Nói về thú ăn thì chỉ có thể dùng một câu để miêu tả về những ngày đầu năm nơi “dưới sông cá lội trên trời chim bay” này, đó là: “Mèng ơi, quá đã!”. Mà không vui sao được khi Tết đến Xuân về, nhà nhà lại rục rịch chuẩn bị đồ ăn, đồ cúng, trang hoàng nhà cửa đón đám con cháu đi làm ăn xa về vui Tết cùng ông bà cha mẹ. Đất phương Nam sản vật phong phú, cánh đồng thẳng cánh cò bay từ bao đời nay đã nức danh là chốn gạo trắng nước trong, món ngon đã nhiều, kiểu cách chế biến lại thập phần đa dạng. Muốn theo kiểu Bắc, kiểu Trung, kiểu Nam đều được, pha trộn thêm đồ Thái, Kh’me; rồi các món cari kiểu Ấn hầu như nơi chốn nào cũng bắt gặp. Phải chăng từ thời khẩn hoang xưa, thời theo chúa Nguyễn vào Nam mang gươm mở cõi, tiền nhân đã bỏ hết những ràng buộc cũ để mở lòng đón nhận điều mới lạ, rồi dần dần hun đúc thành nếp sống phóng khoáng và nghĩa hiệp nơi đây.
Từ lối sống đó mà sinh ra những món ăn trước là cúng kiếng, sau để lai rai cùng gia đình chòm xóm mà món nào cũng có hương vị ngon lành. Cổ truyền thì có bánh tét, từng đòn dài xanh mướt bày lên bàn thờ thật tiệp màu với đĩa trái cây sắp theo âm của câu “Cầu vừa đủ xài” rất hóm của Nam bộ. Rồi đĩa heo quay, con gà roti vàng hườm hay con cá tai tượng chiên ròn có lớp miến chiên trắng bông xếp bên dưới, nhìn như muốn quẫy vây bay thẳng lên trời xanh. Cũng chả lụa, chả quế, chả giò, rồi các món xào, chiên, canh... như đồng bào ngoài Bắc, rồi lại thêm những món đặc thù của miền Tây để thành những mâm cỗ đầu năm đầy phong vị khiến nếu có khách lạ được mời ăn cùng gia đình chắc phải ngạc nhiên nhiều lắm.
Không phải giò lụa, giò xào như người Bắc đề cao trong mâm cơm Tết, ở đây phải nhắc tới đầu tiên món thịt kho tàu nổi danh, thịt kho có màu nâu bóng, thêm mấy hột vịt kho cùng bổ đôi lộ ra màu hồng tươi của lòng đỏ bên trong. Món này quen thuộc hằng ngày nhưng ngày Tết vẫn không thể thiếu. Đi kèm với đó là canh khổ qua nhồi thịt, thường trái khổ qua sẽ được xẻ một khe hẹp theo chiều dọc, ruột được nạo bỏ và nhồi vào đó món thịt bằm trộn hành khô, tiêu, lại dùng cọng hành buộc quanh thân hệt như hình dáng cô gái yểu điệu có vành khăn voan buông hững hờ trong gió. Trong các tiệm ăn hằng ngày, món canh này được chuộng nhất hạng, có lẽ vì đủ độ mát để chống lại cái nắng oi nồng mùa hạ, bởi quen thuộc nên ngày xuân năm mới sẽ được làm để dâng cúng ông bà. Rất khác với các gia đình miền Bắc ngày Tết thường nấu canh bóng bì với khoai tây, su hào, xúp lơ hoặc canh măng hầm chân giò.
Rồi cũng bởi sản vật phong phú nên mâm cơm ngày Tết có khi nào thiếu tôm hấp nước dừa, cá lóc um, chả bò, thậm chí lạ miệng như thỏ roti, cari dê ăn cùng ổ bánh mỳ vàng xuộm ròn tan cũng bắt mồi không kém đồ ăn truyền thống. Người thành phố thích bánh hỏi thịt heo ra sao thì người miền Tây cũng khoái thịt quay ăn cùng bánh mỳ như vậy, cố nhiên đi kèm với đó còn có tôm khô củ kiệu, lạp xường Mai Quế Lộ và các món lẩu đặc trưng vùng sông nước.
Chỉ cần đi ra ruộng, men bờ kênh, vô sau vườn, bất kỳ chỗ nào cũng có thể kiếm được các loại rau, từ rau muống tới tần ô, từ cải tới rau ngót, rồi các loại lá xoài, đinh lăng, búp bần, đọt lục bình, bông điển điển... Toàn những loài cây hiền lành quen thuộc được đưa vào mâm cỗ để tạo thành bức tranh đa sắc màu tươi tắn ngày xuân. Có gia đình chịu được mùi mắm sẽ thết họ hàng món lẩu mắm cá linh độc đáo, còn ai không ưa mùi đó sẽ khoái làm lẩu cá chua, lẩu tôm, lẩu cua Cà Mau đệ nhất danh tiếng miền Tây.
Nhậu sương sương vài ly xây chừng, cánh đàn ông vốn rất khoái ca vọng cổ sẽ chỉnh dây cây ghitar phím lõm để ngêu ngao 6 câu não nùng. Cứ nhà nọ mời nhà kia mà nếu có khách phương xa tìm về chung vui càng thú vị, cứ mời nhau bất kể thân sơ, cứ ngồi lại rai trong gió mát từ sông thổi vào để thấy cuộc đời thật tươi, thật đẹp.
Người cao niên những ngày này xúng xính áo dài khăn xếp lên tế lễ ở Miếu Thành hoàng bổn cảnh; Miếu Bà Thiên hậu hoặc chùa làng, còn đám hậu sinh lo sắp sửa trong nhà dưới bếp cho những tiệc mừng năm mới thêm đầm ấm. Có lẽ vui nhất những ngày này chính là lũ nhỏ, chúng khỏi lo bị la rầy như thường nhật, thỏa sức chơi và kiểm đếm lì xì. Trong làn khói nhang thơm lan tỏa khắp ngõ xóm, khắp trên bến dưới thuyền đâu đâu cũng rực rỡ sắc vàng hoa mai để nhà nhà cùng tận hưởng món ngon chào xuân mới.
