Trải qua 92 năm xây dựng và trưởng thành, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh đã tập hợp, giáo dục, giác ngộ lý tưởng cách mạng của Đảng, của Đoàn, của dân tộc cho đoàn viên, thanh niên; góp phần rèn luyện nên những cán bộ, đoàn viên trẻ tuổi có tâm huyết, có trình độ, bản lĩnh chính trị và sống có lý tưởng. Nhiều lớp thanh niên đã trưởng thành, đóng góp tích cực cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Tuy nhiên, “Hiện nay, vẫn còn một bộ phận thanh niên giảm sút niềm tin, thiếu ý thức chấp hành pháp luật, sống thực dụng, thiếu lý tưởng; có biểu hiện xa rời truyền thống văn hoá tốt đẹp của dân tộc, sa vào chủ nghĩa cá nhân. Dù chỉ là một bộ phận nhỏ, nhưng những biểu hiện đó rất cần được quan tâm để khắc phục, nếu không, nó sẽ là nguyên nhân gốc rễ dẫn đến “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” với rất nhiều hệ lụy cho thế hệ tương lai” - Phát biểu chỉ đạo Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Những biểu hiện
“Nhạt Đảng”, “khô Đoàn” - đó là sự thờ ơ, vô cảm, là sự né tránh trách nhiệm của bản thân, không dám đấu tranh, phê phán đối với những quan điểm, biểu hiện sai trái. Đó cũng là sự mơ hồ, lệch lạc trong nhận thức, là sự nghi ngờ tính hiệu quả trong việc lãnh đạo của Đảng, sự quản lý, điều hành của Nhà nước, thiếu niềm tin vào nghị quyết, chương trình hành động của các cấp bộ Đoàn; là ngại sinh hoạt Đoàn.
Đó là chấp thuận chủ nghĩa bình quân, là sự phấn đấu cầm chừng, ngại rèn luyện, thiếu trách nhiệm trong thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, thoái thác trách nhiệm, nghĩa vụ công dân; không muốn phấn đấu trở thành đoàn viên, đảng viên. Đó là lối sống thực dụng, đề cao vật chất quá mức, sùng bái và coi đồng tiền là trên hết. Thậm chí, một số thanh niên có những biểu hiện bất mãn, dễ bị lôi kéo, kích động tham gia vào các hoạt động, các tổ chức chống phá Đảng và chế độ.
Chỉ ra những biểu hiện trên không phải để quy kết rằng thanh niên hôm nay giảm sút niềm tin, phai nhạt lý tưởng cách mạng, thanh niên hôm nay sống thực dụng, xa rời truyền thống tốt đẹp của dân tộc... mà để tổ chức Đoàn đề ra những nhiệm vụ và giải pháp phù hợp trong tổ chức và hoạt động của mình.
Nguyên nhân
Tình trạng “nhạt Đảng”, “khô Đoàn” trong một bộ phận đoàn viên, thanh niên xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Đó có thể từ phía gia đình, nhà trường, xã hội, là mặt trái của kinh tế thị trường, hội nhập quốc tế và sự bùng nổ của công nghệ thông tin, khoa học kỹ thuật. Đó có thể từ công tác giáo dục của Đoàn còn dàn trải, rộng nhưng chưa sâu, còn nặng về hình thức, chưa bắt nhịp kịp với những thay đổi nhanh chóng trong nhận thức và đời sống thanh niên; một số phong trào chỉ mới thu hút được đoàn viên tích cực, thanh niên tiên tiến tham gia mà chưa quy tụ được đông đảo thanh niên khiến kết quả thiếu tính bền vững.
Công tác tham mưu, đề xuất giải pháp khắc phục các vấn đề bức xúc, tiêu cực tác động đến thanh thiếu niên có lúc chưa kịp thời. Một số cấp ủy, tổ chức đoàn chưa quan tâm đúng mức đến việc đào tạo lý luận chính trị cho cán bộ, đảng viên, đoàn viên, đặc biệt là trong khu vực doanh nghiệp. Cơ chế hoạt động, nhất là các hoạt động chăm lo đời sống vật chất, tinh thần, cải thiện điều kiện nhà ở, bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp cho người lao động là thanh niên trong các doanh nghiệp vẫn còn những bất cập. Những nguyên nhân trên đã phần nào dẫn đến tình trạng “nhạt Đảng”, “khô Đoàn” trong một bộ phận thanh niên hiện nay.
Cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp
Báo cáo chính trị Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng đã xác định: “Tăng cường giáo dục lý tưởng cách mạng, đạo đức, lối sống văn hóa, nâng cao lòng yêu nước, tự hào dân tộc, nuôi dưỡng hoài bão, khát vọng vươn lên; nêu cao tinh thần trách nhiệm đối với đất nước, với xã hội; xây dựng môi trường, điều kiện học tập, lao động, giải trí, rèn luyện để phát triển lành mạnh, toàn diện, hài hòa cả về trí tuệ, thể chất và giá trị thẩm mỹ cho thế hệ trẻ.
Tạo động lực cho thanh niên xung kích trong học tập, lao động sáng tạo, khởi nghiệp, làm chủ các kiến thức khoa học, công nghệ hiện đại, phát huy vai trò trong sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Chăm lo nuôi dưỡng, giáo dục, bảo vệ thiếu niên, nhi đồng; dành những điều kiện tốt nhất, sự chăm lo chu đáo nhất cho trẻ em - tương lai của đất nước”.
Để không “nhạt Đảng”, “khô Đoàn” trong một bộ phận thanh niên hiện nay cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó chú trọng:
Thứ nhất, coi trọng công tác giáo dục lý tưởng cách mạng thông qua tuyên truyền, giáo dục, học tập, nghiên cứu và vận dụng chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng vào thực tiễn công tác và đời sống thanh niên; xây dựng thế hệ trẻ thời đại mới sống có lý tưởng, khát vọng, niềm tin và kiên định mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội, dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, kế tục trung thành và xuất sắc sự nghiệp cách mạng vẻ vang của Đảng, của dân tộc.
Đẩy mạnh công tác giáo dục truyền thống cách mạng, lòng yêu nước, tinh thần tự hào dân tộc; khơi dậy những giá trị nhân văn trong thanh niên, chú trọng tuyên truyền các phong trào thi đua yêu nước, gương người tốt, việc tốt trên các lĩnh vực của đời sống xã hội. Muốn vậy, cần đa dạng hóa các hình thức tập hợp thanh niên, các phương thức nắm bắt tình hình; chủ động cung cấp thông tin, kịp thời định hướng dư luận đúng đắn cho đoàn viên, thanh niên nhằm ngăn chặn những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Thứ hai, tổ chức các phong trào hành động cách mạng, tạo môi trường giúp thanh niên phát huy vai trò xung kích, tình nguyện, sáng tạo trong các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội, góp phần xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Nâng cao nhận thức, phát huy trí tuệ, tinh thần tiên phong của thanh niên trong đề xuất các ý tưởng, sáng kiến trong tham mưu hoạch định chính sách, triển khai thực hiện thể chế; tham gia nghiên cứu khoa học, cải cách hành chính, thực hiện nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị.
Thứ ba, tổ chức các chương trình đồng hành với thanh niên. Tiếp tục triển khai các hoạt động hỗ trợ, tạo điều kiện cho đoàn viên, thanh niên có cơ hội trong học tập, rèn luyện, phát triển toàn diện, tập trung vào những nhu cầu thiết thân, chính đáng. Chú trọng nâng cao năng lực số, năng lực sử dụng ngoại ngữ để đoàn viên, thanh niên chủ động tham gia, nắm bắt và tận dụng tối đa cơ hội của chuyển đổi số tạo nguồn nhân lực trẻ chất lượng cao.
Thứ tư, tiếp tục triển khai các giải pháp nhằm xây dựng Đoàn vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tổ chức và hành động, trong đó “chất lượng cán bộ đoàn là then chốt, chất lượng tổ chức cơ sở đoàn là trọng tâm”. Chú trọng, thường xuyên đổi mới công tác đào tạo, bồi dưỡng, cập nhật các kiến thức, kỹ năng mới để cán bộ đoàn có đủ năng lực nắm bắt tình hình, xu thế phát triển của thanh niên, phát huy ưu thế tối đa cách mạng công nghiệp 4.0 và kỷ nguyên chuyển đổi số nhằm tạo ra những trào lưu, mô hình mới mang tính dẫn dắt, định hướng phong trào thanh niên.
Thứ năm, tập trung nâng cao nhận thức về trách nhiệm của tổ chức đoàn và đoàn viên trong công tác xây dựng Đoàn, xây dựng Đảng và hệ thống chính trị; triển khai các giải pháp để tổ chức đoàn, cán bộ, đoàn viên nhận diện và chủ động đấu tranh chống tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”.
Phát huy vai trò của tổ chức đoàn, đoàn viên trong bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, đấu tranh chống các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch. Xây dựng cơ chế cung cấp thông tin thường xuyên, kịp thời để mỗi đoàn viên kịp thời được cập nhật những thông tin chính thống, có nhận thức đúng về các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước.
Đi vào thực tiễn
Những năm gần đây, Đoàn Thanh niên Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều đổi mới, đột phá về nội dung và phương thức hoạt động. Công tác đoàn và phong trào thanh niên ngày càng phù hợp, sát với thực tế và đáp ứng nhu cầu, nguyện vọng chính đáng của đoàn viên thanh niên. Bám sát sự lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng ủy Tổng Liên đoàn, định hướng của Đoàn cấp trên; công tác giáo dục được quan tâm, chỉ đạo; kịp thời nắm bắt tâm tư, tình cảm, động viên được đoàn viên, thanh niên hăng say lao động, sáng tạo, phục vụ xây dựng cơ quan, đơn vị vững mạnh. Việc tổ chức các hoạt động xã hội thu hút được nhiều nguồn lực, góp phần mở rộng quy mô, nâng cao chất lượng hoạt động.
Công tác tổ chức xây dựng Đoàn, Đoàn tham gia xây dựng Đảng, chính quyền và các đoàn thể chính trị, công tác phát triển Đảng trong thanh niên được quan tâm, thực hiện thường xuyên,
nghiêm túc. Hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao được duy trì; việc phối hợp, tổ chức hoạt động với tổ chức đoàn thể, các ban, đơn vị được chặt chẽ, hiệu quả.
Với phương châm hành động “Khát vọng, bản lĩnh, đoàn kết, sáng tạo, phát triển”, nhiệm kỳ 2022 - 2027, Đoàn Thanh niên Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam xác định nhiệm vụ trọng tâm là: Bồi dưỡng thế hệ trẻ có lý tưởng cách mạng; đạo đức, lối sống văn hoá; động viên đoàn viên phát huy trí tuệ, năng động sáng tạo thực hiện xuất sắc nhiệm vụ chuyên môn; xây dựng, củng cố tổ chức Đoàn vững mạnh về tư tưởng, chính trị, tổ chức và hành động, thực sự là đội dự bị tin cậy của Đảng; lực lượng xung kích cách mạng; trường học xã hội chủ nghĩa của thanh niên.
Phát huy mạnh mẽ vai trò tiên phong, xung kích, sáng tạo của thanh niên trong xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đặc biệt là trong hội nhập quốc tế, chuyển đổi số quốc gia, góp phần hiện thực hóa khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.
