Cần phải thương thảo với DN
Trao đổi với Báo Lao Động ngày 18.9, ông Nguyễn Tiến Thoả - Chủ tịch Hội đồng thẩm định giá VN, nguyên Cục trưởng Cục Quản lý giá (Bộ Tài chính) - cho rằng, khi DN mua cổ phần của nhà nước mà sai luật thì có thể đòi lại nhưng trong vụ việc này Cty Hợp Thành đã thuận mua vừa bán còn chuyện ai quyết định chủ trương sai thì người đó phải chịu trách nhiệm. Do đó, muốn thu hồi lại 75,01% cổ phần cho Nhà nước, Bộ GTVT sẽ phải thương thảo, thống nhất với DN về chủ trương bán, thoả thuận giá theo đúng quy định chứ không thể ép DN.
Ông Thoả cho rằng, cần phải định giá trị số cổ phần cần thu hồi phù hợp với thị trường hiện nay vì “đây là việc tất yếu để đảm bảo bình đẳng cho DN” và sẽ không chỉ áp dụng với riêng vụ việc này mà còn nhiều vụ việc khác vì chủ trương CPH vẫn đang được triển khai.
Chuyên gia này cho rằng, nếu còn những lỗ hổng trong quá trình CPH thì cần hoàn thiện, bổ sung chứ không thể để tình trạng “bán rồi không thích thì đòi lại vì đây là quan hệ mua bán trên thị trường”.
Cùng quan điểm, chuyên gia Ngô Trí Long này nhận định, không thể dùng mệnh lệnh hành chính để đè DN mà cần thương thảo và vấn đề quan trọng nhất cần tính để là định giá nên sẽ cần có sự vào cuộc của cơ quan thẩm định giá độc lập.
Còn theo luật sư Vũ Thái Hà - Chủ tịch Cty Luật TNHH YouMe - việc thu hồi số cổ phần nói trên là hoàn toàn có thể với lý do hợp đồng vô hiệu hoặc các bên thoả thuận hoàn trả lại nhau những gì đã nhận. Các thủ tục này phải được thực hiện theo quy định của pháp luật. Về nguyên tắc, hợp đồng mua bán cổ phần giữa Cty Hợp Thành và Vinalines có thể bị vô hiệu khi có những vi phạm trong quá trình mua bán. Nếu hợp đồng bị vô hiệu do lỗi của bên bán (Vinalines) thì bên bán sẽ phải bồi thường cho bên mua (Cty Hợp Thành) các thiệt hại khi hợp đồng bị vô hiệu và nếu trong hợp đồng có điều khoản phạt thì bên bán cũng sẽ bị chịu phạt theo hợp đồng. Các thiệt hại sẽ do các bên thỏa thuận hoặc sẽ được bên tính toán và quyết định bởi toà án dựa trên thiệt hại thực tế nếu vụ việc được đưa ra toà giải quyết.
Không lấy tiền ngân sách nhưng sẽ định giá hay đấu giá?
Theo một chuyên gia tài chính, về mặt nguyên tắc, theo chỉ đạo của Bộ GTVT, Vinalines sẽ phải thu xếp nguồn tiền để lấy lại 75,01% cổ phần đã bán tại Cảng Quy Nhơn và định giá thông qua Cty định giá chuyên nghiệp. Tuy nhiên, trong vụ việc này, cách thức triển khai có thể khác bởi đây là vấn đề hành chính lẫn dân sự và hiện chưa rõ Bộ GTVT sẽ có phương án ra sao. Đại diện Bộ GTVT thì cho biết, bộ sẽ sớm họp để bàn về cách thực hiện các kết luận của TTCP.
Còn theo ông Nguyễn Tiến Thoả, Bộ GTVT sẽ phải ngồi lại xem xét về cách thức thu hồi số cổ phần trên cũng như rà soát lại các quy định liên quan để thực hiện và trong trường hợp chưa có quy định cho trường hợp tương tự thì phải tính xem xử lý cách nào rồi thương thảo với DN. Sau khi thống nhất các phương án thì mới có thể báo cáo, đề xuất lên Chính phủ để có quyết định cuối cùng nên hiện chưa thể xác định sẽ định giá thế nào số cổ phần đã bán để thu hồi.
Theo kết luận số 1566/KL-TTCP về Kết luận thanh tra việc cổ phần hóa Cảng Quy Nhơn, TTCP kiến nghị Thủ tướng Chính phủ giao bộ này chủ trì thu hồi 75,01% cổ phần tại Cty CP Cảng Quy Nhơn về sở hữu Nhà nước vì Bộ GTVT đã cho phép Vinalines chuyển nhượng cho Cty Hợp Thành theo phương thức thoả thuận trực tiếp trái thẩm quyền, vi phạm quy định của pháp luật, chỉ đạo Vinalines xem xét xử lý việc bán 10% cổ phần khi CPH cho Cty Hợp Thành, đảm bảo Nhà nước nắm giữ CP chi phối tại Cty CP Cảng Quy Nhơn theo đúng Đề án tái cơ cấu Vinalines giai đoạn 2012-2015 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Lấy lại Cảng Quy Nhơn không khó!
Trao đổi với Báo Lao Động ngày 18.9, ông Tô Tử Thanh - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Định (nhiệm kỳ 1996 - 2001) - cho hay, muốn lấy lại cảng Quy Nhơn không khó và trên cơ sở định giá lại giá trị thực tế hiện nay của Cảng Quy Nhơn, Nhà nước sẽ nắm 75% Cổ phần (CP) để chi phối, số CP còn lại sẽ ưu tiên cho doanh nghiệp tư nhân đã mua Cảng Quy Nhơn. Tuy nhiên, ông Thanh cho rằng, cần phải xác định đúng số tiền các doanh nghiệp này đã bỏ ra mua cảng là bao nhiêu (trong đó, có 404 tỉ đồng mua cảng, cộng với lãi suất trong thời gian qua). Nếu doanh nghiệp không tiếp tục thì phải rút vốn, còn Cty nào, tổ chức, cá nhân nào muốn tham gia thì tiếp tục bỏ vốn vào. Đó là cách xử lý thỏa đáng giữa lợi ích của Nhà nước và của doanh nghiệp tư nhân.
Cũng theo ông này, trước hết phải xử lý nghiêm những tổ chức, cá nhân đã có những việc làm không đúng với quy định của Đảng và Nhà nước về CHP trong “thương vụ” Cảng Quy Nhơn. “Qua vụ việc Cảng Quy Nhơn, chúng ta rút ra bài học rất lớn khi CPH, phải xác định được doanh nghiệp nào Nhà nước phải nắm tuyệt đối, những loại hình nào có thể nới lỏng để các tổ chức, cá nhân đủ điều kiện tổ chức kinh doanh trên cơ sở Nhà nước điều tiết, điều chỉnh thông qua thuế. Phải xem xét, quy hoạch lại hệ thống cảng ở Quy Nhơn lấy Cảng Quy Nhơn làm trung tâm, vì ở đây có cả cảng của quân đội, cảng Thị Nại, cảng Quy Nhơn và có một phần cảng xăng dầu” - ông Thanh kiến nghị. NGUYỄN TRI
“Anh nào (làm) sai, anh ấy chịu”
Về vấn đề làm rõ trách nhiệm trong sai phạm CPH Cảng Quy Nhơn, ông Nguyễn Văn Thiện - nguyên Bí thư Tỉnh ủy Bình Định (nhiệm kỳ 2010 - 2015) - cho biết: “Tôi không có ý kiến gì, mọi việc cứ để Ủy ban Kiểm tra Trung ương làm. Anh nào sai anh ấy chịu, mong muốn của tôi trước sau như một là Trung ương đầu tư cơ sở hạ tầng cho Cảng Quy Nhơn để bảo đảm cho việc phục vụ kinh tế - quốc phòng”. NGUYỄN TRI
