phẫu thuật khắp trong và ngoài nước.
Sau khi được sơ cứu, điều trị ban đầu, chị đã có thể đi lại được nhưng da mặt bắt đầu co kéo khiến đôi mắt lệch nhau. Hai mắt bị bỏng nhẹ nhưng không nhắm được, nói cũng khó khăn. Người Việt Nam thường quan niệm “có bệnh thì vái tứ phương”, ai mách chỗ nào hay, tốt chị đều thử. Lần đầu tiên chị sang Singapore để được tư vấn hướng điều trị. Các bác sĩ đã cho chị tập các cơ mặt mặc quần áo caosu để chống co kéo da. Hai tháng sau, chị phải sang mổ mắt, lúc này, mắt của chị mới nhắm lại bình thường. Sau một thời gian nằm viện, cứ lột da chỗ nọ đắp vào chỗ kia, tóc tai lúc nào cũng bê bết máu. Những cuộc hẹn của các bác sĩ vẫn tiếp tục với hy vọng giúp chị lấy lại khuôn mặt bình thường nhất có thể. Cùng với đó là số tiền chi phí cho các ca phẫu thuật cũng tăng dần lên. Đã có lần chị phải quay về nước vì không đủ tiền phẫu thuật.
Tuy nhiên, chị vẫn không từ bỏ quyết tâm điều trị cho khuôn mặt của mình. Chị vào mạng, đọc sách báo tìm hiểu các kỹ thuật mới, tiên tiến giúp điều trị bỏng axit. Bên cạnh những lần ra nước ngoài điều trị, chị Loan cũng điều trị ở khá nhiều viện trong nước. Ai mách nơi nào có kỹ thuật mới, hiệu quả là chị tới. Ca phẫu thuật nhớ đời nhất của chị đó là chuyển vạt da phần bả vai đưa lên vùng má trái. TS Vũ Quang Vinh, Viện Bỏng quốc gia vừa từ Nhật Bản học tập về đã áp dụng dụng kỹ thuật tiên tiến nhất trên thế giới lúc bấy giờ tiến hành mổ vi phẫu thay nửa mặt bằng da của chị. Chị Loan kể lại rằng, hồi đó chẳng còn gì để mất nên chị liều thử nghiệm. Chính TS Vinh cũng phân vân bởi anh đã áp dụng kỹ thuật vi phẫu nhiều nhưng áp dụng vùng mặt thì chưa làm, ngay cả các thầy Nhật Bản cũng chưa làm. Thế nhưng, với quyết tâm của cả người bệnh và bác sĩ, ca phẫu thuật kéo dài gần 14 tiếng với bao lo lắng, đau đớn đã thành công.
Còn rất nhiều lần chị phải lên bàn phẫu thuật để làm mí mắt, tạo mũi, tai, viền môi, vùng da ở ngực... Có những chi tiết rất nhỏ trên khuôn mặt nhưng chị phải làm đi làm lại vài lần mới thích nghi được. Mỗi lần lên bàn phẫu thuật là một lần chị hy vọng khuôn mặt chị sẽ hoàn hảo hơn. Chỉ một chi tiết rất nhỏ trên mặt cần chỉnh lại chị cũng sẵn sàng lên bàn phẫu thuật.
Cần có nghị lực
Sau từng ấy đau đớn, với bao công sức giờ đây chị Loan đã có một khuôn mặt khá hoàn hảo. Nếu nhìn lại khuôn mặt lúc chị Loan mới gặp nạn ít người tin rằng khuôn mặt của ngày hôm nay lại có thể hoàn hảo đến vậy. Trên khắp thân thể những vết sẹo đã gần liền với da. Tất cả những thành quả ấy là nhờ được chữa trị bài bản và hơn cả đó là nghị lực phi thường của chị.
Suốt quãng thời gian điều trị bệnh, chị Loan còn học lên cao học tại Học viện Hành chính Quốc gia. Suốt 3 năm từ 2006 - 2009 thời gian lên lớp và phẫu thuật xen kẽ nhau nhưng chị vẫn hoàn thành luận văn thạc sĩ với tấm bằng xuất sắc. Năm 2014, chị đã chấm dứt các cuộc phẫu thuật và trở lại với công việc. Hiện chị đã chuyển sang làm Phó Tổng biên tập Tạp chí Toà án nhân dân.
Chị bảo, có được kết quả như hôm nay không thể không cảm ơn những người thân và bạn bè, đặc biệt là người chồng và những đứa con luôn bên cạnh chị. Khi chị gặp nạn, các thành viên trong gia đình trở thành động lực để chị cố gắng vượt qua nỗi đau số phận cuộc đời.
TS Mai Xuân Thảo, Phó Chủ nhiệm Khoa bỏng người lớn (Viện Bỏng quốc gia) ấn tượng với trường hợp của chị Loan: Có nhiều trường hợp bỏng axit nhưng chị Loan là một điển hình vượt qua bệnh tật hoà nhập với cuộc sống. Chị Loan bị bỏng nặng, đặc biệt là khuôn mặt biến dạng. Suốt 9 năm sau tai nạn, chị đã kiên trì điều trị để lấy lại khuôn mặt như hiện nay.
“Tạt axit là hành động tàn ác và vô nhân đạo nhất vì hủy hoại cuộc đời người khác, đẩy họ xuống vực thẳm của nỗi đau. Axit có thể gây tổn thương trên da nhanh chóng. Axit ăn vào phần cơ và gân, gây ra tình trạng bỏng nặng co rút. Nếu sâu hơn, axit sẽ hủy hoại cả xương, khớp dẫn đến tàn phế suốt đời. Sở dĩ axit có khả năng gây bỏng cơ thể con người bởi nó phản ứng với các protein có trong tóc, da... Khi tiếp xúc với da, axit làm ngưng kết các protein của mô và hút nước của tế bào”, TS Thảo cho hay.
Nồng độ axit càng đặc, thời gian tiếp xúc càng dài thì bỏng và hoại tử càng nặng và sâu, khả năng hồi phục gần như bằng không. Một đặc điểm của bỏng axit là các nạn nhân thường bị bỏng ở các vùng hở trên khuôn mặt dẫn đến biến dạng. Ngoài nỗi đau về thể xác, axit còn để lại nỗi đau về tinh thần rất lớn. Nạn nhân bỏng axit thường có tâm lý bi quan về hình hài bản thân mình.
Hành vi tạt axit cực kỳ tàn độc, hủy hoại sức khỏe, nhan sắc nhưng lại ít khi gây hậu quả chết người. Do đó, tòa án không thể xử các nghi can này tội Giết người.
Luật sư Nguyễn Anh Thơm, Văn phòng Luật sư Nguyễn Anh, Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng: Cần thiết phải bổ sung điều luật theo hướng tăng nặng hình phạt thật nghiêm khắc của Tội cố ý gây thương tích hoặc gây tổn hại cho sức khỏe người khác khi hành vi tạt axit gây ra làm biến dạng khuôn mặt của nạn nhân.
