Âm nhạc là "vaccine tinh thần" không thể thiếu thời dịch
Từ cơn sốt "Ghen Cô Vy" và "Vũ điệu rửa tay", nhạc Việt bùng nổ và mang nhiều dấu ấn trong thời điểm dịch bệnh bùng phát.
Giữa những ngày dịch dã, căng thẳng, nhạc sĩ trẻ Trần Quang Sơn đã cho ra mắt sáng tác mới “Sài Gòn sẽ vui”, gửi gắm tiếng lòng của nhạc sĩ đang ở Hà Nội tới miền Nam ruột thịt. Ca khúc vẽ lên bức tranh TPHCM hiện tại với những ca từ da diết nhưng đầy lạc quan. Trần Quang Sơn đã chạm được những rung cảm ấy và ngay lập tức những giai điệu vang lên, như thể Sơn đang được sống trong không gian của Sài Gòn những ngày này vậy.
Cảm hứng từ “cuộc chiến chống dịch” cũng thôi thúc nhiều nhạc sĩ khác sáng tác và gửi gắm tác phẩm của mình tới công chúng. Nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung với ca khúc “Mong sao hết dịch” nói lên tâm trạng của người dân ở vùng tâm dịch, an ủi người dân đang phải lo toan, kiệt quệ vì dịch.
Thầy giáo trẻ Thái Dương sáng tác "Sài Gòn tôi sẽ”, nhạc sĩ Xuân Trí ra MV “Toàn dân đoàn kết chống dịch”... được công chúng yêu thích. Nhiều sản phẩm âm nhạc khác cũng được thực hiện như MV "Sài Gòn ơi! Xin lỗi, cảm ơn” của ca sĩ Tuấn Hưng, Khắc Việt; MV "Đồng lòng Việt Nam" cổ vũ lực lượng chống dịch với sự tham gia của khoảng 40 nghệ sĩ...
Những sản phẩm âm nhạc thú vị mang đến cảm xúc cho người nghe, góp phần nâng cao ý thức phòng, chống dịch cho cộng đồng. Chính vì vậy, nhiều người cho rằng âm nhạc hay giống như một thứ “vitamin” giúp chúng ta thêm sức mạnh vượt qua đại dịch.
Lê Minh MTV viết ca khúc "Việt Nam stay strong" cổ vũ tinh thần chống dịch của các tình nguyện viên, lực lượng tuyến đầu. Bài hát thể loại alternative rock do Nguyễn Dân hòa âm phối khí. Các ca sĩ hòa giọng gồm: Phương Uyên, nhóm MTV, Quốc Đại, Ngọc Linh, MTV Kids (Bé Ngỗng, Chuột, Mio, Liza, Cơm)..., Lê Hoài Phong đọc rap.
Hồi đầu tháng 7, Lê Minh tham gia đội tình nguyện viên nghệ sĩ ở TPHCM. Anh cho biết: "Trước đó, tôi đấu tranh nội tâm có nên gia nhập đội hình này không, bởi sợ COVID-19. Qua những ngày đầu tiên đi cùng đồng nghiệp đến bệnh viện dã chiến, khu phong tỏa, tôi thấm thía nhiều điều. Tất cả sợ hãi vô hình đều tan biến. Thay vào đó, tôi đón nhận nguồn năng lượng tích cực từ mọi người. Trong tuần đầu làm tình nguyện viên, tôi có cảm xúc sáng tác bài hát".
Nhiều nghệ sĩ đang hưởng ứng phong trào sáng tác ca khúc gợi cảm hứng lạc quan thời dịch. Làn sóng này được khởi xướng từ đợt dịch đầu tiên năm ngoái, gần đây trở lại với nhiều tác phẩm được khán giả đón nhận.
Trong đó phải kể đến sáng tác được 40 nghệ sĩ gồm Trọng Tấn, Đan Trường... thể hiện trong MV "Đồng lòng Việt Nam" cổ vũ lực lượng chống dịch. Bài hát của là sáng tác của tác giả Tuấn Hồ kêu gọi mọi người hạn chế ra ngoài, tuân thủ các quy định phòng chống COVID-19.
Dàn sao Việt còn quay MV "Việt Nam tử tế" để cổ vũ chống dịch. Trong đó, diễn viên Quốc Trường vào vai phát thanh viên chương trình Quà tặng âm nhạc. Trần Nghĩa đóng người con giúp mẹ (nghệ sĩ Kim Xuân thể hiện) may mũ chống giọt bắn để làm từ thiện. Video lồng ghép cảnh các đội dân vệ mang cơm cho khu cách ly tập trung, người dân xếp hàng tại các "ATM gạo"... MV là dự án cộng đồng của chương trình Làn Sóng Xanh nhằm lan tỏa thông điệp tích cực. Đạo diễn Kawaii Tuấn Anh cho biết các nghệ sĩ quay liên tục trong hơn 20 giờ. Một số người dậy từ 3h sáng để bấm máy. Họ chia thành từng nhóm nhỏ khi ghi hình trong bối cảnh nới lỏng cách ly xã hội. Ca khúc do nhóm DTAP sáng tác. Phần phối khí mang âm hưởng dân ca Việt Nam với các nhạc cụ đàn tranh, đàn bầu... Karik đọc rap bên bốn giọng ca chính: Lam Trường, Tóc Tiên, Hoàng Thùy Linh, Erik.
Nghệ sĩ Kim Xuân, Thành Lộc, Đàm Vĩnh Hưng, Hiền Thục... tham gia MV "Niềm tin chiến thắng" cổ vũ tinh thần chống dịch. Video nhạc hơn 7 phút là một sáng tác của Lê Quang. MV được quay tại nhà của nghệ sĩ và các phòng thu, sau khi hết giãn cách xã hội.
MV còn có sự tham gia của đại diện Nhà hát Nghệ thuật Phương Nam, Nhà hát Nghệ thuật Hát bội TPHCM, Nhà hát Cải lương Trần Hữu Trang, Nhà hát Kịch TPHCM, Nhà hát Giao hưởng Nhạc vũ kịch TPHCM... Đạo diễn Trần Vi Mỹ cho biết MV nhằm tri ân công sức lực lượng tuyến đầu sau nhiều ngày chống COVID-19.
Phong trào sáng tác ca khúc cổ vũ chống dịch được nhiều nghệ sĩ hưởng ứng vài tháng qua. Sau thành công của Ghen Cô Vy (sáng tác: Khắc Hưng, Min và Erik trình bày), hàng loạt ca khúc được sửa lời để phù hợp tinh thần.
Âm nhạc còn tạo ra cảm giác thân thuộc. Khi đối mặt với sự bấp bênh và hoảng sợ, âm nhạc là liều thuốc giúp xoa dịu lo lắng, tăng cường kết nối cộng đồng và hành động bất chấp mối đe dọa của dịch bệnh. Cùng với âm nhạc hiện đại, các tác giả âm nhạc truyền thống cũng mang những lời ca, tiếng hát bước vào cuộc chiến chống đại dịch.
Nhiều tác giả đã đặt lời mới cho những làn điệu dân ca truyền thống nhằm tạo sự gần gũi, góp phần tuyên truyền đẩy lùi dịch COVID-19, như hát chèo "Chiếc khẩu trang nghĩa tình" của Hoàng Thị Dư, hát xẩm "Tiêu diệt Corona" của Nguyễn Quang Long, "Thiết tha lời Then chống dịch", "COVID lịch sử", "Lời Then đuổi giặc Encovy", "Đẩy lùi COVID đi xa" và "Mười thương chống dịch" của Mai Văn Lạng... Điều này cho thấy âm nhạc thời chống dịch không có giới hạn, không có bó buộc trong một thể loại nhất định.
Không chỉ có Việt Nam, ở các nước ngoài, âm nhạc cũng đóng vai trò quan trọng trong việc cổ vũ tinh thần chống dịch. Nhiều ca khúc nhạc Hàn, Thái Lan, Âu Mỹ được các nghệ sĩ biến tấu lại thành các ca khúc mang giai điệu cổ vũ tinh thần chống dịch của người dân. Trong đó, gây sốt nhất phải đến ca khúc Enjoy Enjaami của Ấn Độ được các cảnh sát, người dân phổ biến thành vũ điệu phòng chống dịch nhằm tuyên truyền cho người dân ý thức trong việc bảo vệ sức khỏe của mình giữa lúc dịch bệnh căng thẳng và phức tạp như hiện nay.
Niềm hy vọng mới từ các sáng tác chống dịch
Dịch COVID-19 khiến cho nhiều hoạt động bị “đóng băng” nhưng với đặc thù riêng và sự vượt khó của nghệ sĩ, đời sống âm nhạc vẫn có những chuyển động tích cực. Đặc biệt những sáng tác mới được tạo ra liên tục nhưng mang thêm nhiều hi vọng mới vào một tương lai tươi sáng hơn.
Nhạc sĩ Trần Quang Sơn cho biết, việc sáng tác, thu âm, cho ra đời tác phẩm âm nhạc trong mùa dịch gặp rất nhiều khó khăn nhưng được sự đồng lòng của cả êkíp nên họ đã hoàn thành các tác phẩm chống dịch trong thời gian thần tốc so với các tác phẩm âm nhạc thông thường.
Hoạt động nghệ thuật là một dòng chảy không ngừng nghỉ, đặc biệt là trong thời điểm người dân cả nước nói chung và TPHCM nói riêng đang phải vật lộn chống chọi với đại dịch COVID-19 thì đây còn là trách nhiệm của người nghệ sĩ lên tiếng, sẻ chia và vực dậy tinh thần của mỗi người đang trong hoàn cảnh khó khăn. Chính vì vậy, âm nhạc là cách thức, là phương tiện hữu hiệu nhất để người ta lên tinh thần và quyết tâm vượt qua đại dịch.
Tuy đời sống âm nhạc vẫn bị ảnh hưởng nặng nề do hoạt động biểu diễn trực tiếp đã “đóng băng” từ nhiều tháng nay nhưng có thể nói nghệ thuật vẫn là sự thăng hoa khi các nghệ sĩ âm nhạc luôn mong muốn chúng ta sớm chiến thắng dịch bệnh để đời sống xã hội được trở lại bình thường; các hoạt động nghệ thuật cũng sớm được tổ chức lại, các nghệ sĩ lại được đứng trên sân khấu trục tiếp hát phục vụ khán giả.
Có thể nói, những sáng tác chống dịch không chỉ là liều vaccine tinh thần vô giá mà nó còn mở ra hy vọng, giúp chúng ta có thêm động lực, ý chí và không được lùi bước trước những khó khăn trong cuộc sống.
