Vì sao không khởi tố vụ án?
Thanh tra Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn vừa cho biết đã phạt hành chính trên 780 triệu đồng đối với 3 doanh nghiệp gồm: Công ty TNHH CBTP Hòa Hiệp, Công ty TNHH thực phẩm Tấn Phát (tỉnh Vĩnh Long), Công ty TNHH MTV Điều Hương (tỉnh An Giang) do hành vi sử dụng nguyên liệu là hóa chất công nghiệp (soda Na2CO3) để sản xuất nước mắm.
Riêng Công ty cổ phần chế biến thủy hải sản Liên Thành (TPHCM) bị phạt 6 triệu đồng do vi phạm về điều kiện sản xuất.
Theo ông Nguyễn Văn Tiến - Chánh Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn - các doanh nghiệp kể trên đã sử dụng nguyên liệu đầu vào là "nước hoa cà" và nước bột ngọt để cho chạy qua hệ thống xác cá, trong đó "nước hoa cà" (hay còn gọi là dịch chấm hoặc nước mắm bán thành phẩm) được làm bằng cách sử dụng soda công nghiệp trung hòa axit trong bột ngọt và bổ sung dịch chưng cất đầu tôm để tăng độ đạm.
Khi phóng viên đặt câu hỏi tại sao Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã kiểm tra vụ việc này từ nhiều tháng nay, nhưng đến ngày 10.1.2020 mới công bố trên báo chí, ông Nguyễn Văn Tiến nói, khi kiểm tra các cơ sở này, lực lượng liên ngành gồm 30 cán bộ, trong quá trình kiểm tra, lực lượng chức năng thấy rằng, các cơ sở này chỉ vi phạm hành chính về lĩnh vực an toàn thực phẩm và gian lận thương mại, lực lượng chức năng đã xử phạt vi phạm hành chính.
"Các doanh nghiệp này không có dấu hiệu tội hình sự nên không đủ căn cứ để khởi tố, cho nên không nhất thiết phải công khai đơn vị vi phạm. Chúng tôi hoàn toàn không bao che vi phạm của các đơn vị này", ông Tiến cho biết.
Chưa thể khẳng định có độc hại không?
Văn bản số 651 của Thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn gửi Thứ trưởng Bộ Phùng Đức Tiến về việc xin ý kiến chỉ đạo kiểm tra cơ sở sản xuất, kinh doanh nước mắm, nước tương, nêu rõ vừa qua, Thanh tra Bộ đã phối hợp với Cục An ninh kinh tế (Bộ Công an) tổ chức đoàn thanh tra đột xuất đối với một số cơ sở sản xuất, pha chế, kinh doanh nước mắm tại các tỉnh An Giang, Vĩnh Long và TPHCM.
Qua kiểm tra đã phát hiện một số vi phạm về an toàn vệ sinh thực phẩm của các đơn vị này như nơi sản xuất ẩm thấp, hệ thống thoát nước ứ đọng, không có hệ thống lưới chắn côn trùng, động vật gây hại theo quy trình.
Các cơ sở này đã sử dụng dịch bột ngọt, dùng hóa chất soda (hóa chất dùng trong công nghiệp sản xuất chất tẩy rửa như xà phòng), dệt nhuộm, không có trong danh mục phụ gia thực phẩm) để trung hòa axit trong dịch bột ngọt, đưa thêm nước ép đầu tôm để chưng cất cho ra sản phẩm với tên gọi là nước hoa cà (nước mắm bán thành phẩm, nước dịch bồi cá) rồi bán cho các cơ sở pha đấu nước mắm, nước tương.
Một cán bộ tham gia đoàn thanh tra Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn cho biết, hiện tại chưa thể khẳng định loại nước mắm này có độc hại hay không, vì khi kiểm nghiệm, lực lượng thanh tra không phát hiện kim loại nặng có trong nước mắm. Tuy nhiên, chắc chắn một điều đó là nước mắm này có độ bẩn, không tinh khiết.
"Hóa chất dùng trong công nghiệp chỉ được phép dùng trong lĩnh vực công nghiệp, không được phép dùng cho thực phẩm, đó là nguyên lý rồi, hoặc nếu có thì phải chuyển đổi mục đích sử dụng", cán bộ thanh tra này cho biết.
