Lễ tảo mộ của người Hà Nhì

Bài và ảnh: Thành Thế Vinh |

Mỗi dân tộc, mỗi vùng miền đều làm lễ tảo mộ để nhớ về tổ tiên. Đối với người Hà Nhì ở huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai, phong tục tảo mộ hàng năm vẫn được gìn giữ. Đây là phong tục đẹp, là dịp để gia đình, dòng họ hướng về nguồn cội, và cũng là dịp để gắn kết tình làng nghĩa xóm.

Theo phong tục từ lâu đời của người Hà Nhì, sau khi người đã mất được 3 năm, gia đình sẽ thăm viếng mộ phần và làm lễ tảo mộ. Nếu như ở miền xuôi, tảo mộ hay sang cát cho người quá cố được thực hiện theo từng gia đình, với người Hà Nhì đây là công việc chung của cả thôn, bản thể hiện rõ sự đoàn kết và tương trợ lẫn nhau.

Trước ngày lễ tảo mộ, gia đình chuẩn bị đồ cúng tế chu đáo để hành lễ sao cho đúng với tổ tiên, đồng thời thông báo cho cả bản biết cùng tham gia. Đồ lễ dâng cúng gồm một con lợn to, gà trống, kẹp xôi, trứng luộc cùng vàng hương. Mỗi hộ gia đình trong bản cũng chuẩn bị đồ ăn, bánh kẹo, nước ngọt để làm lễ dâng lên người đã khuất. Chủ tế sẽ thịt một con lợn to lấy phần thủ lợn và phần đuôi làm lễ cúng, phần còn lại được chế biến thành các món ăn truyền thống để cả bản cùng thưởng thức.

Từ sáng sớm, gia đình của người quá cố cùng những người đàn ông, thanh niên trong bản cùng nhau sửa sang lại mộ phần. Trên mộ đặt một cây nêu, treo những con giống bằng giấy gấp hình con thuyền, chim hạc như nhắn nhủ lời cầu nguyện của người Hà Nhì tới tổ tiên.

Đến giờ được chọn, chủ tế sẽ tiến hành lễ cúng mời người đã khuất về hưởng lộc. Đồ cúng với rượu, cơm nếp, vàng hương, thủ lợn được đặt trước cửa mộ nơi ra vào của linh hồn người đã khuất. Chủ tế khấn xong, mỗi gia đình trong bản sẽ mang một bó hương đến đốt và cắm bên mộ, đồng thời chia phần cơm nếp, thức ăn, rượu thịt, bánh kẹo trước mộ người quá cố.

Sau khi các nghi lễ đã hoàn tất, lễ vật sẽ được hạ xuống để những người trong dòng họ và các hộ gia đình trong bản cùng hưởng lộc. Bà con quây quần cùng nhau ngồi ăn một bữa trưa đầm ấm, vui vẻ. Đây chính là một trong những nét độc đáo nhất thể hiện tính gắn kết cộng đồng cùng nhau chia sẻ khó khăn, vui buồn của người Hà Nhì.

Phần lộc cúng tế sẽ được chia đều cho những người có mặt để thưởng thức ngay tại chỗ.
Phần lộc cúng tế sẽ được chia đều cho những người có mặt để thưởng thức ngay tại chỗ.
Người phụ nữ Hà Nhì bật khóc trước mộ phần người thân.
Người phụ nữ Hà Nhì bật khóc trước mộ phần người thân.
Những lọng giấy gấp hình chim hạc, thuyền buồm như nhắn lời cầu nguyện của người Hà Nhì gửi tới tổ tiên.
Những lọng giấy gấp hình chim hạc, thuyền buồm như nhắn lời cầu nguyện của người Hà Nhì gửi tới tổ tiên.
Thịt lợn thịt gà và các món ăn sau đó được chế biến ngay tại chỗ để làm lễ cúng tế. Đến giờ đã định, chủ tế sẽ tiến hành lễ cúng mời người quá cố về hưởng lộc. Mâm cúng với rượu, cơm nếp, vàng hương, thủ lợn được đặt trước cửa mộ mà con cháu thành kính dâng lên.
Thịt lợn thịt gà và các món ăn sau đó được chế biến ngay tại chỗ để làm lễ cúng tế. Đến giờ đã định, chủ tế sẽ tiến hành lễ cúng mời người quá cố về hưởng lộc. Mâm cúng với rượu, cơm nếp, vàng hương, thủ lợn được đặt trước cửa mộ mà con cháu thành kính dâng lên.
Gà và lợn sẽ được hiến tế ngay phía trước cửa mộ.
Gà và lợn sẽ được hiến tế ngay phía trước cửa mộ.

Bà con quan niệm rằng, tảo mộ không có nghĩa là đau thương, mất mát, mà là ngày mừng cho người đã khuất có nhà mới khang trang và được siêu thoát ở một thế giới khác.

Bài và ảnh: Thành Thế Vinh
TIN LIÊN QUAN

Trung Quốc: "Tảo mộ online" trong Tết Thanh minh thời COVID-19

HỒNG HẠNH |

"Tảo mộ từ xa" trong ngày Tết Thanh minh bắt đầu xuất hiện ở Trung Quốc khi dịch COVID-19 cướp đi sinh mạng hơn 3000 người ở quốc gia này.

Gia đình tứ đại đồng đường xứ Kinh Bắc cùng nhau tảo mộ, gói bánh chưng Tết

MAI KA - NGUYỄN HỒNG |

Chung sống đầm ấm dưới một mái nhà, 4 thế hệ của gia đình cụ Nguyễn Văn Bài cùng nhau lưu giữ những nét đẹp văn hóa của một cái Tết truyền thống.

Người dân Nam Bộ đi tảo mộ dịp Tết để tưởng nhớ ông bà và cha mẹ đã khuất

Huân Cao |

Những ngày cuối cùng của năm âm lịch, người dân TPHCM nói riêng và Nam Bộ nói chung cùng đi đi tảo mộ. Đây là dịp để lớp con cháu tưởng nhớ về ông bà, cha mẹ đã khuất.

Phân công nhiệm vụ của các Phó Thủ tướng Chính phủ

Vương Trần |

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Quyết định 19/QĐ-TTg ngày 15.1.2023 về việc phân công nhiệm vụ của các Phó Thủ tướng Chính phủ.

Đào, quất mini hút khách dịp Tết Nguyên đán, tiểu thương thu bạc triệu mỗi ngày

Anh Tuấn |

Tết Nguyên đán đang cận kề, thời điểm này tại chợ hoa Quảng An, Lạc Long Quân (Tây Hồ, Hà Nội), chợ hoa Hàng Lược (quận Hoàn Kiếm) đã bày bán những cành đào Nhật Tân phục vụ nhu cầu của người dân thủ đô. Đặc biệt, những cành đào mini, giá từ 50.000 đồng - 150.000 đồng được nhiều người lựa chọn.

Dự báo diễn biến không khí lạnh mạnh giáp Tết Nguyên đán 2023

AN AN |

Cơ quan khí tượng nhận định không khí lạnh sẽ tác động mạnh hết ngày mai 17.1.2023 (tức ngày 26 Tết Nguyên đán).

Nguyễn Thái Luyện kháng cáo sau khi bị tuyên án chung thân

Anh Tú |

TPHCM - Sau khi bị TAND TPHCM tuyên án chung thân về tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản, bị cáo Nguyễn Thái Luyện (Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ phần Địa ốc Alibaba) vừa có đơn kháng cáo kêu oan cho rằng mình không lừa đảo chiếm đoạt tài sản và Công ty Alibaba không gian dối khi cung cấp thông tin về các thửa đất để bán cho khách hàng.

Nói về sai phạm ở Cục Đăng kiểm, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải: "Tôi cũng thấy xấu hổ"

Khánh Hoà |

Nhìn lại vụ việc liên quan tới Cục Đăng kiểm thời gian qua, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng thừa nhận dù mới về công tác tại bộ 2 tháng nhưng bản thân ông cũng thấy xấu hổ khi biết thông tin. Tuy nhiên, ông Thắng khẳng định cán bộ hư thì phải xử lý, kể cả thay 100% nhưng vẫn phải tập trung làm tốt nhiệm vụ được giao.

Trung Quốc: "Tảo mộ online" trong Tết Thanh minh thời COVID-19

HỒNG HẠNH |

"Tảo mộ từ xa" trong ngày Tết Thanh minh bắt đầu xuất hiện ở Trung Quốc khi dịch COVID-19 cướp đi sinh mạng hơn 3000 người ở quốc gia này.

Gia đình tứ đại đồng đường xứ Kinh Bắc cùng nhau tảo mộ, gói bánh chưng Tết

MAI KA - NGUYỄN HỒNG |

Chung sống đầm ấm dưới một mái nhà, 4 thế hệ của gia đình cụ Nguyễn Văn Bài cùng nhau lưu giữ những nét đẹp văn hóa của một cái Tết truyền thống.

Người dân Nam Bộ đi tảo mộ dịp Tết để tưởng nhớ ông bà và cha mẹ đã khuất

Huân Cao |

Những ngày cuối cùng của năm âm lịch, người dân TPHCM nói riêng và Nam Bộ nói chung cùng đi đi tảo mộ. Đây là dịp để lớp con cháu tưởng nhớ về ông bà, cha mẹ đã khuất.