Bộ Tài chính nói "tạm dừng", Bộ Công Thương nói "tiếp tục"
Theo đề nghị của Bộ Tài chính, cần tạm dừng xuất khẩu gạo tẻ thường (cấp thấp) đến hết ngày 15.6.2020 để đảm bảo mua đủ gạo dự trữ quốc gia theo Quyết định số 05/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch giao chỉ tiêu dự trữ quốc gia năm 2020.
Tại văn bản số 3905/BTC-QLG ngày 3.4.2020 gửi Bộ Công Thương, Bộ Tài chính nhất trí tiếp tục cho xuất khẩu đối với gạo nếp, gạo đồ, gạo hữu cơ và gạo thơm; đề nghị tạm dừng xuất khẩu gạo tẻ thường (cấp thấp) đến hết ngày 15.6.2020 để đảm bảo mua đủ gạo dự trữ quốc gia theo Quyết định số 05/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch giao chỉ tiêu dự trữ quốc gia năm 2020.
Tuy nhiên, theo lý giải của Bộ Công Thương, cấm xuất khẩu gạo để buộc người dân, doanh nghiệp phải bán gạo cho dự trữ quốc gia là việc không nên làm, nhất là trong bối cảnh người dân, doanh nghiệp đang phải chịu rất nhiều tác động tiêu cực do dịch bệnh gây ra.
Cách giải quyết phù hợp nhất, được người dân và doanh nghiệp đồng tình ủng hộ là tiếp tục cho xuất khẩu gạo, bao gồm cả gạo tẻ, nhưng có sự kiểm soát chặt chẽ, minh bạch về số lượng để bảo đảm an ninh lương thực trong bối cảnh dịch bệnh, hạn hán và xâm nhập mặn.
Thực trạng nguồn cung lúa gạo
Trao đổi với PV Lao Động, Thứ trưởng Bộ NNPTNT Lê Quốc Doanh khẳng định:
Trước tác động của dịch COVID-19 và những thách thức về dịch bệnh (châu chấu sa mạc, sâu keo mùa thu, dịch tả lợn Châu Phi, cúm gia cầm…) đối với ngành nông nghiệp, yêu cầu đặt ra là các sản phẩm của ngành nông nghiệp, đặc biệt là các sản phẩm lương thực, thực phẩm phải sản xuất tăng thêm, thậm chí phải tăng cao hơn so với kế hoạch để đáp ứng nhu cầu thực tế phục vụ gần 100 triệu dân trong nước, đủ sức bình ổn thị trường trước tác động lịch sử của dịch bệnh toàn cầu và chuẩn bị tốt nhất có thể để tham gia xuất khẩu (cao nhất có thể).
Như vậy, nhiệm vụ của ngành nông nghiệp đặt ra đạt mục tiêu kép, ổn định sản xuất, phòng chống dịch bệnh hiệu quả.
Kế hoạch sản xuất lúa năm 2020, diện tích phải đạt 7,2-7,3 triệu ha; năng suất bình quân 60tạ/ha; sản lượng đạt 43,5 triệu tấn thóc, tăng 1,6% so với kế hoạch đặt ra, để đáp ứng nhu cầu tiêu thụ của người dân là 14,5 tiệu tấn thóc (96 triệu người x 97kg gạo/người/năm = 9,3 triệu tấn gạo); phục vụ chế biến: 7,5 triệu tấn thóc; phục vụ chăn nuôi: 3,4 triệu tấn thóc; dùng làm giống, giống dự phòng: 1 triệu tấn thóc; dự trữ trong nước: 3,8 triệu tấn thóc.
Ngoài ra, còn dư để xuất khẩu từ 6,5 - 6,7 triệu tấn gạo, tương đương 13-13,5 triệu tấn thóc.
Tính đến ngày 30.4.2020, sẽ thu hoạch xong vụ Đông Xuân của 4 vùng là đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL), Đông Nam Bộ, Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Diện tích gieo cấy là 1.911 nghìn héta (chiếm khoảng 27% diện tích cấy cả năm); sản lượng đạt 13,3 triệu tấn (chiếm gần 31% sản lượng thóc cả năm). Đến 30.6.2020, sẽ thu hoạch tiếp, xong vụ Đông Xuân của 3 vùng là Bắc Trung bộ, trung du miền núi phía Bắc và đồng bằng sông Hồng; dự kiến sản lượng đạt 6,9 triệu tấn thóc.
Như vậy, trong điều kiện rất khó khăn, nhất là ĐBSCL hạn mặn lịch sử nhưng vẫn được mùa do chủ động nhận định sớm cùng tập trung các giải pháp tổng hợp, đến nay căn bản diện tích lúa Đông Xuân các vùng miền đều khá tốt, sẽ đạt kế hoạch với sản lượng khoảng 20,2 triệu tấn thóc trong 6 tháng đầu năm, chiếm 46% sản lượng thóc cả năm.
Với kết quả đó sẽ đáp ứng cho nhu cầu tiêu dùng trong nước 6 tháng và công tác xuất khẩu (nếu diễn ra bình thường). Dự kiến cả năm sẽ đạt kế hoạch sản xuất đề ra 43,5 triệu tấn thóc.
"Bộ NNPTNT đã và đang phối hợp chặt chẽ với các bộ ngành và địa phương tập trung chỉ đạo thực hiện các giải pháp, trong đó tập trung theo dõi chặt chẽ thời tiết, sâu bệnh để có các biện pháp kỹ thuật kịp thời, đảm bảo được kế hoạch sản xuất lúa năm 2020"- Thứ trưởng Lê Quốc Doanh khẳng định.
