Người... “vé vớt”

“Ông đồ Nghệ” trên Đất Sen Hồng

Sáng cuối tuần đầu năm Tân Sửu, gió từ sông Tiền như thổi nhẹ lên sân Trường ĐH Đồng Tháp với dòng người từ nhiều tỉnh đổ về dự lễ nhận bằng thạc sĩ. Ai cũng rạng ngời, nói cười giòn, vui như Tết. Bởi ở vùng thuần nông như Đồng Tháp nói riêng, ĐBSCL nói chung, học vị thạc sĩ được xem như bằng cấp cao, nên một người lãnh bằng, thường có cả đoàn thân nhân tháp tùng để chia vui. Và ai cũng cố diện cho mình bộ cánh đẹp nhất để xứng tầm với sự kiện trọng đại này...

Khi tiếng chuông báo hiệu buổi lễ bắt đầu, tất cả những nam thanh nữ tú trong chiếc áo thụng đen lần lượt bước vào hội trường, an vị theo sơ đồ ban tổ chức. Lướt mắt nhìn gần 200 học viên cao học đang ổn định trật tự, PGS.TS Hồ Sỹ Thắng - Trưởng Phòng Đào tạo sau Đại học (ĐH Đồng Tháp) - nở nụ cười mãn nguyện. Bởi đằng sau sự hài lòng của người chịu trách nhiệm trực tiếp của buổi lễ, còn có niềm vui lớn hơn: Chứng kiến lứa đào tạo cao học đầu tiên do mình quản lý tốt nghiệp. “Cảm giác vui khó tả ”- PGS Thắng bồi hồi - “Các học viên không chỉ hoàn thành chương trình đào tạo, mà còn có trên 30 người đạt thành tích học tập xuất sắc, được nhà trường khen thưởng”. Năm 2018, khi đang làm Trưởng khoa Tài nguyên - Môi trường, PGS Thắng được điều động về làm Trưởng khoa “Đào tạo sau Đại học” thay cho một vị Phó giáo sư đã hết tuổi quản lý. Đây được xem như thách thức lớn. Bởi đào tạo trình độ cao nhất trường là nhiệm vụ “nặng nề” với nhiều người làm việc trong trường đại học và càng nặng nề hơn đối với người vừa qua tuổi tứ tuần như Thắng. Hơn thế nữa, vừa nhận nhiệm vụ mới, Thắng đã tiếp nhận ngay trọng trách tổ chức kỳ tuyển sinh, rồi trực tiếp quản lý đào tạo cho gần 200 học viên cao học khóa 7 (2018-2020). Đây là khóa có số lượng lớn và đặc biệt hơn là phần lớn đối tượng là nhà giáo đến từ nhiều tỉnh trong vùng ĐBSCL nên nhiều đồng nghiệp lo cho Thắng... Nhưng, với tinh thần truyền thống của “Ông đồ xứ Nghệ”, sau thời gian ngắn “học việc”, Thắng đã nhanh chóng nắm bắt rồi vươn lên làm chủ công việc.

Đánh giá về thành tựu của Thắng, TS Lương Thanh Tân - Quyền Hiệu trưởng ĐH Đồng Tháp tự hào chia sẻ: “Tỉ lệ học viên bảo vệ có bài báo khoa học rất cao, thậm chí có cả bài báo quốc tế”. Hơn thế nữa, với cách dạy “không chỉ truyền đạt phương pháp, kiến thức khoa học mà còn truyền cả lửa nhiệt tình để đánh thức chính mình và khơi gợi cho học sinh”, PGS Thắng còn “bắc cầu” cho nhiều tiến sĩ ra đời.

Vươn lên từ chiếc “vé vớt”

Trong mắt nhiều đồng nghiệp, học viên, PGS.TS Hồ Sỹ Thắng là biểu tượng của nhà giáo thành đạt. Thế nhưng, ít ai biết rằng PGS Thắng đã xuất phát từ vị thế rất đặc biệt, mà nói theo ngôn ngữ bóng đá là chiếc “vé vớt” ở phút bù giờ. Chuyện vào năm 2003, khi ông Nguyễn Văn Đệ, trong vai trò Trưởng phòng Tổ chức - Hành chính được Hiệu trưởng ĐH Đồng Tháp ủy quyền ra Đại học Vinh chọn sinh viên vừa tốt nghiệp về để đào tạo bổ sung cho đội ngũ giảng viên cho ngôi trường vừa được thành lập trên cơ sở Trường Cao đẳng sư phạm. Về tới Đồng Tháp, ông Đệ bất ngờ nhận được thư tay của Hồ Sỹ Thắng. “Trong thư Thắng bày tỏ mong muốn được về ĐH Đồng Tháp công tác để có điều kiện nghiên cứu, học nâng cao” - ông Đệ nhấp ngụm trà như để bày tỏ tiếc nuối - “Sau nhiều lần di chuyển nơi ở, làm việc, bức thư đã thất lạc trong những trang sách nào đó... nhưng mãi đến nay tôi vẫn nhớ như in cái tinh thần của Thắng lúc đó: Rất quyết liệt và cuồng nhiệt đến mức mỗi câu, mỗi chữ như vừa thôi thúc, như vừa cam kết... khiến tôi không thể không nhận lời”.

Đã 18 năm qua, giờ đã hết tuổi làm quản lý, nhưng PGS.TS Nguyễn Văn Đệ, nguyên Hiệu trưởng Trường ĐH Đồng Tháp vẫn nhớ như in sự kiện này: “Lúc này tôi nhớ ra trong hồ sơ mà Đại học Vinh giới thiệu có Thắng với điểm số học tập cũng rất ấn tượng. Nhưng do mỗi bộ môn chỉ có 1 chỉ tiêu, mà trong lớp này có một người có điểm số nhỉnh hơn nên tôi đã để Thắng lại. Tuy nhiên, sau khi đọc tâm thư của Thắng, cảm nhận được tâm huyết với nghề đang ẩn mình đàng sau những con chữ, nên tôi đã mạnh dạn phá lệ: Tham mưu, thuyết phục Hiệu trưởng Trường ĐH Đồng Tháp lúc đó là Lê Hiển Dương đồng ý tuyển như một cách trao cơ hội”.

Không phụ lòng tin, ngay khi về công tác, Thắng đã tăng tốc các hoạt động nghiên cứu... Vì thế là ngay năm đầu làm việc, giảng viên trẻ Hồ Sỹ Thắng đã trúng tuyển khóa đào tạo thạc sĩ. Và Thắng hoàn thành học vị tiến sĩ chuyên ngành Hóa học khi tròn 35 tuổi. Và đúng 15 năm sau khi về Trường ĐH Đồng Tháp, Thắng được phong hàm PGS ngành Hóa học.

Nở hoa trên “Đất tình người”

Đồng Tháp được ví như vùng “Đất Người tình” vì đây là bối cảnh khai sinh câu chuyện tình không biên giới, gắn liền với tên tuổi ông Huỳnh Thủy Lê, người con của đất Sa Đéc với cô giá người Pháp Marguerite Duras, để sau đó chính Marguerite viết thành tiểu thuyết “Người tình” nổi tiếng thế giới. Và chính mảnh đất tràn đầy tình cảm này đã ươm cho hạt mầm xứ Nghệ nẩy lộc và “nở hoa” cuộc đời. “Chính vùng đất nghĩa tình, hiếu khách này đã nâng bước người nghèo như tôi thêm nghị lực những ngày đầu dấn thân vào nghiên cứu khoa học” - PGS Thắng khiến chúng tôi ngạc nhiên khi hé lộ sự thật về xuất phát điểm... thấp của mình. Sinh đúng ngày 30.4.1975 trong gia đình nông dân nghèo có 10 người con ở xã Diễn Tháp (Diễn Châu - Nghệ An); lớn lên trong thiếu thốn vật chất, nhưng bù lại, tạo hóa đã ban cho Thắng sự giàu có về nghị lực. Bất cấp cái khó đeo bám, Thắng một lòng đi học. Không đủ ăn vẫn học, ăn độn vẫn học và học mọi lúc mọi nơi có thể... Chính ngọn lửa mê học của Thắng đã lan tỏa sức thuyết phục để người cha “đặc cách” cho con trai thứ 9 học một mạch đến đại học.

Tuy nhiên, sau khi tốt nghiệp đại học, niềm đam mê Hóa học đã thôi thúc Thắng tìm... cơ hội để học tiếp. “Vì thế khi được lãnh đạo ĐH Đồng Tháp trao cơ hội, tôi đã nắm bắt ngay” - PGS Thắng nhớ lại. Vào đây, Đồng Tháp trù phú và nghĩa tình làm cho Thắng an tâm dồn sức học tập. “Trong hành trang vào Đồng Tháp của tôi lúc đó chỉ có nhiệt huyết của tuổi trẻ. Nhưng nhờ nơi đây có chính sách ưu đãi cho giảng viên trẻ, đã tạo điều kiện cho tôi vươn lên” - Thắng bồi hồi" - "Được tỉnh Đồng Tháp hà hơi, tiếp sức và ủng hộ, lãnh đạo Trường ĐH Đồng Tháp đã mạnh dạn xây dựng “cơ chế tài chính mở” để tạo điều kiện cho mọi giảng viên, nhất là giảng viên trẻ xa nhà, có thêm điều kiện học nâng cao trình độ. “Không chỉ giải quyết đúng và đủ chi phí học theo quy định, chúng tôi còn được nhà trường áp dụng cơ chế ưu đãi đặc biệt: Cho tạm ứng thêm để trang bị cho việc nghiên cứu và sau khi tốt nghiệp đúng hạn, còn được thưởng khoản tiền đủ để trả nợ đã tạm ứng” - Thắng chia sẻ. Vừa căng mình hoàn thành giáo trình “Hóa keo và Hấp phụ”- NXB Giáo dục Việt Nam, 2.2015 (Chỉ số ISBN: 978 - 604 - 0 - 08067 - 7) và chủ biên đầu sách khác, vừa chủ tả xung, hữu đột với việc điều hành tổ chức, đào tạo tại khoa... Đến nay, bên cạnh việc hoàn thành hướng dẫn 10 học viên cao học, Thắng còn bắt tay thực hiện nhiều hoạt động để chuẩn bị cho Trường ĐH Đồng Tháp được công nhận mã ngành đào tạo tiến sĩ ngành Hóa học.

Thắng làm tôi vui lây khi "hé lộ" hơn 30 bài báo khoa học trong nước, quốc tế và chủ nhiệm 05 đề tài cấp bộ, cơ sở... Đây là cơ sở vững chắc giúp "Ông Đồ Nghệ" tăng tốc vươn tới chinh phục nhiệm vụ kép trong khoa học: Vừa chia sẻ để vợ (đang là ThS giảng dạy tại Khoa Sư phạm Khoa học xã hội - Trường ĐH Đồng Tháp) hoàn thành chương trình tiến sĩ, vừa nỗ lực để mình hoàn thành chức danh giáo sư chuyên ngành Hóa học. Thành công của Thắng không chỉ tô điểm cho nỗ lực vươn lên của tinh thần học tập Xứ Nghệ, mà còn gợi mở cho chúng ta nhiều điều về bài học quản lý về nguồn nhân lực trong giai đoạn phát triển hội nhập: Nếu có tầm nhìn về tiềm năng, có tâm trong nuôi dưỡng... sẽ đánh thức tiềm lực to lớn bên trong mỗi con người - kể cả là người “vé vớt” - để làm giàu nguồn nhân lực cho địa phương, đơn vị, doanh nghiệp và hơn thế nữa.