Tiến độ thực hiện quá "ì ạch", 5 bộ chưa giải ngân
Trước tình trạng giải ngân vốn ĐTC quá chậm chạp, cản trở tốc độ hồi phục của toàn nền kinh tế, có thể ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng GDP từ 6-6,5% trong năm 2022, đầu tháng 5, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã gấp rút ban hành Quyết định số 548/QĐ-TTg thành lập 6 tổ công tác tháo gỡ khó khăn, đẩy mạnh giải ngân vốn ĐTC.
Các tổ công tác chịu trách nhiệm kiểm tra, đốc thúc tình hình giải ngân vốn ĐTC tại các bộ, cơ quan trung ương và địa phương đến ngày 30.4.2022 chưa phân bổ hết kế hoạch vốn đầu tư công năm 2022 được giao, cũng như có tỉ lệ giải ngân dưới mức trung bình của cả nước (18,48%).
Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT), qua rà soát cho thấy, mặc dù danh sách các bộ, ngành “ì ạch” chưa thực hiện giải ngân đã giảm đáng kể, từ 17 bộ, cơ quan, thì đến thời điểm này chỉ còn 5 cơ quan trung ương chưa thực hiện giải ngân là: Viện Khoa học và Xã hội Việt Nam, Liên minh Hợp tác xã Việt Nam, Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam, Tập đoàn Điện lực Việt Nam và Hội Nhà văn. Chính phủ đánh giá cao sự nỗ lực của các bộ, ngành và địa phương đã tích cực thực hiện giải ngân ĐTC.
Tuy nhiên, theo Bộ Tài chính, tỉ lệ ước giải ngân kế hoạch vốn đầu tư nguồn ngân sách nhà nước 5 tháng đầu năm 2022 đạt 22,37% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao, tăng nhẹ so với cùng kỳ năm 2021 (22,12%), nhưng đây vẫn là tỉ lệ thấp, cần được tích cực “tăng tốc”. Hiện tại vẫn có 41/51 bộ, ngành, đơn vị và 21/63 địa phương có tỉ lệ giải ngân đạt dưới 20%, trong đó có 5 bộ chưa giải ngân kế hoạch vốn như đã nêu trên.
Căn cứ số liệu của Bộ Tài chính cho thấy, số lượng các bộ, địa phương đạt tỉ lệ giải ngân cao đạt rất thấp (chỉ có 5/22 bộ; 17/63 địa phương đạt tỉ lệ giải ngân cao).
Đơn cử như tỉnh Bắc Giang, trong số 16 dự án khởi công mới do cấp tỉnh quản lý đã được giao vốn thực hiện với tổng kinh phí gần 998 tỉ đồng nhưng đến nay mới có 3 dự án khởi công là: Dự án xây dựng cầu Như Nguyệt; cải tạo, mở rộng trụ sở Ban Quản lý Các khu công nghiệp tỉnh; nâng cao năng lực Trung tâm Ứng dụng Khoa học và Công nghệ tỉnh giai đoạn 2021-2022. Những dự án còn lại chưa khởi công nên không có kết quả giải ngân vốn...
Nguyên nhân tốc độ giải ngân ĐTC "ì ạch" được các bộ, ngành và địa phương đưa ra là do công tác chuẩn bị đầu tư, lựa chọn nhà thầu, tổ chức nghiệm thu, năng lực của nhà thầu, năng lực của Ban quản lý dự án, dự báo, dự đoán chưa sát với diễn biến thực tế.
Bên cạnh đó, giá nguyên vật liệu xây dựng không ngừng "phi mã" trong thời gian qua cũng tác động lớn đến ĐTC...
Áp dụng biện pháp "rắn" để đẩy nhanh tốc độ giải ngân
Bộ KHĐT đánh giá kết quả giải ngân vốn ĐTC trong gần 5 tháng qua là thấp so với mức bình quân chung của cả nước. Để khắc phục những nguyên nhân nêu trên, Chính phủ yêu cầu từng bộ, ngành, cơ quan trung ương phải có kế hoạch giải ngân thật cụ thể đối với từng dự án.
Đồng thời, phải tiến hành thành lập các nhóm công tác, tổ công tác hoặc bố trí người trực tiếp kiểm tra, đôn đốc, nhắc nhở, thường xuyên nắm bắt tình hình; chủ động tháo gỡ khó khăn đối với từng dự án ĐTC. Nếu sau một thời gian mà không có chuyển biến, phải có giải pháp giải quyết dứt điểm, tránh để bị động, sau này khó xử lý.
Để thực hiện đúng tiến độ ĐTC, ông Lê Ánh Dương - Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang - yêu cầu các chủ đầu tư tích cực triển khai các dự án để giải ngân vốn, phấn đấu 6 tháng đầu năm phải giải ngân 50% vốn ĐTC và hoàn thành 100% theo đúng lộ trình đề ra. Sở KHĐT Bắc Giang cũng đã có văn bản đề nghị các chủ đầu tư đăng ký, cam kết tiến độ thực hiện kế hoạch vốn đầu tư công của các dự án năm 2022 theo mốc thời gian cụ thể.
Chủ tịch UBND TP.Hải Phòng Nguyễn Văn Tùng yêu cầu tập trung vào 3 nội dung chính: Giải ngân, đấu thầu và lập chủ trương đầu tư các dự án mới, trong đó cần đặc biệt lưu ý đến công tác giải phóng mặt bằng... phấn đấu đến tháng 9.2022, sẽ thực hiện rà soát, điều chuyển kế hoạch vốn giữa các dự án chậm giải ngân sang các dự án có tiến độ giải ngân tốt còn thiếu vốn.
Đồng thời, kiểm điểm trách nhiệm của tập thể, người đứng đầu và cá nhân có liên quan trong trường hợp không hoàn thành kế hoạch giải ngân theo tiến độ đề ra.
