Thưa bà, vì sao phải tăng vốn điều lệ cho Agribank trong thời điểm hiện tại?
Bà Nguyễn Thị Phượng: Agribank là NHTM do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, Agribank chưa được Nhà nước đầu tư bổ sung vốn điều lệ, tốc độ tăng vốn điều lệ luôn thấp hơn tốc độ tăng tổng tài sản, khiến tỉ lệ an toàn vốn của ngân hàng bị suy giảm.
Theo chuẩn mực vốn Basel II (Thông tư 41), tỉ lệ an toàn vốn của Agribank tính tới 31.3.2020 chỉ đạt 6,9% (không đảm bảo yêu cầu vốn tối thiểu 8% theo quy định).
Như vậy, để đáp ứng chuẩn mực vốn Basel II, mức vốn tự có thiếu hụt của Agribank giai đoạn 2019 – 2021 là rất lớn.
Do chưa đáp ứng chuẩn mực vốn Basel II nên Agribank được NHNN cho phép thực hiện tỉ lệ an toàn vốn theo quy định tại Thông tư 22. Tính tới thời điểm 31.3.2020, tỉ lệ an toàn vốn của Agribank theo Thông tư 22 chỉ đạt 9,2%, đã sát ngưỡng tối thiểu quy định (9%). Mặc dù áp dụng các giải pháp tăng vốn từ lợi nhuận hàng năm, phát hành trái phiếu… Agribank vẫn cần được Nhà nước cấp bổ sung 3.500 tỉ đồng trong năm 2020.
Nếu không tăng vốn, Agribank sẽ bị ảnh hưởng ra sao?
Bà Nguyễn Thị Phượng: Nếu không tăng vốn cho Agribank ngay trong năm 2020 thì sẽ không thể đáp ứng nhu cầu vốn phục vụ phát triển kinh tế, đặc biệt là vốn tín dụng cho lĩnh vực nông nghiệp nông thôn, ảnh hưởng lớn đến việc triển khai hiệu quả các chính sách giảm nghèo bền vững của Chính phủ.
Trường hợp không được cấp đủ 3.500 tỉ đồng trong năm 2020, Agribank sẽ phải giảm dư nợ cho vay xuống còn 4,5-5%, nghĩa là phải giảm dư nợ cho vay nền kinh tế 60.000 tỉ đồng. Hàng chục ngàn khách hàng sẽ không có cơ hội tiếp cận vốn. Trong khi đó chỉ riêng hỗ trợ hộ sản xuất và doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19, Agribank đã phải tăng trưởng tín dụng ở mức 9% (tương đương 100 ngàn tỉ đồng), chưa kể cho vay khác phục vụ nông nghiệp, nông thôn.
Nguồn tăng vốn điều lệ cho Agribank dự kiến sẽ lấy từ đâu? Để thực hiện việc tăng vốn cho Agribank, tại sao Chính phủ cần xin ý kiến Quốc hội?
Bà Nguyễn Thị Phượng: Agribank là doanh nghiệp do Nhà nước sở hữu 100% vốn điều lệ nên chỉ có thể được bổ sung từ ngân sách nhà nước. Theo quy định pháp luật, Thủ tướng có thẩm quyền quyết định đầu tư bổ sung vốn điều lệ cho Agribank. Tuy nhiên, Khoản 7 Điều 4 Nghị quyết số 25/2016/QH14 ngày 09/11/2016 của Quốc hội về Kế hoạch tài chính 5 năm quốc gia giai đoạn 2016 – 2020 quy định không dùng ngân sách nhà nước để cấp vốn điều lệ cho tổ chức tín dụng thương mại.
Do vậy, việc cấp bổ sung vốn điều lệ cho Agribank từ ngân sách nhà nước phải báo cáo Quốc hội xem xét, quyết định. Sau khi được Quốc hội chấp thuận, căn cứ Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ sẽ triển khai theo đúng quy định.
Tháng 4.2020, Chính phủ thống nhất phương án trình Quốc hội xem xét thông qua việc bố trí nguồn ngân sách nhà nước tăng vốn điều lệ cho Agribank. Mức tăng vốn điều lệ tương ứng với lợi nhuận năm 2020 Agribank nộp ngân sách nhà nước (tối đa 3.500 tỉ đồng). Khoản này không bao gồm thuế thu nhập doanh nghiệp.
