Bước qua rào cản
Trước khi được Quốc hội thông qua, tại những lần hội thảo góp ý các nội dung liên quan đến y tế trong dự thảo Bộ Luật Dân sự (sửa đổi), câu chuyện một nam thanh niên chuyển giới luôn được nhắc tới. Đó là Jessica (sinh năm 1983) tên thật là Nguyễn Hữu Toàn. Năm 18 tuổi, Toàn mong muốn trở thành con gái trỗi dậy mãnh liệt nhưng khi bày tỏ nguyện vọng với gia đình Toàn không nhận được sự chia sẻ, cảm thông, thậm chí mọi người nghĩ Toàn mắc bệnh và tìm cách điều trị về tâm lý. Toàn bắt đầu gặp phải những rào cản từ chính những người thân. Sống trong gia đình mình nhưng Toàn không thoải mái, không tìm được tiếng nói chung nên quyết định ra đi. Qua bạn bè, người quen Toàn tìm được việc tại các đám cưới, các quán cà phê, vũ trường. Nhờ việc đi hát, Toàn tích lũy được ít tiền rồi đi học trang điểm, hóa trang. Nhưng trong lòng Toàn vẫn chưa nguôi mong muốn trở về đúng giới tính của mình. Họ hàng thuyết phục Toàn trở về nhà. Nhưng lần quay về này những người thân vẫn không thể chấp nhận giới tính thật của Toàn.
Năm 24 tuổi, khi đã có một số vốn nho nhỏ, Toàn quyết định sang Thái Lan chuyển giới từ nam sang nữ. Ca phẫu thuật thành công, Toàn hạnh phúc vì được trở về đúng giới tính của mình. Hiện, sức khỏe của Jessica (Toàn) ổn định và đều đặn hàng tuần cô đều phải tiêm bổ sung hormon và tiêm silicon.
Cũng như bao người chuyển đổi giới tính, Jessica gặp khó khăn trong các giấy tờ tùy thân. Trên tất cả giấy tờ từ chứng minh thư nhân dân, thẻ ngân hàng, hồ sơ... của Jessica đều mang tên Nguyễn Hữu Toàn, giới tính nam. Nhưng người mang tên Nguyễn Hữu Toàn giờ đây lại là một cô gái xinh đẹp.
Toàn chỉ là một trong số hàng trăm ca phải ra nước ngoài phẫu thuật tìm lại giới tính cho mình. Có những con người nhiều năm sống trong mặc cảm, tự ti để chờ được là chính mình.
Hạnh phúc sau ca phẫu thuật
Cuối giờ chiều, dọc hành lang khoa Phẫu thuật tạo hình, Bệnh viện (BV) Xanh Pôn, Hà Nội đã vãn bệnh nhân, Nguyễn Thị Hoa (tên nhận vật đã thay đổi - PV) ngồi thu mình ở cuối hàng ghế chờ bác sĩ. Hoa ngại tiếp xúc với người lạ, với chỗ đông người nên phải chờ hết bệnh nhân Hoa mới dám tới phòng bác sĩ. Có lẽ mặc cảm về cơ thể khiếm khuyết nên lâu nay Hoa thường sống khép mình.
Bác sĩ Phạm Thị Việt Dung, Khoa Phẫu thuật tạo hình, BV Xanh Pôn bước ra khỏi phòng khám gọi bệnh nhân. Hoa giật mình đứng dậy, dáng người gù xuống, khép mình đi theo bác sĩ vào trong. Hôm nay, Hoa có hẹn khám lại sau các ca phẫu thuật tái tạo bộ phận cơ thể. Ca phẫu thuật tái tạo “cô bé” rồi phần ngực để Hoa được trở về đúng là nữ giới đã thành công.
Bác sĩ Dung sau khi thăm khám cho Hoa đã vui vẻ nhận định: Ca phẫu thuật tốt đẹp nhé. Em đã được toại nguyện, trở về là chính mình rồi nhé. Từ nay, em hãy sống thật thoải mái. Hoa nở nụ cười mãn nguyện. Đã lâu rồi, Hoa chẳng có được nụ cười hạnh phúc như thế kể từ khi biết khiếm khuyết trong cơ thể mình.
Sau khi dặn dò Hoa cẩn thận, bác sĩ Dung không quên chúc Hoa có được cuộc sống hạnh phúc sau này. Bước ra khỏi phòng, Hoa ôm chầm lấy mẹ đang ngồi chờ bên ngoài. Hai mẹ con ôm nhau vui sướng mà nước mắt cứ tuôn ra. Nước mắt của hạnh phúc.
Sinh ra và lớn lên xinh xắn như một thiếu nữ nhưng qua tuổi dậy thì, Hoa vẫn không có kinh nguyệt, ngực phẳng lỳ. Thấy lạ, mẹ đưa Hoa đi khám. Hai mẹ con chết lặng khi bác sĩ thông báo: Xét nghiệm khẳng định cháu mang nhiễm sắc thể XY (con trai). Hoa sốc, mẹ cũng sốc rồi cả hai không nói được gì, nghẹn đắng ở cổ. Chuỗi ngày đau khổ, buồn chán, hoảng loạn trong Hoa bắt đầu xuất hiện.
Cô Thanh - mẹ Hoa nhớ lại: Sinh ra con bé Hoa bụ bẫm, xinh xắn lắm. Bộ phận sinh dục cũng rất bình thường nên cả gia đình chưa bao giờ mảy may nghi ngờ về giới tính nữ của con. Tên của Hoa cũng đặt theo nữ, phần ghi giới tính chắc chắn phải là nữ rồi. Vậy mà…
Cảm xúc lại tràn về, cô Thanh ngậm ngùi. Ngừng một lúc, cô kể tiếp, lớn lên, Hoa cũng rất nữ tính, từ giọng nói, cử chỉ, dáng đi, điệu bộ đều như bao thiếu nữ khác, duy chỉ có bắp tay, vai hơi thô. Phải đến năm Hoa bước vào tuổi 17, tôi bắt đầu chột dạ khi thấy con vẫn chưa có kinh nguyệt, tuyến vú cũng không phát triển. Bọn trẻ bây giờ dậy thì sớm, có bé cấp 1, cấp 2 đã thành thiếu nữ. Con gái mình đã đến tuổi này mà chẳng có biểu hiện của người phụ nữ. Còn tương lai sau này, Hoa cũng phải có bạn trai, lấy chồng chứ.
Thu xếp công việc, hai mẹ con dắt nhau vào TPHCM kiểm tra và nhận được kết quả sốc. Ngày đó, 2 mẹ con nghe tin cứ ôm nhau khóc như mưa ngay tại bệnh viện. Bác sĩ khuyên nên chấp nhận số phận khiến cả mẹ và con đều hoang mang, mất hết phương hướng.
Tội nhất con bé, từ hôm có kết quả sức khoẻ của mình, từ “cô gái” hồn nhiên, vui vẻ, Hoa bỗng sống khép mình, luôn mặc cảm, sợ sệt, nhút nhát, ngại tiếp xúc. Năm 18 tuổi, Hoa thi đỗ trung cấp nhưng đắn đo mãi mới dám đi học. Hoa sợ lộ bí mật nên kiên quyết không ở ký túc xá mà phải thuê nhà trọ ở riêng một mình. Bạn bè cùng trang lứa vô tư vui đùa, có bạn trai nhưng Hoa từ chối tất cả, sống khép mình.
Hoa vẫn hy vọng có một phép màu đến với mình. Trong những ngày đi học, hai mẹ con Hoa vẫn tìm kiếm những thông tin về bệnh tình của Hoa để mong được cứu chữa. Những cái lắc đầu từ phía cơ sở điều trị nhiều lúc khiến hai mẹ con vô vọng. Vô tình, một lần Hoa đọc được thông tin có cơ sở y tế ở Hà Nội đã cứu chữa được nhiều trường hợp như mình. Hai mẹ con tức tốc ra Hà Nội.
Tại Bệnh viện Xanh Pôn, Hà Nội, BS Phạm Thị Việt Dung đã trực tiếp tư vấn cụ thể cho hai mẹ con về trường hợp của Hoa. Trường hợp của Hoa là lưỡng giới giả nam, cơ thể mang giới tính XY, bề ngoài bộ phận sinh dục như nữ nhưng có tinh hoàn và không có tử cung, buồng trứng, âm đạo. Những trường hợp này sẽ tùy thuộc vào tâm lý từng bệnh nhân, tùy thuộc vào cuộc sống xã hội của bệnh nhân xem quen sống trong hình hài của một cô gái hay chàng trai để quyết định chuyển thành nam hay nữ.
GS-TS Trần Thiết Sơn, Trưởng khoa Phẫu thuật tạo hình, BV Xanh Pôn cùng các đồng nghiệp đã thực hiện tạo hình âm đạo từ niêm mạc miệng cho Hoa. Ca phẫu thuật đã thành công, giúp Hoa trở về với giới tính nữ.
Giờ Hoa đã là một thiếu nữ thực sự với cơ thể hoàn thiện. Cô Thanh khoe, con bé có nhiều bạn trai để ý nhưng chưa dám nhận lời. Hy vọng sau này sẽ có người đồng cảm, chia sẻ cùng con đi trọn cuộc đời.
Nhu cầu ngày càng lớn
GS-TS Trần Thiết Sơn cho biết, đến nay Khoa Phẫu thuật tạo hình đã tiếp nhận hơn 20 trường hợp lưỡng tính như Hoa, trong đó tỉ lệ chuyển thành nữ là 50/50.
Theo ước tính của Bộ Y tế, cả nước ta hiện có gần 500.000 người có giới tính không trùng với giới tính hiện có, tức là giới tính nam nhưng trong suy nghĩ của họ là nữ và ngược lại. Khoảng 500 - 1.000 người đã ra nước ngoài để chuyển giới. Tuy nhiên, phần lớn các trường hợp muốn chuyển đổi giới tính đều phải ra nước ngoài thực hiện trong khi Việt Nam hoàn toàn có khả năng thực hiện phẫu thuật. Nhiều người đã chấp nhận các nguy cơ về sức khỏe như: Đau đớn, giảm tuổi thọ, mất khả năng sinh sản… để được chuyển giới, được sống với chính mình.
Theo TS Nguyễn Huy Quang, Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Bộ Y tế cho biết, Việt Nam hoàn toàn làm chủ được các kỹ thuật chuyển đổi giới tính. Việc chuyển từ nữ sang nam khó hơn, nhưng các bệnh viện ngoại khoa hạng đặc biệt đều có khả năng làm được, cũng như sử dụng liệu pháp hormon sau phẫu thuật.
“Để tạo thuận lợi cho người chuyển đổi giới tính, ngành y tế sẽ cấp giấy xác nhận đã phẫu thuật chuyển giới, làm căn cứ khai báo các thủ tục pháp lý”, TS Nguyễn Huy Quang
cho hay.
