Từng bước đưa nạn nhân sập bẫy lừa
Nếu lần đầu nhìn thấy Nguyễn Thị Lan (46 tuổi, ở Thanh Hóa) sẽ không ai nghĩ cô ta là một “siêu lừa chính hiệu”. Lan, gương mặt ưa nhìn ở độ tuổi trung niên, với cặp kính đeo đầy tri thức, thiện cảm, dễ tin. Nhưng mọi sự “nhìn vậy mà không phải vậy”.
Hôm 18.6, khi Lan bị cảnh sát dẫn giải từ xe thùng tới phòng xét xử của Tòa án Nhân dân Hà Nội vì tội Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, hàng chục người ngồi chờ sẵn trong căn phòng đã ném vào cô ta những ánh nhìn giận dữ. Bao nhiêu công sức, tích cóp, làm lụng cả đời đã bị lời dụ ngon, dỗ ngọt của cô ta đánh lừa.
Lan cố giữ thái độ “không phản ứng gì”, bình tĩnh khi đi qua hàng chục ánh mắt trách cứ. Mọi trạng thái cảm xúc được giấu kỹ dưới cặp kính của người đàn bà này.
Lan vốn không nghề nghiệp, song xuất phát từ ý định lừa đảo, cô ta đi tới đâu cũng giới thiệu với mọi người về khả năng mua được máy móc thanh lý ở các nhà máy ximăng với giá rẻ, rồi bán ra ngoài với lợi nhuận cao, “nhận liền tay”.
Lan còn khoe với họ, có quan hệ với lãnh đạo, Tổng giám đốc Công ty Công nghiệp ximăng Việt Nam và các quan chức trong ngành ximăng. Mọi lời lẽ này được cô ta đúc kết lại với mọi người: Muốn đầu tư kiếm lợi nhuận thì đưa tiền, sẽ được chia lợi nhuận, và lợi nhuận còn khá cao.
Để tạo thêm lòng tin và hoàn thiện cách thức lừa đảo, người đàn bà này còn lập tài khoản zalo tên “buiminh” và giới thiệu với các bị hại đó là tài khoản của Tổng giám đốc Công ty Công nghiệp ximăng Việt Nam. Tiếp đó, cô ta mạo nhân là vị tổng giám đốc này, nhắn tin cho các nhà đầu tư kêu gọi, ký hợp đồng mua bán sản phẩm.
Với chiêu thức hoàn hảo của Lan, chị Trần Thị Thanh H. (trú tại Ninh Bình) tưởng thật đưa 1 tỉ đồng làm ăn với Lan. Sau đó, chị H. được bị cáo trả thành 1,3 tỉ đồng chỉ sau hai ngày góp vốn. Cũng hai ngày sau, từ 1,3 tỉ đồng, chị H. được Lan trả thành 1,5 tỉ nên tin tưởng.
Thực tế, Lan giăng lưới lừa đảo để khiến nạn nhân dần sập bẫy. Cụ thể, sau khi thấy bà H. tin tưởng, Lan vẽ ra có lô hàng để nạn nhân đưa cho bị cáo 4 tỉ đồng và "đến hẹn lại lên", chỉ sau 2 ngày sẽ nhận lợi nhuận lớn.
Khi đang giữ số vốn này, Lan tiếp tục nói với bà H. có dàn máy của Nhà máy ximăng Bỉm Sơn thanh lý, trị giá gần 20 tỉ đồng và kêu gọi góp tiền tiếp. Bà H. đã đưa cho Lan 14 tỉ đồng và chờ mấy ngày không thấy trả lợi nhuận.
Thấy bà H. hỏi han, Lan đưa một hợp đồng mua bán phế liệu trị giá 56 tỉ đồng do cô ta sở hữu. Để nạn nhân tin tưởng, khi đưa hợp đồng này, có một người đàn ông gọi điện thoại (do Lan nhờ) cho bà H. và nói đang chuẩn bị tiền để lấy lô phế liệu này.
Tiếp đó còn có một người đàn ông tự xưng tên Minh - giám đốc Công ty ximăng, gọi điện thoại cho Lan (cô ta mở loa ngoài để bà H. nghe) nói sẽ sớm thanh toán 56 tỉ đồng tiền mua lô phế liệu. Cứ như vậy, từ tháng 2-8.2017, Lan đã khiến người phụ nữ này đưa cho cô ta tổng cộng 31,4 tỉ đồng và chiếm đoạt.
Cũng bằng thủ đoạn nêu trên, nạn nhân bị Lan lừa nhiều nhất là chị N.
Lan khoe có quan hệ với lãnh đạo công ty ximăng và lãnh đạo là ông Bùi Hồng Minh nên được nhập thạch cao vào các nhà máy xi măng, mua ximăng sơ chế, cung cấp thiết bị máy móc...
Lan rủ chị N. góp vốn để chia lợi nhuận. Mấy tháng đầu, Lan trả tiền cho chị N. đầy đủ. Lan còn lập tài khoản Zalo và Facebook giả danh là lãnh đạo Công ty xi măng, nhắn tin nhiều lần cho chị N. vay, rủ góp vốn, chia lợi nhuận.
Chỉ trong vòng 5 tháng (từ ngày 15.2-15.7.2016), chị N. đã đưa cho Lan tổng cộng hơn 101 tỉ đồng và bị cô ta chiếm đoạt.
Theo cáo buộc, từ năm 2014-9.2017, bị cáo Lan đã chiếm đoạt của 31 người với tổng số tiền 291 tỉ đồng. Tại cơ quan điều tra, Lan khai dùng tiền của 31 người đưa cho ông Bùi Hồng Minh (trú tại Thanh Xuân, Hà Nội) khoảng 129 tỉ đồng, đưa cho Nguyễn Sĩ An (trú tại Nghệ An) hơn 42 tỉ đồng, song hai người này phủ nhận. Về các hợp đồng mua bán hàng hóa khống dùng để lừa đảo, Lan khai nhờ người làm cho mình.
Sau phần công bố cáo trạng của đại diện Viện Kiểm sát nhân dân Hà Nội, tòa chuyển sang xét hỏi. Quá trình thẩm vấn, ngay từ đầu, Hội đồng xét xử hôm đó xác định, có một số tình tiết phát sinh không thể làm rõ tại phiên tòa nên trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Nhiều người thất thần rời tòa trong cái nắng nóng của mùa hè.
Vụ án chưa có quyết định như thế nào về hình phạt đối với người đàn bà “siêu lừa”, song có một điều rằng, những bị hại đang mòn mỏi mong lấy lại số tiền bị Lan chiếm đoạt sẽ không có một kịch bản khả quan.
Bài học về cả tin và cả ham lãi cao
Không chỉ riêng Lan, thực tế Tòa án Nhân dân Hà Nội đã đưa ra xét xử nhiều vụ án Lừa đảo chiếm đoạt tài sản, với thủ đoạn tương tự. Nhiều nhà đầu tư đã mất tiền và ít khi có cơ hội lấy lại được. Tiền khi đó đã theo chân những bị cáo vào vòng lao lý. Bởi khi đó, với số tiền và hành vi phạm tội, bị cáo nhận một mức án cao nhất của tội danh này là tù chung thân.
Thậm chí có bị cáo khi ra đến tòa, tiền chiếm đoạt hàng trăm tỉ đồng của các bị hại nhưng lúc hỏi ra “không còn một cắc trong tay”. Như trường hợp của bị cáo Lan, đến khi ra tòa, số tiền 300 tỉ đồng, cô ta cho hay đã chuyển chỗ này, chỗ khác, cứ như chúng bị bay hơi.
Nhìn nhận vấn đề, ông Nguyễn Văn Tiến (Đoàn Luật sư Hà Nội) cho rằng, hình thức lừa đảo của Lan không mới, song vẫn khiến nhiều người sập bẫy. Bởi Lan đã đánh được vào lòng tin, ham lãi cao của các nạn nhân. Việc bị cáo ban đầu trả lãi cao giống như kiểu “bỏ con săn sắt, bắt con cá rô”. Thời điểm đó, chính Lan tự bỏ tiền túi của mình ra để lấy - tạo lòng tin với “đối tác”. Ngoài ra, thủ đoạn của người đàn bà này khá tinh vi, từng bước, từng bước một đưa nạn nhân rơi vào bẫy lừa, để khi họ nhận ra đã quá muộn.
Luật sư lấy ví dụ, ở một số vụ án liên quan đến kinh doanh đa cấp, như vụ Thăng Long Group do Lê Văn Quang làm Chủ tịch Hội đồng quản trị. Bị cáo Quang cũng vẽ ra hàng loạt dự án không có thật, kêu gọi nhà đầu tư đổ tiền vào. Bị cáo trả mức lãi suất không tưởng, song thực tế là lấy của người góp sau, trả cho người góp trước.
Nhóm bị cáo Quang và đồng phạm đã đưa một số chính sách như mua đơn trị giá 31 triệu đồng sẽ được nhận 146 triệu đồng (gấp 4,7 lần); mua đơn 46 triệu đồng được nhận 153 triệu đồng (gấp 3,3 lần); mua đơn 230 triệu đồng được nhận 765 triệu đồng (gấp 3,3 lần)... Ngoài ra, để thu hút người nộp tiền, các bị can còn thuê địa điểm lớn để tổ chức hội nghị tuyên dương, vinh danh những người thu nhập hàng tỉ đồng mỗi tháng.
“Có một điều rất quan trọng là người ta không hề kiểm tra thực tế những dự án, hợp đồng đó có thật hay không”, luật sư Tiến cho hay. Ông Tiến tin chắc rằng, đồng tiền của các bị hại kiếm ra, tích cóp không phải dễ dàng. Song họ lại quá dễ dãi, chỉ vì những câu nói, lời hứa suông và lợi nhuận không tưởng, để giao cho người lạ số tiền từ vài chục, trăm triệu, đến cả trăm tỉ đồng.
Câu hỏi đặt ra là phải chăng những người trên quá ngây thơ? Luật sư Tiến khẳng định rằng, mọi thứ đều xuất phát từ lòng ham lãi suất cao khiến các nạn nhân dần rơi vào bẫy lừa, đến khi nhận ra thì mọi chuyện đã quá muộn. Luật sư cho rằng, mỗi người phải nhận thức được rằng, không bao giờ bỏ ra một đồng, rồi nhận gấp 3-4 lần chỉ trong một thời gian ngắn. “Nếu gặp phải tình huống vậy, tôi dám chắc đó chỉ là lừa đảo”, luật sư cho hay.
Ngoài ra, theo luật sư Tiến, mỗi người khi bỏ tiền đầu tư vào một nơi nào đó, cần tìm hiểu kỹ lưỡng hoạt động của chúng. Việc tìm hiểu này để chúng ta có sự đầu tư đúng đắn, không phải đến một lúc nào đó phải thốt lên câu “tiền ơi, tiền đâu rồi”. Mặt khác, mọi người cần phải thường xuyên theo dõi tin tức, báo đài để nâng cao cảnh giác, nâng cao ý thức trong đấu tranh, phòng chống tội phạm.
