Vì sao PVEP xin “miễn” 4.800 tỉ đồng tiền thuế?

Thay tướng

PVEP có vai trò rất lớn trong chiến lược phát triển kinh doanh của PVN và có thể coi là “xương sống” của tập đoàn này.

Do giá dầu trên thế giới biến động và những chi phí dầu khí rủi ro không thành công trong các năm 2013, 2014 thì từ 2014 - 2016 là khoảng thời gian khó khăn của PVEP. Thế nhưng, năm 2017 lại là năm “làm ăn phát đạt” của doanh nghiệp này. Theo báo cáo tài chính của PVEP, năm 2017, tổng doanh thu PVEP ước tính 33.518 tỉ VNĐ, nộp ngân sách Nhà nước là 8.547 tỉ VNĐ, đạt 122% kế hoạch năm, lợi nhuận trước thuế ước tính 4.581 tỉ đồng, lợi nhuận sau thuế sau phân bổ chi phí 65,94 tỉ, trong trường hợp PVEP không tính phân bổ chi phí cho Lô 01/97&02/97, Lợi nhuận trước thuế ước tính 7.677 tỉ đồng, Lợi nhuận sau thuế ước tính 3.162 tỉ đồng.

Đến thời điểm 31.12.2017 tổng tài sản của PVEP là 134.437 tỉ đồng và vốn chủ sở hữu là 70.351 tỉ đồng.

Mặc dù có kết quả khả quan, song đến tháng 4.2014, PVEP bất ngờ thay tướng. Cuối tháng 4.2018, PVN điều chuyển cả Chủ tịch HĐTV và Tổng Giám đốc Tổng Cty Thăm dò - Khai thác Dầu khí (PVEP) và bổ nhiệm các nhân sự mới nắm giữ những vị trí này. Theo đó, ông Trần Hồng Nam - Tổng Giám đốc Cty Điều hành Dầu khí Biển Đông - được điều động, bổ nhiệm giữ chức Chủ tịch HĐTV PVEP thay ông Nguyễn Văn Quế. Ông Trần Quốc Việt - Trưởng ban Kế hoạch Tập đoàn Dầu khí Việt Nam - làm Tổng Giám đốc thay ông Ngô Hữu Hải.

Vì sao PVEP đang “lột xác” thì thay đổi lãnh đạo? Thực tế những con số “đẹp” của năm 2017 chỉ là một phần bởi những khó khăn mà PVEP đang chồng chất, hệ lụy cả một thời gian dài.

Đầu năm 2018, tờ Thời báo Kinh tế Sài gòn đưa ra thông tin: Bộ Công Thương đã chính thức có đề xuất với Chính phủ về các biện pháp cứu các tài sản đã đầu tư của PVEP không có khả năng thu hồi trong những năm qua để doanh nghiệp này và PVN không bị ảnh hưởng lớn đến khả năng cân đối tài chính. Tờ này cũng chỉ rõ hai khoản tài sản mà PVEP không có khả năng thu hồi là khoản đầu tư hợp tác với một số quốc gia Nam Mỹ với hai khoản không có khả năng thu hồi hết năm 2016 là 21.513 tỉ đồng. Cộng với các dự án đã đầu tư nhưng không thành công, tạm dừng đến hết năm 2016 thì khoản tiền khó thu hồi của PVEP xấp xỉ 30.000 tỉ đồng.

Báo cáo tài chính của PVEP cũng cho thấy hiện, dư nợ vay ngân hàng tính đến thời điểm 29.12.2017 của PVEP là 1,22 tỉ USD, dự kiến chi phí lãi vay năm 2017 là 1.543 tỉ đồng. Năm 2018 PVEP dự kiến không thu xếp được từ 154 đến 163 triệu USD.

Trong kiến nghị của mình lên Chính phủ, PVEP cũng thông tin tại thời điểm hiện tại, do các kiến nghị về hỗ trợ cơ chế tài chính và nguồn vốn vẫn chưa nhận được giải quyết, PVEP đang phải gồng mình co kéo tài chính để hoạt động. Chưa tính việc phải nộp số tiền nói trên, dòng tiền của PVEP đã bị âm 295,72 triệu USD trong năm 2018 và âm 2,6 tỉ USD đến năm 2020!

Mặc dù không nói rõ lý do thay cả chủ tịch HĐTV lẫn tổng giám đốc nhưng những lãnh đạo tiền nhiệm của PVEP có trách nhiệm trong các dự án đầu tư ra nước ngoài giai đoạn 2010-2015 thiếu hiệu quả.

Sẽ ra sao nếu PVEP bị truy thu hơn 4.800 tỉ đồng tiền thuế?

Ngày 22.12.2017, PVEP nhận được Quyết định số 2199/QĐ-TCT của Tổng cục Thuế về việc “Thu vào Ngân sách Nhà nước khoản tiền thuế thu nhập doanh nghiệp hoãn lại phát hiện qua kiểm tra”. Theo đó, số tiền mà Tổng cục Thuế yêu cầu PVEP nộp theo Quyết định này là 4.807 tỉ đồng.

Ngày 27.12.2017, PVEP đã nhận được công văn số 82704/CT-KTT2 của Cục Thuế TP.Hà Nội về việc đôn đốc thực hiện Quyết định số 2199 nói trên và đề nghị PVEP nộp số tiền thuế nêu trong Quyết định trước ngày 31.12.2017. Quá thời hạn trên, nếu PVEP không nộp, Cục Thuế TP.Hà Nội sẽ thực hiện các nội dung theo quy định của pháp luật.

Sau đó, PVEP đã có công văn gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính để giải trình, khiếu nại và cho rằng, số tiền hơn 4.800 tỉ đồng phản ánh trên tài khoản thuế thu nhập hoãn lại về bản chất là khoản thu hồi chi phí đầu tư của PVEP, đây chính là một phần vốn Điều lệ, các Quỹ và Tiền vay Ngân hàng của PVEP. Nếu phải nộp theo yêu cầu của Tổng Cục thuế PVEP sẽ không bảo toàn được vốn.

Thực tế, tổng số tiền PVEP phải nộp ngân sách là 13.293 tỉ đồng (khoản thu hồi chi phí đầu tư), trong đó có hơn 4.800 tỉ đồng mà PVEP khiếu nại. Trong văn bản giải trình, PVEP kêu khó: Nếu phải nộp khoản tiền trên thì dòng PVEP tiếp tục âm một cách trầm trọng; sẽ phải ngưng khai thác một số mỏ; ảnh hưởng tới công ăn việc làm người lao động…

Số tiền hơn 4800 tỉ đồng không hề nhỏ, cho đến thời điểm này Chính phủ chưa có văn bản nào cho phép PVEP được miễn khoản thuế trên. Mặc dù trong các văn bản kiến nghị của mình, lãnh đạo PVEP liên tục đưa ra những lý do khách quan như giá dầu, khai thác rủi ro, PVEP hoạt động trong cơ chế thuế và giám sát đặc biệt, vướng mắc, tồn tại về cơ chế pháp lý, chính sách chưa phù hợp với thực tiễn của lĩnh vực thăm dò khai thác dầu khí… thì trong khi người dân phải chịu từng đồng thuế và có trách nhiệm với ngân sách Nhà nước thì PVEP phải chịu phần lớn trách nhiệm về những khoản đầu tư và cách quản lý của mình.