“Đô thị và ký ức” - Nguyễn Thế Sơn: Một dự báo về mất kết nối?

hải an |

Sau gần 10 năm thể nghiệm riêng một lối đi là nhiếp ảnh phù điêu, họa sĩ Nguyễn Thế Sơn đã tổng hợp những chặng nhỏ trên con đường nghệ thuật của mình bằng triển lãm mới nhất “Đô thị và ký ức” tại AGOhub, Hòa Mã, Hà Nội.

Với khoảng 40 tác phẩm trưng bày (bao gồm ảnh trên toan, phù điêu ảnh, tranh màu bột và lụa, video art), trước tiên anh thể hiện một cảm giác cá nhân của mình về đời sống đô thị, trong đó kiến trúc đã và đang có những thay đổi nhanh chóng. 

Chiếm hơn một nửa số tác phẩm trong triển lãm là các phù điêu ảnh (ảnh nổi 3D). Một số tác phẩm, người xem đã từng được thưởng lãm ở những dự án nghệ thuật thị giác trước như: Nhà mặt phố, nhà Tây biến hình và nhà tập thể, tuy nhiên một số khác lần đầu tiên lộ diện trước người xem, dù đều nằm trong đề tài chung về đô thị mà Nguyễn Thế Sơn theo đuổi.

“Đô thị và ký ức” là một cách mô tả đô thị bằng nghệ thuật tạo hình của Thế Sơn. Theo diễn ngôn bằng từ ngữ, họa sĩ nói rằng, ký ức ở đây có thể được hiểu là chính ký ức mà anh đi tìm, một người thuộc thế hệ 7X. Từ những thôi thúc cá nhân trong gia đình, khi mà vào thời ông bà nội anh từng có 4 ngôi nhà trong cả phố cổ và phố cũ, Thế Sơn làm các dự án nghệ thuật cũng là “đi tìm cái lịch sử một phần bị mất của gia đình”.

Anh hoàn toàn chủ ý khi lựa chọn những ngôi nhà theo thời gian đã thay hình đổi dạng, hoặc thay chủ, đổi tên, đặc biệt là những địa chỉ có nhiều gia đình sinh sống. Khu tập thể Bộ Nội thương (346 Kim Ngưu) hay khu tập thể Trại Găng (Thanh Nhàn) là những dẫn chứng thường thấy khi đường phố được mở rộng, kéo theo những khu tập thể đổi tên theo tên đường mà chúng tọa lạc. Với tạo hình từ ảnh, họa sĩ có cách tiếp cận đề tài sâu hơn qua nhiều tư liệu thực tế thu thập, khiến cho những tác phẩm trở nên dễ tiếp cận với người xem, có thể tác động trở lại đời sống.

Ở những dự án ảnh phù điêu Thế Sơn thực hiện, có ý kiến cho rằng nó đã đặt ra vấn đề lớn hơn về quy hoạch đô thị trong hiện tại và tương lai. Một vấn đề tương đối phức tạp hiện nay và dường như chưa có lời giải đích xác. Mặc dù chính họa sĩ cho rằng, “những mặt tiền của ngôi nhà giống như lớp vỏ não của đô thị, nó có ký ức và ký ức này bị nhạt phai dần qua năm tháng” nhưng với anh “nghệ thuật không phải để chỉ trích hay đặt ra giải pháp, nó là cảm giác cá nhân của người nghệ sĩ”. Điều anh muốn nói ở “Đô thị và ký ức” hay những triển lãm khác anh làm về Hà Nội, là “Hà Nội đã thay đổi quá nhanh”.

Sự thay đổi là minh chứng cho lịch sử phát triển đô thị theo thời gian, nhưng cũng có thể xóa mất dấu ấn lịch sử trên kiến trúc của chính đô thị đó. Kiến trúc đô thị Hà Nội qua cảm nhận của Nguyễn Thế Sơn chứa đựng nhiều lớp lang thời gian, những thay đổi mới chồng lên kiến trúc cũ, cùng tồn tại trong không gian đô thị. Xem các tác phẩm của anh, những cơi nới chằng chịt, tạm bợ (chuồng cọp, dây diện, biển quảng cáo...) không phải quá tương phản với công trình kiến trúc cũ nó đã mượn để thay đổi, biến hình. Những tác phẩm, không phải là ký ức của ký ức, mà là ký ức của hiện tại. Người xem thấy đời sống hàng ngày hiện hữu trước mắt với sự sinh động và vẻ đẹp vẫn còn có.

Điều này có căn cứ thông qua tạo hình nhiều lớp, với màu sắc bắt mắt và độ phong phú về chi tiết trong tác phẩm, đặc biệt là những phù điêu ảnh. Chính sự “sống động bởi nhiều lớp ký ức” đã cho tác phẩm vẻ đẹp dưới cái nhìn của người làm nghệ thuật khi đứng trước hiện thực, mặc dù trên thực tế chúng chứa đầy những đối nghịch, bất cập về thẩm mĩ cũng như sự hài hòa.

Điều gì xảy ra khi những ngôi nhà Tây ở Hà Nội hoàn toàn biến mất, những ngôi nhà tập thể biến mất và thậm chí cả những ngôi nhà Tây biến hình, những khu tập thể biến hình... cũng biến mất? Thành phố có thể phát triển với quy hoạch kiến trúc đô thị hiện đại hơn, năng động hơn, tiện nghi hơn nhưng rõ ràng lịch sử đô thị bằng hình ảnh thực tế các công trình kiến trúc sẽ trở nên nghèo nàn khi mất hẳn kết nối với quá khứ.

Triển lãm diễn ra tại AGOhub, 12 Hòa Mã, Hà Nội, từ 23.2 - 31.3.2018.

hải an
TIN LIÊN QUAN

Nếu chọn Philippe Troussier, nên học theo Nhật Bản?

TAM NGUYÊN |

Cách bóng đá Nhật Bản sử dụng huấn luyện viên Philippe Troussier có thể là cách VFF cân nhắc học hỏi…

Các nước Đông Nam Á đón Tết Nguyên đán thế nào?

Ngọc Vân |

Pháo hoa, múa lân và sắc đỏ rực rỡ tràn ngập đường phố, nhà cửa và quần áo là dấu hiệu của Tết Nguyên đán ở các nước Đông Nam Á.

Hà Nội: Ôtô gây tai nạn liên hoàn khiến 8 người bị thương

HỮU CHÁNH |

Chiếc ôtô con đâm trúng 6 xe máy trước khi đâm thẳng vào hộ lan bên đường và dừng lại. Vụ tai nạn khiến 8 người bị thương, được đưa vào bệnh viện cấp cứu.

Tết đi du lịch cũng được, về quê cũng được miễn là luôn hướng về gia đình

Nhóm PV |

Từ xưa tới nay, Tết vốn là dịp để gia đình sum họp sau một năm làm việc vất vả, bôn ba với những bộn bề cuộc sống. Tuy nhiên, xã hội ngày càng hiện đại, thay vì về nhà với gia đình, nhiều người trẻ lựa chọn cách đi du lịch để nghỉ ngơi sau 1 năm mệt nhoài với guồng quay công việc. Trong số Podcast ngày hôm nay, quý vị hãy cùng chúng tôi đi tìm đáp án của câu hỏi Tết nên về nhà hay đi du lịch?

Phạt 50 triệu đồng công ty in cờ nước ngoài lên pano trường đại học

HỮU CHÁNH |

In cờ nước ngoài lên pano của Trường Đại học Kinh doanh và Công nghệ Hà Nội (HUBT) gây ra dư luận xấu, Công ty TNHH Quảng cáo Giang - xây dựng Thành An bị Công an tỉnh Bắc Ninh xử phạt 50 triệu đồng.

Những người phụ nữ vất vả mưu sinh mong kiếm đủ tiền về quê ăn Tết

Minh Hà - Việt Anh |

Những ngày cận Tết Nguyên đán 2023, chợ đầu mối hoa quả Long Biên luôn nhộn nhịp, tấp nập. Tại đây, không khó để bắt gặp hình ảnh những người phụ nữ cửu vạn vất vả kéo xe chở hàng chục chuyến hàng. Họ làm đến ngày 30 với mong muốn có đủ tiền về quê ăn Tết, sum họp cùng gia đình.

Bộ Quốc phòng trả lời về tuổi đi nghĩa vụ quân sự trước khi học đại học

Vương Trần |

Bộ Quốc phòng mới đây đã có trả lời liên quan đến kiến nghị của cử tri về tuổi phải đi nghĩa vụ quân sự - trước khi học đại học hoặc nghề.

Chuyện dở khóc, dở cười của những người chăm sóc thú cưng ngày Tết

PHẠM ĐÔNG - THU HIỀN |

Khi Tết đến xuân về, mọi người được quây quần bên gia đình thì những người chăm sóc thú cưng vẫn phải làm luôn chân, quanh quẩn bên những chú chó, mèo. Cũng từ đây đã xuất hiện những câu chuyện thú vị, hài hước và cảm động.