1. Đường kẻ mắt đen dài và đậm, mắt đánh màu hồng đậm. Ơ kiểu Kinh Kịch này. Đúng là Kinh Kịch rồi. Nhìn một cái là nhận ra ngay. Phía sau còn một anh chàng mặc đúng kiểu Kinh Kịch đang đứng gác cổng chào mời. Một cô bé nhân viên khác, tay lăm lăm cái máy tính bảng, liên tục chào mời bằng cách gạt hết cái ảnh mẫu này đến ảnh mẫu khác. Ra là dịch vụ trang điểm, phục sức đúng kiểu Kinh Kịch để chụp ảnh. Hai trăm Nhân dân tệ! Tôi chọn hoá trang thành một cô mắt đỏ môi đỏ, đội mũ gắn ngọc đỏ, hoa đỏ vòng trên đầu như vương miện, lại thêm hai dải hoa đỏ hai bên má, mũ to ơi là to, gắn chi chít những viên ngọc trai cũng to đùng. Tôi chỉ chỉ vào một cái ảnh rất đẹp, cô nàng nhân viên tiếp thị khi nãy thốt lên từ mà nghe cái tôi hiểu luôn: Quý phi. Ôi từ Hán Việt.
Hoá ra chỗ này không chỉ hoá trang chụp ảnh cho vui. Đây là một quán trà, đương nhiên có bán kèm các loại đồ uống khác cho hợp thị hiếu. Trên tờ thực đơn bày ở mặt bàn còn giới thiệu, đây là quán trà cổ nhất Thành Đô. Phía ngoài là nơi trang điểm, có nhân viên tiếp thị và nhân viên mặc đồ Kinh Kịch để chào mời. Bên trong là quán trà. Có độ hơn 20 bàn kê sát nhau, hướng về phía sân khấu. Ồ có biểu diễn Kinh Kịch, 20 phút nữa bắt đầu. Và chúng tôi ngồi bàn đối diện sân khấu xem Kinh Kịch. Lần thứ mấy gì đó, tôi tiếp tục cảm phục người Trung Quốc. Họ đang kinh doanh, gìn giữ văn hoá cổ truyền rất tốt.
Buổi diễn bắt đầu được 10 phút, một gia đình khác vào quán. Sao mà giữ văn hoá giỏi thế. Nghe Kinh Kịch khác gì đi nghe cải lương hay xem tuồng đâu mà gia đình mấy thế hệ cứ ùn ùn vào quán. Nhà này có cặp vợ chồng và hai cô con gái mặc Hán phục.
Sân khấu nhỏ, nhưng chuyên nghiệp. Ánh sáng, diễn viên, trang điểm, phục trang, diễn xuất, âm nhạc, tất cả đều hoàn hảo. Một thế giới khác mở bung ra trước mắt, trọn vẹn, đầy đủ xâm nhập toàn bộ các giác quan. Chúng tôi không ai nói gì với ai. Tận hưởng tiếng đàn nhị, đàn nguyệt, tiếng sáo trúc, thứ giai điệu lắng xuống tầng sâu, như rút hết ruột thành loại tơ ánh sáng mỏng manh sáng rực dưới ánh sáng sân khấu như ánh trăng diễm lệ.
2. Trung Quốc có tới gần 400 loại ca kịch khác nhau, xếp đầu là ngũ đại hí kịch. Trong ngũ đại hí kịch, tinh hoa nhất là Kinh Kịch. Từ thời nhà Thanh, Kinh Kịch phát triển mạnh mẽ từ Bắc Kinh, mang âm điệu đặc trưng Bắc Kinh nên được gọi là Kinh Kịch. Kinh Kịch được ưa chuộng ở mọi tầng lớp xã hội, chưng cất vẻ đẹp của văn hoá truyền thống, kết hợp cả ca, thoại, múa, võ thuật, làm nên một loại hình nghệ thuật tiệm cận tới cái đẹp hoàn mĩ. Kinh Kịch dần trở thành quốc kịch, được phương Tây coi là ca kịch Phương Đông. Còn tôi biết đến Kinh Kịch từ bộ phim điện ảnh "Bá Vương Biệt Cơ" của đạo diễn Trần Khải Ca, nét bi thương trong bi kịch thân phận, bi kịch của cái đẹp được nhuyễn hoá trong vẻ đẹp của Kinh Kịch không những làm nên một bộ phim gây thổn thức mà còn điện ảnh hoá vẻ đẹp của Kinh Kịch, lưu giữ những khoảnh khắc cảm xúc tuyệt đẹp của sân khấu Kinh Kịch thành biểu tượng của cái đẹp. Nên giờ đây, vẻ đẹp của những gì đang nằm trọn trong ánh mắt được chồng lên với những thước phim điện ảnh của Trần Khải Ca làm thành thứ kí ức sống động mới.
Tuồng của ta có nguồn gốc từ Kinh Kịch, ngoài sự khác biệt đôi chút về trang phục, mũ mão, thì cơ bản giống nhau. Nhìn cách trang điểm, các loại kiểm phổ - mặt nạ trong Kinh Kịch, trang phục, động tác là có thể nhận ra kiểu nhân vật thiện hay ác, trung liệt hay gian xảo. Tôi đắm chìm trong thế giới tuyệt mĩ trước mắt. Từng động tác tay dứt khoát, ánh mắt liếc sắc như dao mới mài, bi như gió cuối thu, nộ như bão lốc xoáy, hết thảy đều vừa thực vừa huyền ảo. Đa phần diễn viên Kinh Kịch đều phải khổ luyện hàng chục năm từ bé, khiến “mỗi âm thanh đều là bài hát, mỗi cử chỉ đều là điệu múa”, nên không ngạc nhiên khi họ sống thực sự với nhân vật như Trình Đắc Di - nhân vật chính trong phim điện ảnh "Bá Vương Biệt Cơ", kẻ chọn cho mình cái chết say đắm, buồn thương ngay trên sân khấu, đồng nhất cái chết của mình với cái chết của nhân vật. Văn hoá nếu biết gìn giữ, có thể nở hoa ngay trên những nhánh cành khô nhất. Cả một mảng phim võ thuật Trung Hoa làm cả thế giới nín thở vì những đoạn phim đẹp như mơ, một phần cũng lấy các động tác võ thuật trong Kinh Kịch làm nền tảng. Đến đoạn diễn tích, chúng tôi quay ra bảo nhau, đoạn này là cố cũng hiểu không hết nghĩa được, dù tiếng hát cất lên cao vút, ngân nhấn ở cuối câu như cứa vào lòng cứ muốn tôi ngồi lại mãi.
3. Ở khu trang điểm, loáng một cái, tôi đã thành Quý phi u sầu. Tiếp đến là công đoạn đầu tóc. Tóc được cuốn gọn lên cao vào trong cái mũ lưới chụp trông như cắt ra từ cái quần tất. Rồi đội tóc giả, phần mái lượn sóng có bảy hình tròn quanh đầu như vương miện, phía trên là hàng đá đỏ rực rỡ, được viền chi chít đá trắng xung quanh, trên nữa là một hàng hoa đỏ. Cô thợ trang điểm cho tôi, rất thuần thục dán nhanh hai dải băng dính đen to đùng từ đoạn tóc mai gần tai sát xuống gần cằm, sau đó cài lên hai dãy hoa đỏ, cố định bằng cặp tăm, lúc bóc đoạn băng dính ra sẽ vừa đau vừa thích cho xem. Cuối cùng là đội mũ miện, vừa to vừa nặng. Trông tôi y hệt bức ảnh ban đầu tôi đã chọn.
Chúng tôi mệt phờ vì chụp ảnh.
Khu chụp ảnh ở trên tầng hai, gồm một loạt các tiểu cảnh nối tiếp nhau. Tôi được đưa vào phòng Quý phi, rèm đỏ, ghế nằm lót đệm đỏ, hoa mẫu đơn to tướng cắm bình đặt trang trí. Tôi, Quý phi đỏ choét từ đầu đến chân, từ khoé mắt đến khoé miệng, diễn màn vén rèm, cầm quạt với lấy dải lụa che ngang mặt cho đúng Quý phi u sầu trong khung cảnh đỏ lòm xong thì ra chụp đôi với D. Nửa tiếng sau, D làm náo loạn cả đoạn phố vì đứng chụp thêm vài kiểu ảnh ngoài đường. Khi tôi ra đến nơi, người ta đang vây lấy chị. Chúng tôi nhìn nắng chiều tắt dần mà im lặng. Mỗi người giữ cho mình một xúc cảm riêng.
Tẩy trang xong, chúng tôi đợi lấy ảnh. Bộ phận sửa ảnh, trả ảnh ở ngay tầng một, gần khu trang điểm. Nhân viên nhoay nhoáy di chuột, rồi ngẩng lên hỏi: Wechat?
Người Trung Quốc làm gì cũng Wechat. Thanh toán vài đồng lẻ trong siêu thị, quét mã để thuê xe đạp đặt sẵn khắp vỉa hè, thanh toán trực tuyến, liên hệ, và giờ thì gửi ảnh cũng Wechat. Trước khi sang đây, chúng tôi phải nhờ khắp nơi để cài Wechat. Bên này chẳng dùng được Facebook, Viber, Google. Cài Wechat đòi xác nhận đủ đường, mà kiếm một người đã có tài khoản Wechat trên 6 tháng xác minh tài khoản mới đúng là cực khổ. Chẳng hiểu thế nào mà cuối cùng cả đoàn 8 người cuối cùng ai cũng có tài khoản Wechat.
- Không không, gửi mail cho tôi, gửi qua Wechat thì vỡ hết ảnh à?
D xua tay. Cô bé nhân viên rất trẻ cũng xua tay. Yên tâm, chúng tôi toàn gửi qua Wechat.
Cô bé quét mã Wechat của tôi, rồi kéo các file ảnh thả đến toẹt vào ô cửa chat. 5 phút tôi nhận đủ. Ảnh nào cũng hơn 10M. Tôi và D há hốc mồm.
Trở về khách sạn, tôi cứ ngẩn ngơ mãi. Chẳng rõ vì mấy tiếng hoá thân thành Quý phi, hay cảm giác được ở gần với cái đẹp hoàn mĩ, như uống một vò rượu ủ vài trăm năm, làm cơn say quấn thân không chịu dứt.
