COVID-19 đã thiết lập đời sống song trùng cho chúng ta. Khi xem xét hiện tại, quá khứ và đặc biệt là tương lai, nó tạo ra sự phân chia xã hội mới. Xã hội hiện tại được thêm một dạng phi xã hội. Nhóm phi xã hội trước đó cũng đã từng tồn tại, nhưng với đại dịch này, sự phân chia nhóm rõ rệt hơn, và nhóm này mới được nhìn nhận, chấp nhận.
Một cách ẩn dụ, nhóm xã hội và nhóm phi xã hội là song trùng. Giống như một cuộc chiến với kẻ thù vô hình dạng, dường như, kẻ thù chính của chúng ta lại là bản thân mình, một phiên bản khác của mình, không có thậm chí là cái bóng.
Từ khóa mà chúng ta sẽ sử dụng để giải quyết mọi thứ lúc này là CÂN BẰNG, trong mọi hoàn cảnh, lĩnh vực. Và chúng ta tiến đến một tầng mức kết nối truyền thông mới - không quá mức nhiễu loạn bội thực thông tin như thời kỳ trước đại dịch, cũng không quá tách biệt xã hội như trong thời kỳ cách ly toàn bộ xã hội. Xã hội và mỗi cá nhân sẽ vận hạnh với một mức năng lượng mới giữ cho chúng ta an toàn, ít dùng áp lực và vận hành hiệu quả hơn.
Các hành động trước/trong và sau đại dịch
- Trong cuộc sống hàng ngày: Trước kia, chúng ta ham sở hữu, ham du lịch đó đây, ham có nhiều bạn bè, nhiều trao đổi giao dịch ngoại giao cũng như thương mại. Thì trong và sau đại dịch, chúng ta cân bằng hơn trong mong muốn sở hữu, chọn bạn; các giao thiệp, giao dịch đều được thực hiện gián tiếp. Con người đọc nhiều hơn là thể hiện ý tưởng bằng nói/viết ra trên các diễn đàn, mạng xã hội. Chúng ta cũng biết cách phân tích và rút ra triết lý. Nhìn sâu bên trong mình, chiêm nghiệm. Loại bỏ những món đồ xa xỉ ra khỏi danh sách mua sắm. Loại bỏ ảnh hưởng của quảng cáo trên mọi khía cạnh nhu cầu đời sống.
- Trong kinh doanh: Trước kia, chúng ta dùng cách cổ điển trong thương thảo, trao đổi làm ăn, dùng những cách thức thiếu hiệu quả để chốt các thương vụ với quá nhiều cuộc gặp gỡ, đàm phán. Trong và sau đại dịch, chúng ta có cách thức kinh doanh mới, các nguồn mới (tài chính, nhân sự, pháp lý), dùng cách họp, thương thảo từ xa qua mạng, dùng công cụ chốt hoặc bỏ đơn hàng nhanh và hiệu quả hơn.
- Với các doanh nghiệp khởi nghiệp: Trước kia, họ dùng phương tiện công nghệ thông tin với hiệu ứng nhanh, dựa trên các dữ liệu không đáng tin cậy, chỉ dừng ở mức sao chép dữ liệu. Thì trong và sau đại dịch, họ cần vận hành dựa trên nguồn thông tin thực và các nhu cầu thực, dựa trên kết quả thu thập thực tế hành vi xã hội/con người, và sản phẩm, dịch vụ của họ nhắm đến các vùng miền, quốc gia gần gũi nơi họ trú đóng.
- Kế hoạch cuộc đời: Trước đại dịch, chúng ta thường có những bản kế hoạch dài hạn về giáo dục, chăm sóc sức khỏe. Trong và sau đại dịch, chúng ta cần rút ngắn mọi khoảng cách, thời gian. Ví dụ không du học, không sống ở nước ngoài, dựa vào các hệ thống chăm sóc sức khỏe của đất nước mình đang sống chứ không phải dịch vụ y tế đắt đỏ ngoại quốc.
- Các nhà quản trị doanh nghiệp: Trước kia, họ không mấy tin tưởng hệ thống chính trị hoặc các chính trị gia. Trong và sau đại dịch, sự lãnh đạo thành công của Chính phủ Việt Nam với việc gia tăng những chính sách tốt đã tạo niềm tin chắc chắn vào Đảng. Việc sáng tạo những chính sách mới, tạo động lực mới của Chính phủ khiến nền kinh tế vận hành tốt và quản trị khủng hoảng hiệu quả.
Các nhóm xã hội
- Nhóm kinh doanh thụ động (xã hội hoặc phi xã hội).
+ Nhóm xã hội bao gồm nhiều người hơn. Họ có nhiều hoạt động xã hội thời tiền đại dịch.
+ Nhóm phi xã hội là những người có vấn đề căng thẳng trong công việc tiền đại dịch, hay tụ tập ngoài phố, trong chợ... Nhóm này đã quen và thấy thoải mái khi ở nhà.
- Nhóm kinh doanh chủ động (xã hội và phi xã hội).
+ Nhóm xã hội gồm nhiều thương nhân. Họ là những tổ chức kinh doanh mới. Nhiều cá nhân ở nhà, quản trị từ xa. Chỉ một số người chủ chốt là ở lại nhiệm sở. Công ty điều hành linh hoạt. Việc thanh toán các khoản chi cũng không cố định thời gian. Những nhóm phát triển mới gồm lĩnh vực: Nông nghiệp, công nghệ thông tin (hướng tới địa phương nhiều hơn), các dịch vụ chăm sóc y tế, thực phẩm hữu cơ... Nhiều dự án tổng hợp và các đầu tư đa chiều.
+ Nhóm phi xã hội, chỉ là phần bên lề, sẽ bảo tồn các phương thức làm việc cũ. Thiếu linh hoạt và phải trả giá với nhiều thiệt thòi, mất mát. Kịch bản hay nhất cho nhóm là hoạt động theo mô hình các doanh nghiệp gia đình, được tiếp cận đặc biệt hơn do yếu tố xã hội, vùng miền dân tộc thiểu số.
- Các tổ chức xã hội (phi xã hội) trong quá trình biến đổi.
Đây chính là thời điểm cho các dự án mới được thực hiện. Các tổ chức đều tìm kiếm các vùng phát triển mới và thể loại kinh doanh quốc tế mới.
+ Nhóm xã hội thừa nhận các công ty mới và các công ty này thu hút được nguồn tài chính từ các quỹ chống rủi ro khác nhau.
+ Nhóm phi xã hội, đây là thời gian tốt nhất để sắp đặt vị trí của các công ty, thể chế đã tồn tại.
Những nhân tố chủ đạo trong tiến trình tái cấu trúc xã hội sau đại dịch
- Quốc gia:
+ Các cấp toàn cầu, quốc gia, vùng.
+ Dạng thức, cấu trúc hành chính mới.
+ Dịch vụ trực tuyến phát triển hơn.
+ Giao dịch thương mại sử dụng hình thức tiếp cận B2B nhiều hơn. Thông qua sàn giao dịch thương mại điện tử, doanh nghiệp giao dịch trực tiếp với khách hàng doanh nghiệp.
+ Xuất hiện nhiều hơn các quỹ hỗ trợ nhà nước khác nhau, phối hợp các hình thức giải ngân đa dạng.
+ Ngân sách nhà nước sẽ được sắp xếp lại cho các lĩnh vực như nông nghiệp, phát triển bền vững, công nghệ thông tin.
- Các tổ chức phi chính phủ:
+ Thiết lập các tổ chức thực sự hiệu quả, đáp ứng nhu cầu thực tiễn của các cá nhân và nhóm cộng đồng xã hội.
+ Thiết lập các nền tảng, hệ sinh thái xã hội.
+ Nhiều sự kiện, hội thảo tổ chức online.
- Nhóm các dịch vụ - “Rượu mới trong bình cũ”.
Tất cả người hoạt động trong lĩnh vực này phải nghĩ về những hoạt động/dịch vụ mới để thu hút sự quan tâm tham gia vào tiến trình tái cấu trúc xã hội.
+ Các nhà hàng, quán bar và các tụ điểm công cộng khác.
+ Ngành du lịch phát triển dựa trên giá trị về ẩm thực, phục hồi sức khỏe với các điểm đến ngắn hơn.
+ Các câu lạc bộ thể thao, trò chơi, giải trí thu hút đông khách hàng.
+ Dịch vụ tập luyện tăng cường thể chất...
Gợi ý trong tiến trình tái cấu trúc xã hội
- Tìm kiếm sự cân bằng trong mọi điều, mọi lĩnh vực.
- Chiêm nghiệm sâu, lắng nghe chính mình để tập trung nén sức mạnh, tạo sự đột phá tới mục tiêu cao hơn.
- Quan sát và thẩm thấu những giá trị vô hình trước đây với ta. Tổng kết lại và hành động sau khi đã thẩm định kỹ những giá trị vô hình đó.
- Hãy biết sử dụng hiệu quả năng lượng của mọi người.
- Bớt du lịch để trốn chạy chính mình, tìm ra một ngôi trường đại học trong chính mình.
- Chú ý hơn đến những thành tố bền vững cổ điển - gia đình, làng xóm, cộng đồng, tôn giáo, triết lý sống đời.
- Xã hội hóa là cần thiết trong việc chấp nhận các hoạt động hàng ngày của chúng ta. Chúng ta cần đến công chúng trong mọi kết quả hoạt động của mình. Một cá nhân đơn lẻ, một cuộc độc thoại không bao giờ mang lại kết quả gì.
Đức Phật dạy chúng ta biết CÂN BẰNG với người khác và với thế giới. Giấu kín mình trong hang không phải là giải pháp tư duy. Chúng ra cần tạo ra tiếng vang để ý tưởng của ta được nhận biết.
Giữ sự cân bằng giữa ĐỌC/VIẾT; TÍCH LŨY/PHỔ BIẾN; HỌC/DẠY.
COVID-19 chỉ là một chất xúc tác giúp chúng ta ngừng trì hoãn những quyết định đáng giá. Để chúng ta vượt qua con đường từ Gomorra (thành phố bị Thượng đế trừng phạt vì sự sa đọa) tới hang động. Và từ hang động tới một chân trời mới.
Và đây chính là động lực đúng đắn cho chúng ta khởi sự!
