Hack chiếm tài khoản để quậy phá
Trường hợp hack tài khoản Facebook của cầu thủ Nguyễn Quang Hải diễn ra trong khoảng thời gian khá ngắn, từ 7h-7h35 ngày 23.6, nhưng hacker cũng đã kịp “quậy” khiến cho cầu thủ nổi tiếng này một phen lao đao.
Trong dòng trạng thái của hacker để lại trên tài khoản của Quang Hải sau khi xâm nhập, dù cho rằng “mình vào chơi tí thôi chứ không lấy Facebook luôn đâu”, nhưng sau đó đối tượng lại nhanh chóng thay đổi, chuyển sang rao gọi “ai lót dép hóng phốt của QH không nào?”. Tất nhiên là sau đó, những dòng tin nhắn riêng tư của Quang Hải chat với một “người anh”, bị hacker phơi bày liên quan tới chuyện tình cảm gái trai, khiến cho cầu thủ này bị không ít ý kiến trong dư luận phê phán vì thói lăng nhăng, trăng hoa.
Tuy nhiên, cũng có một luồng dư luận thứ hai phê phán hacker vì sự xâm nhập bất hợp pháp vào tài khoản mạng xã hội của người khác, ở đây là trường hợp cầu thủ nổi tiếng Quang Hải. Đây là hành vi vi phạm quyền riêng tư, vi phạm pháp luật. Vụ hack cho dù được hacker ví như một cuộc “dạo chơi” vào tài khoản của “anh trai” Quang Hải nhưng đã để lộ những mặt trái gây ảnh hưởng tiêu cực không nhỏ đến hình ảnh, thương hiệu cá nhân cầu thủ. Mặt khác, vấn đề pháp lí cũng được đặt ra qua vụ việc này, là các vụ tấn công tài khoản Facebook hiện nay diễn ra khá phổ biến, nhưng thủ phạm thì rất ít khi bị bắt tận tay day tận mặt và phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Vụ xâm nhập và chiếm quyền tài khoản Facebook của cầu thủ Branislav Ivanovic mới diễn ra gần đây vào cuối tháng 7. Cựu cầu thủ Chelsea này hiện đang thi đấu cho CLB Zenit Sanit Petersburg (Nga). Tài khoản Ivanovic có tích xanh hẳn hoi, nghĩa là có tính xác thực cao. Tuy nhiên, hacker sau khi xâm nhập và chiếm quyền, đã biến tài khoản này thành nơi để livestream bán hàng tại Việt Nam. Các nội dung status, clip... được hacker tung lên cũng bằng tiếng Việt, và còn tự nhận mình là “chàng trai vàng trong làng hacker”. Trong phần tính minh bạch của tài khoản còn được Facebook xác định người đang nắm giữ có vị trí ở Việt Nam.
Hacker sau khi chiếm giữ tài khoản Ivanovic đã thể hiện khá nhiều chiêu trò, lúc thì rao bán tài khoản tích xanh này trên một trang Facebook cá nhân khác, khi thì giả danh Ivanovic viết dòng status cho biết đã lấy lại được tài khoản, tuy nhiên lại để lộ nhiều sơ hở cho nên bị phát hiện nói dối và giả danh. Cụ thể là về địa điểm nơi Ivanovic đang làm việc thì ghi là ở CLB Chelsea trong khi trên thực tế cầu thủ này đã chuyển sang Zenit Sanit Petersburg từ khá lâu trước đó; dòng status tiếng Anh thì viết sai văn phạm... Và đặc biệt như đề cập ở trên, Facebook đã xác định vị trí của người đang nắm giữ tài khoản là tại Việt Nam, cho thấy tài khoản Ivanovic vẫn đang trong tay hacker chứ chủ nhân chưa thu hồi lại được.
Không những thế, trong một số dòng status và livestream, hacker còn thể hiện thái độ cười cợt, trêu tức hoặc thậm chí thách thức. Sau khi bị cộng đồng fans của Ivanovic tại Việt Nam phản ứng, theo một số người am hiểu cho rằng, chính cộng đồng này đã báo cáo số đông lên Facebook cho nên tài khoản Ivanovic bị hacker chiếm giữ đã bị xóa tích xanh. Trong post gần đây đề ngày 4.8, hacker đăng tải status: “... Hãy gọi anh là idol mặt vàng! Luôn giúp đỡ những anh em thiện lành!!! Đào tạo hacker, làm dịch vụ Facebook chạy ads tích xanh, bảo mật, rip, bán hàng ..... đào tạo anh em từ đẳng cấp đỏ đen, bạc lên mặt vàng nhé! Pro luôn!”. Cho thấy, hacker không hẳn muốn trả lại tài khoản như status đăng tải trước đó.
Hệ lụy tới đâu?
Trên thực tế, Quang Hải và Branislav Ivanovic đều là hai cầu thủ nổi tiếng dù ở mức độ, đẳng cấp khác nhau. Với trường hợp Quang Hải sau khi bị hacker xâm nhập và để lộ những tin nhắn nhạy cảm liên quan đến chuyện tình cảm ít nhiều không hay ho, khiến cầu thủ này phải lo lắng và tìm cách ứng phó. Còn trong trường hợp tài khoản Ivanovic bị hack, chủ nhân tài khoản này cho tới thời điểm hiện tại cũng chưa thấy lên tiếng. Quan sát thực tế trên tài khoản này có thể thấy, chủ nhân tài khoản không chăm sóc trang thường xuyên; đăng tải hình ảnh, nội dung thưa thớt.
Theo ông Võ Đỗ Thắng, hacker thường theo dõi tài khoản Facebook của người nổi tiếng vì trong đó thường có những thông tin giá trị. Một khi hacker chiếm quyền tài khoản thì cũng nghĩ rằng khẳng định được khả năng, cái tôi của mình. Cũng theo ông Thắng, trong thế giới ngầm của hacker, những tài khoản của người nổi tiếng có thể được rao bán, và chủ nhân của nó có khi phải tốn hàng chục nghìn USD để chuộc lại nhằm tránh những thông tin, hình ảnh riêng tư bị phát tán ra bên ngoài ảnh hưởng đến hình ảnh cá nhân.
Ông Thắng cho rằng, người nổi tiếng luôn có tầm ảnh hưởng nhất định trong công chúng, đặc biệt là đối với fans của họ. Vì thế, hệ lụy của việc tài khoản Facebook người nổi tiếng bị chiếm quyền không chỉ giới hạn trong phạm vi lợi ích kinh tế mà có khi gây ảnh hưởng về mặt xã hội. Trường hợp nếu tài khoản rơi vào tay những đối tượng xấu sử dụng để đăng tải các nội dung phục vụ cho ý đồ cá nhân hoặc lôi kéo cộng đồng vào một vấn đề tiêu cực thì hệ lụy xảy ra ở mức độ rộng lớn hơn nhiều. Một số vụ hack tài khoản Facebook cá nhân của giới showbiz tại Việt Nam cũng từng xảy ra. Hậu quả là gây ra những mệt mỏi, phiền phức, tác động tiêu cực đến tinh thần và danh dự của chủ nhân các tài khoản bị hack.
Nỗi lo lắng khi người nổi tiếng bị hack tài khoản Facebook không chỉ đến với chính bản thân họ mà còn có thể ập đến các đối tác liên quan. Chị Tuyết Mai - một người hoạt động trong lĩnh vực truyền thông, marketing - cho hay, đơn cử như trong trường hợp Quang Hải bị hack tài khoản, các đối tác tài trợ và sử dụng hình ảnh của cầu thủ này để quảng cáo hoặc làm gương mặt đại diện cũng sẽ bị liên đới theo. Bởi nếu có những hệ lụy không hay lan rộng ra, thương hiệu, nhãn hàng của họ cũng bị ảnh hưởng, kinh phí và các ý tưởng quảng bá hình ảnh thương hiệu bỗng dưng đổ sông đổ biển.
Chuyên gia Võ Đỗ Thắng còn đề cập đến khả năng một số cuộc tấn công chiếm quyền tài khoản Facebook của diễn viên, ca sĩ và thậm chí cả cầu thủ nổi tiếng có thể xuất phát từ cạnh tranh thương mại không lành mạnh. Việc đánh đổ hình ảnh đại diện cho thương hiệu hay nhãn hàng cũng là một cách gây thiệt hại, mất uy tín cho doanh nghiệp/đối thủ cạnh tranh chứ không chỉ đơn thuần là quậy phá hay xâm phạm quyền riêng tư của những người nổi tiếng. Những cuộc tấn công như vậy, có thể do một nhóm người chứ không chỉ do một cá nhân thực hiện.
