Lễ tạ ơn thần nước và rừng thiêng

    Nguyễn Hoàng Việt |

    Lao Chải (“bản già” theo tiếng Hà Nhì) là một bản của xã Y Tý (Bát Xát, Lào Cai) nằm cheo leo giữa núi rừng Tây Bắc ở độ cao hơn 2.000m so với mực nước biển và cách trung tâm TP.Lào Cai khoảng 70-80km.

    Đây là nơi tập trung khá nhiều người Hà Nhì đã và đang sinh sống từ xa xưa. Người Hà Nhì có hai nhóm chính là Hà Nhì hoa và Hà Nhì đen. Tại bản Lao Chải, đa phần là người Hà Nhì đen.

    Tất cả nghi lễ sẽ do 2 thầy cúng được dân làng chọn để thay mặt người dân dâng hiến những lễ vật lên các vị thần linh. Theo quan niệm, lễ cúng tránh tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán.
    Tất cả nghi lễ sẽ do 2 thầy cúng được dân làng chọn để thay mặt người dân dâng hiến những lễ vật lên các vị thần linh. Theo quan niệm, lễ cúng tránh tổ chức vào dịp Tết Nguyên Đán.
    Lợn và gà sẽ là lễ vật để tạ ơn rừng thiêng, theo tiếng Hà Nhì. “Gạ Ma” là con lợn cái, “Do” chỉ vật có chiều cao và thẳng tự như cái cây, có thể hiểu nôm na là rừng lợn mẹ, là khu rừng thiêng, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quan niệm của người dân Hà Nhì. Dù có là bất cứ ai, khi đã vào rừng cấm trong ngày diễn ra lễ Gạ Ma Gio, tất cả đều phải đi chân đất hoặc dép được đẽo từ gỗ, chỉ được nói tiếng của người Hà Nhì và đặc biệt chỉ nam giới mới được vào khi diễn ra lễ cúng.
    Lợn và gà sẽ là lễ vật để tạ ơn rừng thiêng, theo tiếng Hà Nhì. “Gạ Ma” là con lợn cái, “Do” chỉ vật có chiều cao và thẳng tự như cái cây, có thể hiểu nôm na là rừng lợn mẹ, là khu rừng thiêng, có ý nghĩa đặc biệt quan trọng trong quan niệm của người dân Hà Nhì. Dù có là bất cứ ai, khi đã vào rừng cấm trong ngày diễn ra lễ Gạ Ma Gio, tất cả đều phải đi chân đất hoặc dép được đẽo từ gỗ, chỉ được nói tiếng của người Hà Nhì và đặc biệt chỉ nam giới mới được vào khi diễn ra lễ cúng.
    Trong quan niệm của bà con, gà và chó là 2 loài động vật tinh thông nhất. Dao, kiếm, súng, giáo, mác… được người dân tự đẽo để đặt ở đầu bản. Và ở đầu của mỗi loại vũ khí này sẽ được nhuộm đỏ bằng máu chó, cùng với đó là một bộ da gà trống.
    Trong quan niệm của bà con, gà và chó là 2 loài động vật tinh thông nhất. Dao, kiếm, súng, giáo, mác… được người dân tự đẽo để đặt ở đầu bản. Và ở đầu của mỗi loại vũ khí này sẽ được nhuộm đỏ bằng máu chó, cùng với đó là một bộ da gà trống.
     
    Chuẩn bị cho lễ “Gạ Ma Gio”, đại diện các gia đình trong bản sẽ góp tiền chung để dâng lễ vật là 1 đôi gà, xôi, rượu, nhang... và thêm mỗi người 1 thanh củi mang ra nguồn nước của bản, tạ ơn nguồn nước thiêng đã giúp duy trì sự sống của bản từ đời này qua đời khác.
    Chuẩn bị cho lễ “Gạ Ma Gio”, đại diện các gia đình trong bản sẽ góp tiền chung để dâng lễ vật là 1 đôi gà, xôi, rượu, nhang... và thêm mỗi người 1 thanh củi mang ra nguồn nước của bản, tạ ơn nguồn nước thiêng đã giúp duy trì sự sống của bản từ đời này qua đời khác.
    Cuối buổi cúng, những người cao tuổi và trai tráng trong làng sẽ tụ họp liên hoan. Đến buổi chiều cùng ngày, nước sẽ được mang từ nguồn nước thiêng lên khu rừng cấm để tiếp tục làm lễ cúng Thần Rừng. Trong lễ cúng rừng, sẽ có những quy định riêng, tất cả mọi công việc như nấu nước, mổ lợn, thịt gà… đều do tự tay dân bản thực hiện trong rừng.
    Cuối buổi cúng, những người cao tuổi và trai tráng trong làng sẽ tụ họp liên hoan. Đến buổi chiều cùng ngày, nước sẽ được mang từ nguồn nước thiêng lên khu rừng cấm để tiếp tục làm lễ cúng Thần Rừng. Trong lễ cúng rừng, sẽ có những quy định riêng, tất cả mọi công việc như nấu nước, mổ lợn, thịt gà… đều do tự tay dân bản thực hiện trong rừng.
    Mỗi mâm cơm sẽ đủ các món thịt, rau, củ, bánh chưng Hà Nhì, bánh dày và rượu. Đối với những người đàn ông mới lập gia đình và là lần đầu tham gia các nghi lễ ở thôn bản, trên mâm sẽ có thêm 1 con gà được trang trí cẩn thận để tỏ long thành kính, sự biết ơn đến thầy cúng và các vị thần.
    Mỗi mâm cơm sẽ đủ các món thịt, rau, củ, bánh chưng Hà Nhì, bánh dày và rượu. Đối với những người đàn ông mới lập gia đình và là lần đầu tham gia các nghi lễ ở thôn bản, trên mâm sẽ có thêm 1 con gà được trang trí cẩn thận để tỏ long thành kính, sự biết ơn đến thầy cúng và các vị thần.
    Tục lệ luôn được coi trọng và được duy trì truyền đời từ thầy cúng này sang các thế hệ thầy cúng tiếp theo. Sau khi cúng, mỗi người sẽ được chia 1 phần nhỏ từ lễ vật được coi như lộc của các vị thần linh dành cho những người con của Lao Chải đã có mặt trong buổi lễ.
    Tục lệ luôn được coi trọng và được duy trì truyền đời từ thầy cúng này sang các thế hệ thầy cúng tiếp theo. Sau khi cúng, mỗi người sẽ được chia 1 phần nhỏ từ lễ vật được coi như lộc của các vị thần linh dành cho những người con của Lao Chải đã có mặt trong buổi lễ.
     
    Nguyễn Hoàng Việt
    TIN LIÊN QUAN
    Cổ đông ngoại vừa thoái vốn khỏi Eximbank sau 16 năm gắn bó. Ảnh: Eximbank

    Rung lắc thượng tầng tại Eximbank: Thập kỷ rối ren chưa kết thúc

    Đức Mạnh |

    Cơ cấu thượng tầng tại Ngân hàng Eximbank đã có nhiều biến động mạnh. Cổ đông ngoại gắn bó 16 năm đã chuyển nhà, thế chân bởi nhân tố bí ẩn liên quan đến Tập đoàn Bamboo Capital.

    Ôtô, xe máy chen chúc bên ngoài "lô cốt" bỏ không. Ảnh: Phạm Đông

    Hà Nội: Sau chấn chỉnh, loạt lô cốt vẫn án ngữ trên đường Vũ Trọng Khánh

    PHẠM ĐÔNG |

    9 chiếc lô cốt đang án ngữ trên đường Vũ Trọng Khánh khiến giao thông đông đúc, quá tải dù đã cận kề Tết Nguyên đán Quý Mão. Sở Giao thông vận tải (GTVT) Hà Nội lại yêu cầu chấn chỉnh tình trạng thi công hệ thống xử lý nước thải Yên Xá gây ùn tắc.

    Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

    Hữu Long |

    Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

    Thị trường xe ôtô cũ ở thời điểm cận Tết vẫn khá trầm lắng. Ảnh: Khánh Linh.

    Cận Tết, showroom xe ôtô cũ chấp nhận bán hòa, cắt lỗ để thu hồi vốn

    LÂM ANH |

    Cuối năm thường là mùa thu hoạch của thị trường xe ôtô cũ nhưng năm nay điều này đã không đến bởi việc ngân hàng siết cho vay, lãi suất cao đã khiến lượng khách hàng giảm đi đáng kể. Những ngày cuối cùng trước khi nghỉ Tết, chủ showroom chấp nhận bán hòa vốn hay thậm chí, bán cắt lỗ để thu hồi vốn trước Tết.

    Nhiều công ty ở Mỹ ủng hộ minh bạch trong mức lương. Ảnh: AFP

    Xu hướng công khai tiền lương ở Mỹ: Ai sẽ được hưởng lợi?

    Thanh Hà |

    Luật thanh toán minh bạch ở Mỹ góp phần giảm chênh lệch tiền lương.

    3 phim Việt ra rạp đúng mùng 1 Tết: Tác phẩm nào có khả năng thắng thế?

    Chí Long |

    3 phim điện ảnh Việt đồng loạt ra mắt đúng mùng 1 Tết Quý Mão 2023 là Chị chị em em 2, Siêu lừa gặp siêu lầy và Nhà bà Nữ.

    Cá nướng que tre Thái Xuyên - một món ăn quen thuộc thường được dùng vào những dịp lễ Tết. Ảnh: Nguyễn Thúy.

    Thái Bình: Cả làng đỏ lửa nướng cá ngày đêm vẫn không đủ hàng bán Tết

    Nguyễn Thúy |

    Cận kề Tết Nguyên đán, làng nướng cá nổi tiếng ở Thái Xuyên (Thái Bình) luôn tất bật với các lò than đỏ hồng, hoạt động hết công suất để cho ra những mẻ cá nướng vàng óng, săn chắc, thơm nức phục vụ khách hàng dịp cuối năm.

    Tiến Linh là điểm sáng của tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2022. Ảnh: Minh Dân

    Quả bóng vàng 2022: Tiến Linh sáng cửa

    Thanh Vũ |

    Nhìn vào phong độ hiện tại, có thể thấy tiền đạo Nguyễn Tiến Linh xứng đáng giành quả bóng vàng 2022.