Lạm phát cao đột ngột sẽ tác động đến thị trường chứng khoán
Tâm điểm chú ý của giới đầu tư toàn cầu đang đổ dồn về cuộc họp của của Ủy ban Thị trường mở Liên bang (FOMC) - cơ quan hoạch định chính sách của Fed tổ chức vào tuần này. Câu hỏi lớn nhất lúc này: “Liệu Fed có nâng lãi suất sớm hơn dự kiến?”.
Lạm phát cao thường bị coi là tiêu cực đối với thị trường chứng khoán vì làm tăng chi phí đi vay, tăng chi phí đầu vào (nguyên vật liệu, lao động) và giảm chất lượng cuộc sống của người dân do mọi chi phí tăng.
Nhưng quan trọng nhất, nó làm giảm kỳ vọng tăng trưởng thu nhập, gây áp lực giảm giá cổ phiếu.
Giới phân tích và nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán đều dự đoán sẽ có một mức lạm phát nhất định mỗi năm và điều chỉnh mức lợi nhuận kỳ vọng so với mức lạm phát kỳ vọng.
Ví dụ, nếu các nhà đầu tư kỳ vọng lợi nhuận thực khoảng 6%/ năm (bao gồm cả cổ tức) và lạm phát là 2%/năm, thì các nhà đầu tư sẽ kỳ vọng lợi nhuận khoảng 8% một năm khi lạm phát được tính vào.
Nhưng nếu lạm phát đột ngột tăng từ 2% lên 4% rất nhanh, lịch sử trên thị trường chứng khoán cho thấy thị trường tổng thể sẽ phản ứng tiêu cực.
Đó là bởi vì các nhà đầu tư sẽ yêu cầu lợi tức cao hơn để bù đắp cho rủi ro cao hơn. Thay vì lợi nhuận 8%, nhà đầu tư có thể yêu cầu lợi nhuận 10%.
Lạm phát trong thời kỳ kinh tế bùng nổ khác với lạm phát trong thời kỳ kinh tế tồi tệ.
Để hiểu được mối quan hệ lạm phát – chứng khoán không đơn giản. Thị trường chứng khoán phản ứng tiêu cực hơn với lạm phát khi nền kinh tế đang suy thoái. Nhưng chứng khoán lại phản ứng ít hơn với lạm phát khi nền kinh tế đang trên đà mở rộng.
Khi nền kinh tế đang co lại, lợi nhuận và doanh thu thường giảm ngay cả khi không có lo ngại về lạm phát. Khi nền kinh tế đang bùng nổ, lợi nhuận cao hơn như hiện tại và nền kinh tế có thể chịu được lạm phát cao hơn.
Tác động của lạm phát tăng lên từng nhóm cổ phiếu là khác nhau
Nhóm cổ phiếu tăng trưởng có xu hướng hoạt động kém hơn khi lạm phát tăng.
Ví dụ, công ty A (nhóm cổ phiếu giá trị) kiếm được 1 đô la/năm. Sau 10 năm, công ty A kiếm được 10 đô la.
Công ty B (nhóm cổ phiếu tăng trưởng) chỉ kiếm được 10 xu vào năm thứ 1, nhưng kiếm 20 xu vào năm thứ 2, 40 xu vào năm sau đó… Sau 10 năm, công ty B kiếm được 10 đô la.
Như vậy, với nhóm cổ phiếu giá trị, mỗi năm công ty tạo ra khoảng lợi nhuận như nhau. Nhưng đối với nhóm cổ phiếu tăng trưởng, lợi nhuận sẽ tăng nhiều hơn trong tương lai.
Các nhà đầu tư mua cổ phiếu tăng trưởng ước tính giá trị hiện tại của dòng thu nhập tương lai sẽ là bao nhiêu. Khi lạm phát hoặc lãi suất bắt đầu tăng hơn dự kiến, nó làm giảm giá trị của nguồn thu nhập trong tương lai.
Một nguyên nhân nữa là khi trái phiếu chính phủ tăng sẽ khiến kênh đầu tư này trở nên hấp dẫn, thu hút dòng tiền hơn so với cổ phiếu.
Một lý do khác là lạm phát và lãi suất cao hơn sẽ ảnh hưởng đến lợi nhuận trong tương lai của các công ty.
“Những cổ phiếu tăng trưởng thường hấp dẫn hơn cổ phiếu giá trị vì nhà đầu tư kì vọng lợi nhuận còn tăng hơn nữa. Nếu lạm phát gia tăng, đồng nghĩa với việc bạn phải giảm thu nhập trong tương lai”, Larry Swedroe, Giám đốc nghiên cứu của Buckingham Strategic Wealth cho biết.
Các cổ phiếu vốn hóa nhỏ - đặc biệt là cổ phiếu tăng trưởng - thường bị ảnh hưởng vì chúng nhạy cảm hơn với lãi suất.
Các cổ phiếu có cổ tức cao, cũng thường bị ảnh hưởng bởi vì các nhà đầu tư coi trái phiếu chính phủ có lợi suất cao hơn như một giải pháp thay thế ít rủi ro hơn và vì cổ tức thường không theo kịp mức lạm phát.
Lạm phát không có nghĩa là xấu
Lạm phát không phải là tất cả đều xấu. Lạm phát ở một mức nào đó có thể có lợi. Ví dụ, trong một số trường hợp, lạm phát vừa phải có thể kích thích tăng trưởng việc làm.
“Lạm phát nhẹ nói chung là tốt, vì đó là dấu hiệu cho thấy nền kinh tế đang phát triển và các doanh nghiệp có thể tăng giá,” ông Swedroe nói.
Thậm chí có thể có một "điểm ngọt" cho lạm phát. “Thống kê lợi nhuận của S&P 500 trong 10 năm qua, kết quả cho thấy lợi nhuận thực tế cao nhất xảy ra khi lạm phát từ 2% đến 3%,” nhà phân tích đầu tư Kristina Zucchi nhận định.
