Người nổi tiếng: Tân Tổng thống Michel Aoun chấm dứt khoảng trống quyền lực ở Lebanon

Cựu Tướng quân đội ưu tiên phát triển quân đội

Ông Michel Naim Aoun (81 tuổi) được Quốc hội Lebanon bầu làm Tổng thống hôm 31.10. Đây được coi là sự kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với quốc gia Arab bên bờ Địa Trung Hải này bởi nó chính thức kết thúc giai đoạn quyền lực tối cao bị bỏ trống kéo dài 29 tháng qua khiến cho hoạt động của Chính phủ Lebanon bị tê liệt hoàn toàn, nhiều dịch vụ cơ bản bị ngừng trệ và nguy cơ nội chiến tái diễn.

Ông Michel Aoun được bổ nhiệm làm Tướng quân, chỉ huy quân đội Lebanon vào năm 1984. Từ ngày 22.9.1988 đến ngày 13.10.1990, ông là Thủ tướng. Quyết định bổ nhiệm này gây tranh cãi vì hai đảng phái mạnh vào thời điểm đó đang tranh giành quyền lực.

Ngày 14.3.1989, ông Aoun tuyên bố một "cuộc chiến tranh giải phóng" chống lại các lực lượng quân đội Syria. Vào ngày 13.10.1990, các lực lượng Syria xâm chiếm dinh Tổng thống ở Baabda, giết chết hàng trăm binh sĩ cùng dân thường, khiến ông Aoun phải lánh nạn ở tòa Đại sứ quán Pháp ở Beirut, sau đó tị nạn tại Pháp suốt 15 năm.

Ông trở về Lebanon vào ngày 7.5.2005, mười một ngày sau khi quân đội Syria rút khỏi nước này. Năm 2006, với tư cách người đứng đầu đảng Phong trào Yêu nước Tự do (FPM), ông ký một bản ghi nhớ với tổ chức Hezbollah, bắt đầu một liên minh chính cho đến ngày nay.Sau đó, ông được bầu là thành viên của nghị viện và liên minh Quốc hội rộng lớn hơn, kêu gọi cải cách và thay đổi.

Hôm 31.10 vừa qua, phát biểu trước các nghị sĩ ở thủ đô Beirut, tân Tổng thống Michel Aoun cho biết sẽ theo đuổi chính sách đối ngoại độc lập dựa trên lợi ích của người dân Lebanon, tôn trọng luật lệ quốc tế, tạo ra sự ổn định cho đất nước. Tổng thống Aoun cũng cho biết ưu tiên hàng đầu của ông hiện nay là phát triển quân đội để có thể đối phó những mối đe dọa với quốc gia, bảo vệ lãnh thổ, độc lập và chủ quyền đất nước.

Những thách thức đón chờ

Ngay khi Quốc hội Lebanon tuyên bố lựa chọn ông Michel Aoun làm Tổng thống, hàng nghìn người dân Lebanon lập tức đổ xuống đường ăn mừng. Tuy nhiên, theo giới quan sát, việc có Tổng thống mới không đồng nghĩa hoàn toàn với việc Lebanon đã chấm dứt cuộc khủng hoảng chính trị phức tạp, kéo dài và vẫn đang bị chi phối bởi rất nhiều yếu tố bên ngoài. Thực tế, khá nhiều thách thức không dễ vượt qua đang chờ đón tân Tổng thống Michel Aoun.

Đầu tiên, ông Aoun phải bổ nhiệm Thủ tướng để thành lập Chính phủ mới. Hiện ứng viên sáng giá nhất là cựu Thủ tướng Saad Hariri - thủ lĩnh Phong trào Tương lai trong Quốc hội Lebanon. Ông Hariri đã ủng hộ ông Aoun trở thành Tổng thống và đây được coi là nhân tố quan trọng góp phần tạo nên chiến thắng của ông Aoun trong cuộc bầu cử tại Quốc hội. Tuy nhiên, Thủ tướng được chỉ định phải nhận được sự ủng hộ của tất cả các lực lượng chính trị lớn trong nước nên việc này lại trở thành không hề đơn giản.

Thứ hai, ông Aoun sẽ phải xử lý mối quan hệ với Hezbollah - tổ chức Hồi giáo vũ trang vốn được coi là một “nhà nước trong nhà nước” tại Lebanon. Chỉ riêng với thách thức này, Tổng thống Aoun sẽ phải giải quyết một loạt vấn đề liên quan đến quyền lực, vũ khí và sự can dự của Hezbollah vào các cuộc khủng hoảng ở Syria, Iraq và Yemen.

Thứ ba, ông Aoun cũng sẽ phải cầm trịch xử lý cuộc đấu tranh tranh giành quyền lực gay gắt giữa các phe phái chính trị trong nước, vốn là nguyên nhân cơ bản khiến Quốc hội Lebanon không thể bầu được Tổng thống mới kể từ tháng 5.2014. Đây được coi là một sứ mệnh khó khăn khi các phe phái vẫn bất đồng quan điểm sâu sắc về nhiều vấn đề trọng đại của đất nước, đứng đầu là vấn đề xử lý quan hệ với Hezbollah. Do đó, phần lớn các ý kiến đều lo ngại ông Aoun khó lòng vượt qua được những thách thức đầy chông gai trên, nhất là khi ông Aoun đã bước sang tuổi 81 và bối cảnh lịch sử khu vực đang có nhiều diễn biến phức tạp, tác động bất lợi lên cả khu vực, trong đó có Lebanon.