Đến với Bờ Đậu khi năm mới đang “xồng xộc” tới có thể thấy không khí làm bánh vẫn sôi nổi dù không thể đông vui như những năm trước đây do dịch COVID-19 bùng phát ở ta.
Bánh chưng Bờ Đậu khác với những địa phương khác là không sử dụng khuôn gói bánh mà hoàn toàn làm bằng tay, dưới bàn tay thợ khéo léo, tạo nên những chiếc bánh vuông vắn, chặt chẽ. Nguyên liệu để làm ra sản phẩm là phải chọn gạo nếp Định Hóa, hạt tròn mẩy trắng tinh, sau khi đãi 3 lần nước rồi để ráo, đỗ làm nhân là đậu xanh tươi nguyên vỏ, loại 1 vàng tươi dẻo thơm, đỗ đãi sạch và đồ chín, sau đó chia ra từng phần để làm nhân, thịt lợn là loại thịt ngon ba chỉ tươi, ướp với hạt tiêu Bắc, và gói bằng lá dong xanh mướt nhập từ huyện Na Rì, tỉnh Bắc Kạn.
Sau khi bánh gói xong phải để 30 phút trong nước, sau đó cho vào nồi cỡ lớn luộc khoảng từ 8 đến 10 tiếng tùy cỡ bánh, khi nước cạn là châm thêm nước cho chín đều từ trong ra ngoài, đặc biệt nước luộc bánh được lấy từ suối nguồn trên núi đá sau làng, cho nên khi luộc bánh vẫn giữ nguyên được mầu xanh lá dong.
Có tuổi đời gần 60 năm, làng nghề làm bánh bánh chưng Bờ Đậu với gần 100 hộ dân, quanh năm bán cho du khách ngang qua. Vào dịp Tết, mỗi ngày một hộ làm từ 1 ngàn đến 2 ngàn chiếc bánh, nay do dịch bệnh nên sản xuất bị chững lại, các hộ trong làng làm với số lượng ít hơn phục vụ bà con, đủ thu nhập bình quân 5 triệu đồng/người trong mùa dịch. Ban quản ký làng nghề đã yêu cầu các hộ sản xuất phải đảm bảo an toàn thực phẩm, dán tem truy xuất, có mã QR, và đang tiến hành từng bước đăng ký đề án OCOP (One commune, one product - Mỗi xã, phường một sản phẩm) để mở rộng thị trường, thu hút du khách. Ngoài ra, làng nghề sẽ tổ chức các cuộc thi ngày hội làm bánh kết nối với các Cty doanh nghiệp du lịch để quảng bá và thêm đầu ra cho những sản phẩm chất lượng.
Bộ ảnh này được chụp vào tháng 11.2021 và một số ảnh vào cuối năm 2020 trước khi bùng phát đợt dịch lần thứ 4.
