Qua điều tra của Lao Động, có ít nhất 4 cổng thanh toán khác cũng đang được cơ quan điều tra làm rõ.
Vai trò các cổng trung gian
Sau khi Châu Nguyên Anh - Giám đốc điều hành và Phạm Quang Minh - Giám đốc kinh doanh của EPAY bị khởi tố, bắt giam hôm 9.4, đại diện VNPT đã cho rằng số cổ phần của tập đoàn VNPT tại VNPT EPAY là 35%. VNPT không phải là cổ đông chi phối và không được tham gia điều hành hoạt động của VNPT EPAY.
Vai trò của các cổng thanh toán trung gian trong đường dây đánh bạc nghìn tỉ chính là giúp các con bạc nạp tiền chơi bạc bằng thẻ cào viễn thông, thẻ game nạp vào game bài.
Theo thông báo của Bộ Công an về quá trình triệt phá đường dây tổ chức đánh bạc trực tuyến thì các đối tượng không chỉ dùng Công ty TNHH Đầu tư phát triển an ninh công nghệ cao (CNC) của Nguyễn Văn Dương, hợp tác với Phan Sào Nam mà còn hợp tác với VNPT EPAY (đã có hai lãnh đạo bị khởi tố, bắt tạm giam) mà còn các cổng thông tin khác như: Ngân Lượng, HOMEDIRECT và Giải trí số để con bạc nạp thẻ và Cổng thanh toán quốc gia NAPAS để con bạc nạp tiền từ tài khoản ngân hàng.
Báo Lao Động đã tìm hiểu thì cổng thanh toán Ngân lượng (NgânLượng.vn) được PeaceSoft thành lập năm 2009 và được Ngân hàng Nhà nước Việt Nam cấp phép hoạt động trung gian thanh toán.
Đối với cộng đồng game trực tuyến thì Ngân Lượng là cái tên rất nổi tiếng. Ở webgame chuyên về đánh bạc và cá độ trực tuyến Fun88 cũng giới thiệu rất tỉ mỉ quy trình chuyển tiền qua mặt cơ quan chức năng bằng hình thức thanh toán qua thẻ: “Khung quản chế của Nhà nước đối với cá cược tại Fun88 rất chặt chẽ. Vì thế nhiều link vào Fun88 đã bị chặn một cách không thương tiếc. Đó chính là quyết tâm của giới cầm quyền nhằm ngăn chặn cá độ Fun**.
Tuy nhiên, thành viên cá cược luôn tìm thấy những kẽ hở của nó. Hình thức cá cược qua thẻ cào điện thoại đã nói lên tất cả. Còn bây giờ, bạn chuyển tiền qua Ngân Lượng. Cũng là 1 hình thức an toàn mà không lộ mặt…”.
Thậm chí trang này còn quảng cáo: “Fun** trang cá cược 365 uy tín đã thành công khi đưa ra nhiều hình thức cược độc lập. Nhà cái này tạo ra nhiều cách chơi Fun88 an toàn. Nhiều hình thức nạp tiền tiện ích. Những hướng dẫn nạp tiền bằng thẻ cào. Những hướng dẫn nạp tiền bằng Ngân Lượng giúp họ có được người chơi trung thành”. Sau đó là cách hướng dẫn nạp tiền, chuyển tiền.
Cổng thông tin khác được cơ quan công an nhắc tới là HOMEDIRECT. Thực chất đây là một công ty được thành lập tháng 5.2012, vận hành cổng thanh toán mang tên PayDirect. Vốn điều lệ Homedirect hiện đạt 50 tỉ đồng và trong đó, IPA (CTCP Tập đoàn đầu tư I.P.A) nắm giữ 70% cổ phần. Theo báo cáo tài chính được công bố, năm 2016, IPA đạt doanh thu thuần lên tới 1.970 tỉ đồng - tăng 64% so với năm trước đó.
Đáng nói là phần lớn doanh thu của IPA đến từ việc… bán thẻ điện thoại, thẻ Vcoin (một loại thẻ thanh toán do VTC phát hành) và dịch vụ cổng thông tin thông qua công ty con là CTCP Dịch vụ Homedirect.
Cơ quan công an cũng đã xác định đối tượng Lê Thị Lan Thanh và một số đối tượng thuộc Công ty cổ phần Truyền thông và Giải trí số Việt Nam trong việc cung cấp cổng thanh toán và mua bán hóa đơn trái phép để hợp thức tiền thu lợi bất chính từ “tổ chức đánh bạc"
Ngoài ra còn có Công ty cổ phần thanh toán QG Việt Nam (NAPAS) được thành lập từ năm 2004, trên cơ sở đổi tên từ Công ty Cổ phần Chuyển mạch Tài chính Quốc gia Việt Nam sau khi hoàn thành sáp nhận doanh nghiệp với Công ty CP Dịch vụ Thẻ Smartlink.
NAPAS đồng thời cung cấp dịch vụ cổng thanh toán thương mại điện tử kết nối với hơn 200 doanh nghiệp lớn trong các lĩnh vực hãng hàng không, viễn thông, khách sạn, du lịch và nhiều dịch vụ thanh toán điện tử.
Ăn chia nghìn tỉ
Về vai trò của các cổng thanh toán trung gian, cơ quan công an đánh giá: Tiền tham gia đánh bạc qua 2 đường chính là cổng thanh toán (cả hợp pháp và bất hợp pháp) và hệ thống đại lý. Điều tra bước đầu xác định, tổng số tiền đánh bạc nạp qua các cổng thanh toán là 9.583,2 tỉ đồng (342 tỉ đồng/tháng), trong đó, tiền từ thẻ viễn thông và thẻ game là 9.296 tỉ đồng, chiếm 97%; tiền từ các ngân hàng là 168 tỉ đồng, chiếm 1,75%.
Tiền tham gia đánh bạc qua các đại lý được giao dịch trực tiếp bằng tiền mặt hoặc chuyển khoản qua ngân hàng, bước đầu xác định khoảng 5.631,5 tỉ đồng.
Về mức độ ăn chia, số tiền 9.583,2 tỉ đồng thu được qua các cổng thanh toán sẽ được phân chia cho các doanh nghiệp viễn thông, doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trung gian thanh toán, doanh nghiệp phát hành thẻ game, nhóm đối tượng tổ chức và trả thưởng cho con bạc. Trong đó ước tính: Doanh nghiệp viễn thông hưởng khoảng 1.402 tỉ đồng (tương đương 16% tổng giá trị thẻ viễn thông); doanh nghiệp trung gian thanh toán hưởng khoảng 258,4 tỉ đồng; nhóm Nguyễn Văn Dương hưởng khoảng 1.600 tỉ đồng; nhóm Phan Sào Nam và Hoàng Thành Trung hưởng khoảng 1.850 tỉ đồng; 2.645 tỉ đồng trả thưởng cho con bạc.
Trách nhiệm của NHNN ở đâu?
Hầu hết các cổng thanh toán trung gian như CNC, EPAY, Ngân Lượng… đều được Ngân hàng Nhà nước cấp phép.
Điều đáng nói dù cấp phép cho các doanh nghiệp dịch vụ cổng thanh toán điện tử nhưng cho đến nay vẫn chưa có thông tư giám sát hệ thống thanh toán này. Trong bối cảnh hiện nay các nhà mạng cho phép sử dụng thẻ cào điện thoại để thanh toán cho các sản phẩm, dịch vụ, biến thẻ cào điện thoại trở thành phương tiện thanh toán giống như tiền mặt. Hoạt động này là trái với quy định tại Điều 10, Nghị định số 25/2011/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Viễn thông.
Ngoài ra, việc các doanh nghiệp trung gian thanh toán qua ví điện tử cho phép khách hàng sử dụng thẻ cào điện thoại để nạp tiền vào ví điện tử là không đúng quy định của NHNN về hướng dẫn dịch vụ trung gian thanh toán.
Hiện, NHNN đã dự thảo một thông tư riêng quy định về giám sát các hệ thống thanh toán nhằm đưa ra những quy định giám sát cụ thể đối với từng hệ thống thanh toán hiện nay.
Trao đổi với báo chí, riêng về vụ đánh bạc nghìn tỉ, ĐBQH Phạm Văn Hòa - Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội - chỉ ra:” “Tôi nghĩ rằng, các cổng trung gian thanh toán có vai trò quan trọng trong đường dây đánh bạc trực tuyến này. Ngoài các nhà mạng thì cơ quan điều tra cũng cần làm rõ vai trò của ngân hàng trong vụ án này. Cần làm rõ xem cán bộ ngân hàng có tiếp tay cho tội phạm để nhận tiền, chuyển tiền ra nước ngoài hay không?”.
Đại biểu Phạm Văn Hòa cho rằng nếu cơ quan điều tra làm rõ việc ngân hàng cho chuyển tiền bất chính ra nước ngoài mà không rõ lý do thì cũng cần xử lý hành vi vi phạm theo quy định của Nhà nước và của ngành ngân hàng.
