Giao thông Việt Nam còn nhiều thách thức, bất cập
Ông Khuất Việt Hùng - Phó Chủ tịch chuyên trách Ủy ban ATGT quốc gia - cho biết, những thách thức của giao thông Việt Nam hiện rất lớn và có một thách thức tương đối mới tạo ra từ cuộc cách mạng công nghiệp lần 4, vấn đề “khủng bố” từ các phương tiện giao thông. Theo ông Khuất Việt Hùng, những nhóm chủ đề lớn của hội nghị bao trùm các vấn đề mà Việt Nam đang gặp phải như ùn tắc giao thông, TNGT, môi trường, vấn đề liên quan đến sức khỏe,… Bên cạnh đó, Việt Nam đang rất cần một hệ thống giao thông mà chi phí cho người dân, DN càng tiết kiệm càng tốt…
Phát biểu tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Ngọc Đông cho biết, hiện lĩnh vực GTVT ở Việt Nam đang gặp nhiều thách thức, công tác phát triển kết cấu hạ tầng giao thông và công tác đảm bảo ATGT vẫn là điểm nghẽn phát triển kinh tế xã hội. Đặc biệt, nhu cầu đầu tư lớn trong khi huy động nguồn lực khó khăn; đầu tư chưa cân đối giữa các lĩnh vực; chi phí xây dựng lớn, công nghệ mới áp dụng chưa nhiều; một số công trình chất lượng chưa cao. Công tác thực hiện quy hoạch xây dựng và quy hoạch giao thông chưa đồng bộ, phát sinh nhu cầu đi lại lớn hơn năng lực hạ tầng giao thông, tạo ra những điểm ùn tắc giao thông mới và tiềm ẩn mất ATGT. Từ những khó khăn trên, Thứ trưởng cho rằng giao thông phải đi trước mở đường nhưng phải kiểm soát phát triển chung của từng vùng, của không gian đô thị, hướng tới bền vững, xanh, an toàn… “Đây là mục tiêu hướng tới và là điểm nghẽn phải giải quyết. Phát triển hạ tầng phải đi đôi với quản lý khai thác hạ tầng và phát triển vận tải thích hợp” - Thứ trưởng Nguyễn Ngọc Đông nhấn mạnh.
Ông Lê Thanh Liêm - Phó Chủ tịch UBND TPHCM - cho biết TPHCM sẽ không thể nào trở thành một trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, đầu mối giao lưu quốc tế, thu hút đầu tư cho vùng kinh tế trọng điểm phía Nam nếu không có hệ thống cơ sở hạ tầng hiện đại và phát triển. Trong suốt quá trình phát triển, TPHCM đã đối mặt nhiều thách thức lớn, trong đó ùn tắc giao thông, TNGT, các hoạt động giao thông vận tải gây ảnh hưởng lớn đến người dân, sự phát triển chung. “Thời gian qua, các sở, ngành TP đã thường xuyên phối hợp với Ủy ban ATGT quốc gia xây dựng các chương trình chuyên đề, tập trung vào 4 chủ đề chính: Quản lý nhu cầu giao thông cá nhân; phát triển hệ thống giao thông thông minh; nâng cao ATGT đường bộ và đổi mới phát triển hệ thống giao thông công cộng” - ông Liêm
cho biết.
Quy hoạch giao thông phải hướng đến người dùng
Tiến sĩ Jeahak Oh - Phó Viện trưởng Viện GTVT Hàn Quốc, cố vấn cao cấp của Chính phủ Hàn Quốc về các chính sách giao thông vận tải nói chung và ATGT nói riêng phân tích, Châu Á chiếm đến 60% dân số thế giới và tăng trưởng nhanh, gần một nửa dân số sống ở các đô thị và gây nguy cơ ách tắc, kẹt xe nghiêm trọng. Để giải quyết bài toán giao thông thì việc tích hợp là rất quan trọng. “Chúng ta phải tích hợp các khâu quy hoạch thiết kế, đầu tư, vận hành, bố trí sắp xếp. Khi xây dựng một thành phố phải nghĩ đến hạ tầng giao thông, điều phối quỹ đất, quan tâm đầu tư có sự cân bằng giữa đường bộ, đường sắt” -
ông nói.
Đặc biệt, tiến sĩ này cho rằng trong thời đại mà Internet phát triển như hiện nay, việc đầu tư tích hợp thông tin đến người dùng rất quan trọng, làm sao để người dân có thể nắm thông tin, sử dụng đồng nhất một loại thẻ... và nhấn mạnh các quy hoạch phải hướng đến mục tiêu là người dùng chứ không phải nhà đầu tư, hay để kiếm lời nên cần phải đầu tư ưu tiên cho các nút giao thông; khi vận hành các hệ thống phải theo phương thức tiết kiệm, tận dụng Internet. Và ông gợi ý nên sử dụng hình thức đối tác công - tư (PPP) để thực hiện các công trình, hướng tới phục vụ người dân.
Để quản lý phương tiện cơ giới cá nhân ở Việt Nam đạt hiệu quả, đại biểu Surya Rajacharya (Nepal) cho rằng Việt Nam nên tập trung vào việc tăng phí vận hành của loại phương tiện này. “Ở nhiều nước trên thế giới, chi phí sử dụng xe hơi bằng 200% so với sử dụng phương tiện giao thông công cộng. Theo đó, chi phí đỗ, gửi xe, nhiên liệu, phí cầu đường... sẽ trở thành gánh nặng của chủ xe chứ không phải số tiền ban đầu bỏ ra sở hữu” - ông Surya Rajacharya nói. Đồng quan điểm, ông Sungwon Lee (Viện GTVT Hàn Quốc) cho rằng, việc đánh mạnh chi phí lưu thông vào nội đô sẽ rất hiệu quả, giúp giảm sở hữu xe cá nhân. “TPHCM hiện đối mặt với vấn đề chỗ đỗ xe nên cần bắt đầu từ việc tăng phí đỗ xe trong nội đô” - ông Sungwon Lee nói.
Theo ông Phạm Đình Đức - Trưởng phòng Quản lý vận tải đường bộ Sở GTVT TPHCM - để quản lý phương tiện giao thông cá nhân trên địa bàn, TP sẽ thực hiện một số giải pháp trong đó chú trọng phát triển vận tải hành khách công cộng. Cụ thể, theo quy hoạch được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, TPHCM sẽ có 8 tuyến đường sắt đô thị, 3 tuyến xe điện mặt đất hoặc đường một ray, 6 tuyến xe buýt nhanh đồng thời sẽ quản lý sử dụng phương tiện cơ giới cá nhân như lập đề án thu phí đối với ôtô các loại vào một số khu vực trung tâm TP; xây dựng khung giá dịch vụ trông giữ phương tiện theo giờ và theo khu vực; điều chỉnh giãn giờ học tập, giờ làm việc trên địa bàn TP; phân vùng hạn chế hoạt động của xe máy phù hợp với cơ sở hạ tầng và năng lực phục vụ của hệ thống vận tải hành khách công cộng.
