Thu ngân sách nhà nước giảm mạnh do COVID-19: Phải quản chặt nguồn thu, tăng cường thanh, kiểm tra

Đã gia hạn 36.963 tỉ đồng tiền thuế và tiền thuê đất

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế về tình hình thực hiện nhiệm vụ thu NSNN cho thấy, thu lũy kế 5 tháng đầu năm 2020 do cơ quan thuế quản lý ước đạt 499.832 tỉ đồng, bằng 39,8% so với dự toán pháp lệnh, bằng 97,6% so với cùng kỳ năm 2019. Kết quả trên cho thấy tình hình thu ngân sách 5 tháng đầu năm 2020 tiếp tục gặp khó khăn.

Qua báo cáo, chỉ tính riêng trong tháng 5.2020, thu NSNN do ngành Thuế quản lý đạt 58.000 tỉ đồng, đạt 4,6% so với dự toán pháp lệnh, chỉ bằng 63,1% so với cùng kỳ năm 2019. Trong đó, thu từ dầu thô chỉ bằng 25,1% cùng kỳ; thu nội địa ước đạt 65,8% so với cùng kỳ năm 2019. Số thu không kể tiền sử dụng đất, cổ tức và lợi nhuận còn lại, thu từ xổ số kiến thiết và chênh lệch thu chi của Ngân hàng Nhà nước ước đạt 63,4% so với cùng kỳ năm 2019.

Giải thích về kết quả thu ngân sách giảm so với cùng kỳ, ông Nguyễn Đức Huy - Phó Vụ trưởng Vụ Tuyên truyền Hỗ trợ người nộp thuế (Tổng cục Thuế) cho biết, thực hiện chỉ đạo của Chính phủ về việc thực hiện các biện pháp phòng tránh dịch bệnh, trong đó có hoạt động cách ly xã hội, hầu hết các hoạt động dịch vụ không thiết yếu phải đóng cửa. Hoạt động sản xuất kinh doanh khác bị hạn chế, điều này đã tác động đến hoạt động sản xuất kinh doanh của DN trong tháng 4 và tháng 5, qua đó tác động giảm kết quả thu NSNN.

Bên cạnh đó, việc tiếp tục triển khai thực hiện Nghị định số 41/NĐ-CP của Chính phủ về gia hạn tiền thuế và tiền thuê đất cho các DN, tổ chức, cá nhân thuộc các nhóm ngành, lĩnh vực chịu tác động nặng của dịch bệnh COVID-19, các DN nhỏ và siêu nhỏ đã làm sụt giảm sâu số thu ngân sách tháng 5 so với cùng kỳ.

Ngoài ra, số thu 5 tháng giảm một phần là do việc tăng cường các biện pháp thực hiện Nghị định 100/2019/NĐ-CP của Chính phủ về hạn chế bia rượu khi tham gia giao thông, dẫn đến sản lượng tiêu thụ rượu bia tại nhiều địa phương giảm mạnh.

Theo số liệu báo cáo nhanh của các cục thuế, tính đến ngày 1.6.2020, số tiền thuế và tiền thuê đất được gia hạn là 36.963 tỉ đồng, trong đó số thuế giá trị gia tăng được gia hạn là 13.047,7 tỉ đồng. Số thuế thu nhập doanh nghiệp được gia hạn là 20.365,4 tỉ đồng. Tiền thuê đất được gia hạn là 3.311,9 tỉ đồng, thuế giá trị gia tăng và thu nhập doanh nghiệp của hộ và cá nhân kinh doanh quý I/2020 đã gia hạn là 238 tỉ đồng.

Ước tính cả nước chỉ có 30/63 địa phương thu nội địa đạt trên 42% dự toán và 23/63 địa phương có tăng trưởng thu so với cùng kỳ (cùng kỳ năm 2019, tương ứng là 46/63 và 57/63).

Đảm bảo quản lý thuế 100% Doanh nghiệp có kinh doanh

Đại diện Tổng cục Thuế cho biết, với những tác động giảm thu từ chính sách và tình hình dịch bệnh phức tạp, thu NSNN do cơ quan thuế quản lý mặc dù không có sự tăng trưởng so với cùng kỳ năm 2019, song để có được kết quả đó, cơ quan thuế các cấp đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp quản lý thu.

Cũng theo vị đại diện này, Tổng cục Thuế đã chỉ đạo cục thuế triển khai dự toán thu ngay từ ngày đầu, tháng đầu, giao nhiệm vụ thanh tra, kiểm tra DN năm 2020 cho các cục thuế; kiểm tra, rà soát toàn bộ số DN đăng ký kinh doanh để đưa vào quản lý thuế, xác định chính xác số DN tạm nghỉ kinh doanh, số DN báo ngừng hoạt động; đảm bảo đưa vào quản lý thuế đối với 100% DN có kinh doanh; kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ công tác hoàn thuế giá trị gia tăng, tăng cường công tác quản lý hóa đơn bán hàng…

Và để đảm bảo thu đúng, thu đủ, thu kịp thời vào NSNN, cơ quan thuế đã quản lý chặt việc kê khai của người nộp thuế. Kiểm tra, rà soát số lượng DN đăng ký kinh doanh, số lượng DN tạm nghỉ kinh doanh, ngừng hoạt động, đảm bảo đưa vào quản lý thuế đối với 100% DN có kinh doanh. Kiểm tra, kiểm soát chặt chẽ tình hình sản xuất kinh doanh, khai, nộp thuế của DN. Xác định chính xác đối tượng, điều chỉnh mức thuế khoán phù hợp với thực tế kinh doanh, chống thất thu NSNN.

Ngoài quản lý chặt công tác kê khai của người nộp thuế, Tổng cục Thuế cũng tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra chống thất thu NSNN.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, 5 tháng đầu năm cơ quan này đã thực hiện được 15.195 cuộc thanh tra, kiểm tra; kiểm tra được 163.726 hồ sơ khai thuế tại cơ quan thuế. Tổng số tiền xử lý qua thanh tra, kiểm tra là hơn 20.737 tỉ đồng; tăng thu NSNN hơn 8.686 tỉ đồng.