"Công - tư" đang rất bấp bênh

Đặng Tiến (thực hiện) |

Trong cuộc trò chuyện với PV Báo Lao Động, ông Nguyễn Văn Thể - Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải nhìn nhận mô hình đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) đang rất bấp bênh và đây là một trong những yếu tố thúc đẩy các dự án hạ tầng giao thông dịch chuyển sang đầu tư theo phương thức đầu tư công.

Dường như 2021 là một năm "bội thu" quy hoạch với ngành giao thông với hàng loạt các quy hoạch chuyên ngành về đường bộ, đường sắt, đường thủy và hàng hải được thông qua. Có sự trùng hợp gì ở đây không, thưa ông?

- Tôi cho rằng muốn phát triển kinh tế, giao thông phải đi trước mở đường, muốn đi trước mở đường phải có quy hoạch. Các địa phương làm quy hoạch, các vùng làm quy hoạch, các ngành cũng làm quy hoạch. Trong suốt năm 2020 và cả năm 2021, toàn ngành giao thông tập trung hoàn chỉnh 5 quy hoạch ngành và cũng thông qua các hội đồng lấy ý kiến các bộ, ngành, 63 tỉnh thành, sau đó báo cáo hội đồng thẩm định, báo cáo Thường trực Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Đến thời điểm này, Bộ GTVT công bố được 4 quy hoạch, riêng Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống cảng hàng không, sân bay toàn quốc thời kỳ 2021-2030, Thường trực Chính phủ cuối năm 2021 vừa họp cho ý kiến, Bộ tiếp thu và cố gắng hoàn thiện sớm, trình phê duyệt. Việc hoàn thành 5 quy hoạch này sẽ tạo nền tảng vững chắc cho sự phát triển của 5 lĩnh vực trong các năm tới đây và có thể nói rằng trong 37 quy hoạch ngành toàn quốc, 5 quy hoạch ngành giao thông được hoàn thành nhanh nhất.

Ngành giao thông vận tải được phân bổ tới 304.000 tỉ đồng vốn đầu tư công cho giai đoạn 2021-2025, liệu đây có phải là nhiệm vụ bất khả thi không khi mà trong năm đầu tiên, ngành giao thông chỉ giải ngân được trên 40.000 tỉ đồng?

- Năm 2021 khó khăn trùng điệp như thế, địa phương giãn cách, nhiều công trường bị ách tắc, nguyên liệu đất đắp nền thiếu thốn nhưng chúng tôi vẫn giải ngân được trên 40.000 tỉ đồng. Chúng tôi có cơ sở tin tưởng vào tốc độ giải ngân bởi nhiều dự án trọng điểm đang được chỉ đạo quyết liệt và cũng cơ bản đáp ứng được tiến độ.

Như với việc sửa chữa hai đường băng của sân bay Nội Bài đến nay hoàn thành toàn bộ phần xây lắp, đang thử nghiệm. Dự kiến sẽ đưa đường băng thứ hai đi vào hoạt động dịp Tết Nguyên đán. Còn với Tân Sơn Nhất, đến thời điểm này 2 đường băng vận hành khai thác, chỉ còn một vài đoạn đường lăn nhưng không ảnh hưởng đến vấn đề khai thác, cũng cơ bản hoàn thành toàn bộ. Cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn một, dù có hai lần chuyển đổi hình thức đầu tư từ PPP sang đầu tư công nhưng đến thời điểm này, cả 8 dự án hiện đang đáp ứng tiến độ đề ra, cuối năm cơ bản xong 2 dự án Cao Bồ - Mai Sơn, Cam Lộ - La Sơn do mùa mưa, chưa dám thảm lớp mặt.

Thi công tại gói thầu số 10 cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Tam Điệp-Ninh Bình. Ảnh H.Hùng
Thi công tại gói thầu số 10 cao tốc Bắc - Nam đoạn qua Tam Điệp-Ninh Bình. Ảnh H.Hùng

Dù áp lực giải ngân là rất lớn, nếu được duyệt thêm 113.000 tỉ đồng từ chương trình phục hồi kinh tế - xã hội cho ngành giao thông, số tiền giải ngân hàng năm sẽ lên tới khoảng 80.000 tỉ đồng nhưng chúng tôi cũng đưa ra hàng loạt giải pháp quyết liệt. Như với nhà thầu không đảm bảo được tiến độ cam kết, bộ sẽ cảnh cáo, sau đó là cắt hợp đồng, cấm tham gia đấu thầu... Ngay với các ban quản lý dự án, từ giám đốc, phó giám đốc và các phòng có liên quan không hoàn thành nhiệm vụ sẽ chịu các hình thức như cách chức, xuống chức, điều chuyển công tác. Chúng tôi sẽ làm mạnh hơn việc này và sẽ tiếp tục sử dụng biện pháp điều chuyển vốn, dự án, đơn vị nào làm tốt sẽ được bổ sung vốn, dự án và ngược lại.

Câu chuyện được dư luận đặc biệt quan tâm là vì sao 12 dự án thành phần cao tốc Bắc - Nam tới đây sẽ được triển khai theo phương thức đầu tư công. Điều gì đang xảy ra với mô hình đầu tư theo phương thức đối tác công tư PPP?

- Tôi có thể dẫn chứng thế này, trong giai đoạn một của dự án cao tốc Bắc - Nam, có 3 dự án đầu tư công ban đầu đến thời điểm này vẫn đảm bảo tiến độ. 5 dự án nữa kêu gọi PPP sau đó phải chuyển sang đầu tư công và đến nay vẫn đảm bảo tiến độ. Nhưng 3 dự án đầu tư theo phương thức PPP đến thời điểm này mới chỉ có 1 dự án được ký hợp đồng tín dụng, một dự án nữa khoảng giữa tháng 1.2022 có thể ký nhưng cũng nhưng chưa biết ký được không.

Mô hình PPP đang rất bấp bênh do việc thu hút vốn tín dụng không đảm bảo sẽ dẫn tới nguy cơ thất bại của cả dự án. Trong khi đó Quốc hội, Chính phủ xác định dự án cao tốc Bắc - Nam phía Đông là trục xương sống cả nước; Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng cũng xác định dự án cao tốc phía Đông phải cơ bản hoàn thành vào năm 2025. Muốn phục hồi kinh tế, đây là giai đoạn cần thiết phải tăng cường kết cấu hạ tầng và việc dùng vốn đầu tư công cho 12 dự án nói trên nhằm đảm bảo tiến độ đặt ra ban đầu.

Chuyển qua đầu tư công để đảm bảo hoàn thành được dự án trong năm 2025 là một bước đột phá và đặc biệt sẽ tạo động lực kích cầu rất lớn trong giai đoạn hiện nay.

Vốn có rồi, mô hình đầu tư cũng được xác định rõ, ngành giao thông sẽ làm mới quá trình đầu tư như thế nào để có thể rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư cũng như thúc tiến độ các dự án trọng điểm trong năm 2022?

­- Các dự án giao thông trọng điểm có thể sẽ được triển khai theo hướng phân cấp đầu tư, giao cho địa phương làm chủ đầu tư hạ tầng giao thông các dự án đi qua địa bàn. Chúng tôi cũng tham mưu, khi Quốc hội thông qua chủ trương, Chính phủ sẽ ban hành nghị quyết theo đó đối với dự án đường bộ cao tốc Bắc - Nam giai đoạn hai sẽ có cơ chế chỉ định thầu tư vấn. Qua đó có thể giúp rút ngắn thời gian chuẩn bị đầu tư 6-9 tháng để tập trung cho công tác xây lắp.

Đó là một động thái rất mới, nhưng Bộ GTVT xử lý như thế nào khi đang có rất nhiều vấn đề với công tác chỉ định thầu, đặc biệt đối với lo ngại về chất lượng dự án?

- Chúng tôi có những kinh nghiệm và bài học rất lớn từ dự án cải tạo và nâng cấp sân bay Tân Sơn Nhất, Nội Bài thời gian gần đây nên có thể tự tin đối với công tác chỉ định thầu. Chúng ta chỉ định thầu nhưng đưa ra một “hàng rào kỹ thuật” chặt chẽ gồm các yêu cầu trình độ, năng lực, kinh nghiệm của các tư vấn. Tư vấn nào đáp ứng được sẽ đưa vào danh sách để lựa chọn và ngược lại... nên tôi khẳng định chỉ định tư vấn không hề thua kém đấu thầu.

Như với bài học xương máu ở dự án đường bộ cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi, chúng tôi luôn nhắc nhở anh em là làm việc gì cũng đặt chất lượng lên hàng đầu, không được đốt cháy giai đoạn trong xây dựng. Với một hạng mục tưởng như đơn giản như thiếu đất đắp nhưng không phải đất nào cũng đắp, mà phải đảm bảo kỹ thuật, quy trình...

Một điểm mới nữa là thời gian qua chúng tôi cũng mời Bộ Công an, Kiểm toán Nhà nước cùng tham gia từ khâu lập dự án, đấu thầu đến triển khai thi công... để tăng cường công tác giám sát.

Xin cảm ơn những chia sẻ của Bộ trưởng!


Đặng Tiến (thực hiện)
TIN LIÊN QUAN

Những đại công trình giao thông “mở đất” mới ở Quảng Ninh

Nguyễn Hùng |

Quảng Ninh - 3 công trình giao thông trọng điểm, với tổng mức vốn đầu tư hơn 15.000 tỉ đồng của Quảng Ninh, được khánh thành, thông tuyến vào ngày 1.1.2022, sẽ góp phần mở ra một không gian phát triển mới, đầy triển vọng cho địa phương này. Các công trình này đều được triển khai trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát, giá cả nguyên vật liệu leo thang, địa hình và địa chất phức tạp, nhưng thời gian thi công nhanh và vượt tiến độ.

Công trình giao thông tại TPHCM: Gấp rút thi công lại lo thiếu công nhân và nguyên vật liệu

MINH QUÂN |

Tuyến metro số 1, cầu Thủ Thiêm 2, nút giao thông Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, cầu Hang Ngoài, cầu Bưng… là những dự án thời gian qua bị ảnh hưởng bởi tình hình dịch COVID-19 đang được đẩy nhanh thi công để bắt kịp tiến độ bị gián đoạn sau 4 tháng giãn cách xã hội.

Quảng Ninh phát động “100 ngày đêm” hoàn thành 3 đại công trình giao thông

Nguyễn Hùng |

Sáng nay (2.9), tại Bến cảng Mũi Chùa, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức lễ phát động đợt thi đua cao điểm “100 ngày đêm” hoàn thành 3 công trình trọng điểm, gồm: Đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, Đường bao biển Hạ Long – Cẩm Phả và cầu Cửa Lục 1.

Loạt công trình giao thông ở TPHCM về đích trong năm nay

MINH QUÂN |

Các dự án nâng cấp đường Đặng Thúc Vịnh, cầu Hang Ngoài, nhánh hầm chui Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, cầu Mỹ Thủy 3… sẽ hoàn thành trong năm nay giúp TPHCM giảm ùn tắc giao thông.

TPHCM: Nhiều công trình giao thông lớn hoàn thành trước 30.4

MINH QUÂN |

Cầu Mỹ Thủy 3, tuyến song hành trước bến xe Miền Đông mới, dự án nâng cấp đường Nguyễn Hữu Cảnh… là các dự án sẽ hoàn thành trước 30.4 giúp người dân thoát cảnh kẹt xe, ngập nước.

Cô gái Singapore sốc khi nhờ AI lên kế hoạch du lịch Việt Nam

Thúy Ngọc |

Melissa Tan sử dụng Notion AI để lên kế hoạch chuyến du lịch Việt Nam một mình trong 12 ngày, bắt đầu từ Hà Nội. Kết quả khiến cô sững sờ.

TPHCM: Hơn 31.000 xe hết hạn tạm giữ chưa được xử lý

MINH QUÂN |

TPHCM - Thời gian dài, thủ tục nhiều khiến hơn 31.000 phương tiện giao thông vi phạm quá thời hạn bị tạm giữ tại các kho tang vật của Cảnh sát giao thông TP Hồ Chí Minh chưa được xử lý.

Đà Nẵng: Kẻ gian đập phá trụ ATM ngân hàng trộm tiền giữa phố

Mai Hương |

Chiều 23.3, nhân viên Ngân hàng Thương mại CP Đông Á phát hiện trụ ATM trên đường Lê Duẩn (quận Hải Châu, TP Đà Nẵng) bị kẻ gian đập phá.

Những đại công trình giao thông “mở đất” mới ở Quảng Ninh

Nguyễn Hùng |

Quảng Ninh - 3 công trình giao thông trọng điểm, với tổng mức vốn đầu tư hơn 15.000 tỉ đồng của Quảng Ninh, được khánh thành, thông tuyến vào ngày 1.1.2022, sẽ góp phần mở ra một không gian phát triển mới, đầy triển vọng cho địa phương này. Các công trình này đều được triển khai trong bối cảnh đại dịch COVID-19 bùng phát, giá cả nguyên vật liệu leo thang, địa hình và địa chất phức tạp, nhưng thời gian thi công nhanh và vượt tiến độ.

Công trình giao thông tại TPHCM: Gấp rút thi công lại lo thiếu công nhân và nguyên vật liệu

MINH QUÂN |

Tuyến metro số 1, cầu Thủ Thiêm 2, nút giao thông Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, cầu Hang Ngoài, cầu Bưng… là những dự án thời gian qua bị ảnh hưởng bởi tình hình dịch COVID-19 đang được đẩy nhanh thi công để bắt kịp tiến độ bị gián đoạn sau 4 tháng giãn cách xã hội.

Quảng Ninh phát động “100 ngày đêm” hoàn thành 3 đại công trình giao thông

Nguyễn Hùng |

Sáng nay (2.9), tại Bến cảng Mũi Chùa, huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh đã tổ chức lễ phát động đợt thi đua cao điểm “100 ngày đêm” hoàn thành 3 công trình trọng điểm, gồm: Đường cao tốc Vân Đồn – Móng Cái, Đường bao biển Hạ Long – Cẩm Phả và cầu Cửa Lục 1.

Loạt công trình giao thông ở TPHCM về đích trong năm nay

MINH QUÂN |

Các dự án nâng cấp đường Đặng Thúc Vịnh, cầu Hang Ngoài, nhánh hầm chui Nguyễn Văn Linh - Nguyễn Hữu Thọ, cầu Mỹ Thủy 3… sẽ hoàn thành trong năm nay giúp TPHCM giảm ùn tắc giao thông.

TPHCM: Nhiều công trình giao thông lớn hoàn thành trước 30.4

MINH QUÂN |

Cầu Mỹ Thủy 3, tuyến song hành trước bến xe Miền Đông mới, dự án nâng cấp đường Nguyễn Hữu Cảnh… là các dự án sẽ hoàn thành trước 30.4 giúp người dân thoát cảnh kẹt xe, ngập nước.