Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung: Sẽ gây ra suy thoái kinh tế?

Gia Minh |

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang tạo tiền đề cho một cuộc tự suy thoái đối với nền kinh tế Mỹ và làm kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại. Các "vết nứt" bắt đầu hình thành và ít nhất một số "vết nứt" là do Mỹ tự gây ra.

Vượt ngoài tầm kiểm soát?

Cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung giờ đây như vòng xoáy vượt ngoài tầm kiểm soát, đè nặng lên nền kinh tế toàn cầu đang chững lại. Lệnh đánh thuế ăn miếng trả miếng giữa Mỹ và Trung Quốc cho thấy cuộc chiến thương mại đang leo thang và khó có khả năng hạ nhiệt.

Hôm 1.9, Mỹ lại quyết định áp mức thuế nhập khẩu 15% lên số hàng hóa trị giá hơn 110 tỉ USD nhập khẩu Trung Quốc, gồm loa thông minh, tai nghe và nhiều loại giày dép. Mức thuế này trước đây là 10%. Tuy nhiên, sau khi Trung Quốc bắt đầu áp các mức thuế bổ sung 5% và 10% đối với 1.717 mặt hàng của Mỹ, cũng như áp mức thuế mới đối với dầu thô của Mỹ, chính quyền của Tổng thống Donald Trump trả đũa, bằng cách tăng thuế lên tất cả số hàng hóa trị giá 550 tỉ USD nhập từ Trung Quốc. Trong đợt áp thuế có hiệu lực ngày 15.12, Trung Quốc sẽ thu thuế 15% đối với điện thoại di động - mặt hàng giá trị lớn nhất mà Mỹ xuất khẩu sang Trung Quốc, cũng như máy tính xách tay, đồ chơi và quần áo của Mỹ. Trung Quốc cũng khôi phục mức thuế 25% nhằm vào xe hơi Mỹ.

Tuyên bố qua lại giữa hai bên đánh dấu cú hích mới nhất trong cuộc chiến thương mại mở rộng gây thiệt hại cho nền kinh tế toàn cầu. Cuộc chiến thương mại giữa hai bên khiến tổn hại đến nhiều quốc gia trên thế giới gắn chặt với nền kinh tế Trung Quốc và nhiều nước khác. Nền kinh tế toàn cầu chậm lại, cũng ảnh hưởng ngược lại đến các nhà xuất khẩu và sản xuất của Mỹ, tờ Time nhận định.

Hiện, vấn đề lớn nhất mà nền kinh tế Mỹ đang đối mặt là sự tăng trưởng chậm. Các biện pháp trả đũa liên tục dường như đang đẩy ông Trump sâu hơn vào “vũng lầy” và sự leo thang ngày càng trở nên khó kiểm soát. Cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc càng khuếch đại sự suy giảm tăng trưởng toàn cầu trước đó.

Các nhà máy, người tiêu dùng bị ảnh hưởng

Rắc rối đến từ bên ngoài này bắt đầu ảnh hưởng đến các nhà máy của Mỹ - nơi những hợp đồng đầu tiên được ký sau một thập kỷ kể từ khi cuộc đại suy thoái 2007 - 2009 kết thúc. "Đây có thể là cọng rơm cuối làm gãy lưng con lạc đà" - Gus Faucher, nhà kinh tế trưởng của Ngân hàng PNC, nói về cuộc chiến thương mại đang diễn ra.

Hoạt động của các nhà máy đã giảm vào tháng 8, lần đầu tiên kể từ tháng 9.2009, theo báo cáo của IHS Markit - công ty hàng đầu thế giới trong lĩnh vực thông tin, phân tích và giải pháp quan trọng. "Cuộc chiến thương mại đang làm trầm trọng thêm vấn đề. Rất nhiều "vết nứt" trong số đó là tự gây ra" - Jeffrey Sherman, đồng quản lý danh mục đầu tư của Quỹ DoubleLine Core Fixed Income, nói. Jeffrey Sherman nhận thấy 75% khả năng kinh tế Mỹ suy thoái trước cuộc bầu cử tổng thống vào năm 2020.

Việc tiếp tục đánh thuế, Tổng thống Trump sẽ càng khiến giới đầu tư lo sợ và gây thiệt hại cho người tiêu dùng. Nhiều ý kiến nhận định ông Trump đã thừa nhận các đợt thuế sẽ ảnh hưởng tới người tiêu dùng Mỹ dù ông luôn khẳng định chỉ Trung Quốc chịu thiệt. Sản xuất chiếm một phần nhỏ trong toàn bộ nền kinh tế Mỹ. Nhưng ví dụ, với việc Trung Quốc đánh thuế 25% nhằm vào xe hơi Mỹ, thì General Motors bị ảnh hưởng khi bán được 3,64 triệu ôtô tại Trung Quốc, chiếm hơn 43% doanh số toàn cầu của hãng này. Và rủi thay, sự hỗn loạn từ các nhà máy sẽ lan sang các phần còn lại của nền kinh tế. Việc cắt giảm lương và sa thải lao động sẽ làm ảnh hưởng đến chi tiêu của người tiêu dùng.

"Ngay bây giờ, chúng tôi không nhìn vào các điều kiện suy thoái" - Liz Ann Sonders, chiến lược gia đầu tư chính tại Charles Schwab, cho CNN Business hay. "Nhưng nếu sự bất ổn trong sản xuất đó chuyển sang tình trạng bất ổn về người tiêu dùng, thì khả năng chúng ta sẽ đi vào một cuộc suy thoái kinh tế hoặc nguy cơ về vấn đề này tăng lên".

Hiện các nhà kinh tế của Tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế S&P Global Ratings tin rằng, việc Tổng thống Trump tăng thuế sẽ thúc đẩy lạm phát giá tiêu dùng tại Mỹ ở mức vừa phải. Giới phân tích cho rằng, không giống như các đợt trước đó, vốn tác động mạnh đến lĩnh vực sản xuất, với đợt áp thuế lần này, người tiêu dùng Mỹ sẽ là những đối tượng bị ảnh hưởng nặng nề nhất. Nhiều nhà bán lẻ nói rằng họ có ít sự lựa chọn ngoài việc đổ chi phí lên người tiêu dùng. Ngay cả các công ty như Walmart và Macy cũng đang cảnh báo rằng người tiêu dùng sẽ sớm phải mua hàng hóa với giá cao hơn. Theo đó, chi tiêu trung bình hằng năm của hộ gia đình sẽ tăng thêm 800USD - giáo sư Katheryn Russ thuộc Đại học California cho hay.

Tín hiệu suy thoái "đã bật"

Lisa Shalett - Giám đốc đầu tư của Morgan Stanley Wealth Management - cho biết, Mỹ có thể sẽ bước vào một cuộc suy thoái vào năm 2020 và cảnh báo nền kinh tế toàn cầu này có thể đã ở trong quá trình suy thoái. "Rất có khả năng nền kinh tế Mỹ sẽ tiếp tục tăng trưởng chậm lại" - bà Shalett nói.

Thị trường trái phiếu đang đỏ lòe, đường cong lợi suất đã đảo ngược. Lãi suất trái phiếu 10 năm của kho bạc giảm xuống dưới mức lãi suất trái phiếu 2 năm, như vậy sự đảo ngược này đã cho thấy chỉ số suy thoái trong quá khứ. Điều này cũng đẩy nhanh nỗi lo về suy thoái kinh tế toàn cầu. "Thị trường trái phiếu đã trở thành trò đùa", bà Shalett nói và dự đoán tỉ lệ sụt giảm cổ phiếu sẽ là 10%.

Mặc dù Tổng thống Trump hôm 22.8 nói rằng, nền kinh tế Mỹ "đang rất ổn", nhưng thực tế lại hỗn loạn hơn và triển vọng đi xuống khá đáng kể. "Thật không may, chúng tôi đã nhìn thấy "cú đánh nhẹ" trong một kỳ hạn ngắn tối thiểu" - Lindsey Piegza, nhà kinh tế trưởng tại Stifel, nói. Lindsey Piegza ước tính ít nhất 50% khả năng là kinh tế Mỹ sẽ suy thoái vào năm 2020.

Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ đang trù liệu sẽ thâm hụt 1 nghìn tỉ USD trong năm tài khóa 2020, sớm hơn 2 năm so với ước tính trước đây. Sự thâm hụt này có thể khiến Washington yếu đi khi chống lại một cuộc suy thoái kinh tế thực sự. "Chúng ta đang ở trên một quỹ đạo cực kỳ nguy hiểm" - Piegza nói.

Ông Trump đang tìm cách đổ lỗi về cuộc suy thoái tiềm năng này sang Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED). Hiện ông Trump muốn FED cắt giảm lãi suất để bảo vệ kinh tế Mỹ khỏi các nguy cơ từ chính sách thương mại này. "Giảm lãi suất sẽ không thực sự giải quyết được những gì gây thiệt hại cho nền kinh tế Mỹ" - Shalett của Morgan Stanley nói.

Bà Elena Duggar - Phó Giám đốc quản lý tại Moodys - nói trong một tuyên bố: “Leo thang căng thẳng thương mại sẽ gây áp lực với kinh tế toàn cầu. Bất ổn sẽ làm giảm đầu tư kinh doanh và dòng chảy thương mại”.

Tuy nhiên, tin tốt là "nó sẽ không tồi tệ như cuộc đại suy thoái", theo Gus Faucher.

Gia Minh
TIN LIÊN QUAN

Nhìn lại diễn biến vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp

Bảo Bình - Dương Anh |

Liên quan vụ bé trai rơi xuống trụ bê tông ở Đồng Tháp, sau hơn nửa tháng tìm kiếm, lực lượng cứu hộ đã đưa được đoạn cọc thứ nhất (dài 12m) trong số 3 đoạn của cọc bêtông lên mặt đất và đang tiến hành các bước cứu hộ tiếp theo.

Khoảnh khắc AFF Cup: Khép lại hành trình của ông Park Hang-seo

NHÓM PV |

Bản tin Khoảnh khắc AFF Cup ngày 17.1. AFF Cup 2022 kết thúc, khép lại hành trình của huấn luyện viên Park Hang-seo với bóng đá Việt Nam.

Rung lắc thượng tầng tại Eximbank: Thập kỷ rối ren chưa kết thúc

Đức Mạnh |

Cơ cấu thượng tầng tại Ngân hàng Eximbank đã có nhiều biến động mạnh. Cổ đông ngoại gắn bó 16 năm đã chuyển nhà, thế chân bởi nhân tố bí ẩn liên quan đến Tập đoàn Bamboo Capital.

Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam đã có nhiều giải pháp hỗ trợ người lao động mất việc

PHƯƠNG NGÂN - CHÂN PHÚC |

TPHCM - Tại LĐLĐ quận Bình Thạnh, sáng ngày 17.1, ông Trần Thanh Hải - Phó Chủ tịch Thường trực Tổng LĐLĐ Việt Nam đã đến thăm, động viên và trao quà Tết cho người lao động có hoàn cảnh khó khăn đang làm việc trên địa bàn. Đồng thời, ông Trần Thanh Hải cũng đã thông tin một số giải pháp nhằm hỗ trợ người lao động bị mất việc, giảm việc.

Hà Nội: Sau chấn chỉnh, loạt lô cốt vẫn án ngữ trên đường Vũ Trọng Khánh

PHẠM ĐÔNG |

9 chiếc lô cốt đang án ngữ trên đường Vũ Trọng Khánh khiến giao thông đông đúc, quá tải dù đã cận kề Tết Nguyên đán Quý Mão. Sở Giao thông vận tải (GTVT) Hà Nội lại yêu cầu chấn chỉnh tình trạng thi công hệ thống xử lý nước thải Yên Xá gây ùn tắc.

Cha đẻ của mèo AI mà cư dân mạng nhầm tưởng ở Ninh Thuận lên tiếng

Hữu Long |

Nguyễn Lê Thái Nguyên vẽ mèo Tết bằng công nghệ AI rồi chia sẻ lên trang cá nhân. Những hình ảnh tuyệt đẹp về mèo nhận được vô số lời khen từ nhiều người bạn. Có không ít người đến nay vẫn nhầm lẫn đây là mèo Tết có nguồn gốc từ Ninh Thuận.

Cận Tết, showroom xe ôtô cũ chấp nhận bán hòa, cắt lỗ để thu hồi vốn

LÂM ANH |

Cuối năm thường là mùa thu hoạch của thị trường xe ôtô cũ nhưng năm nay điều này đã không đến bởi việc ngân hàng siết cho vay, lãi suất cao đã khiến lượng khách hàng giảm đi đáng kể. Những ngày cuối cùng trước khi nghỉ Tết, chủ showroom chấp nhận bán hòa vốn hay thậm chí, bán cắt lỗ để thu hồi vốn trước Tết.

Mục tiêu giải ngân 94.161 tỉ đồng, tập trung phát triển đường bộ cao tốc

Đặng Tiến |

Bộ Giao thông vận tải (GTVT) đặt mục tiêu giải ngân 94.161 tỉ đồng năm 2023, tập trung phát triển đường bộ cao tốc và nhiệm kỳ sau tập trung phát triển đường sắt tốc độ cao.