Chiều 16.10, tại buổi họp báo thường kỳ Bộ Công Thương, nhiều phóng viên đặt câu hỏi liên quan đến việc phát triển thuỷ điện, nhất là thuỷ điện vừa và nhỏ ở Việt Nam - sau sự cố sạt lợ thuỷ điện Rào Trăng 3 khiến nhiều người chết, mất tích.
Trả lời về vấn đề này, ông Tô Xuân Bảo - Phó Cục trưởng Cục Kỹ thuật An toàn và Môi trường công nghiệp (Bộ Công Thương) cho biết, hiện nay, Việt Nam có 11 hồ chứa. Đối với các hồ chứa có dung tích phòng lũ sẽ phải điều tiết lượng nước duy trì để đảm bảo phòng lũ.
Khi có sự cố, các thủy điện phải báo cáo Ban chỉ huy phòng chống thiên tai của tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh để xin phép lệnh điều hành có xả, duy trì mực nước đón lũ để khi lũ về làm chậm, giảm lượng nước về phía hạ du.
Trong các đợt lũ, Bộ trưởng Bộ Công Thương đều ban hành công điện chỉ đạo điều hành các hồ chứa triển khai các giải pháp ứng phó mùa lũ, đảm bảo vận hành đúng quy trình được phê duyệt, đảm bảo an toàn hạ du.
Khi xả lũ, các hồ thủy điện đều phải có cảnh báo cho các khu dân cư ở hạ du, phối hợp chặt với chính quyền địa phương trong việc thông báo cho người dân hạn chế xả lũ cho người dân hạ du. "Qua báo cáo, các hồ thủy điện đang vận hành trong phạm vi cả nước đều đảm bảo an toàn theo quy định" - ông Bảo khẳng định.
Kiên quyết loại khỏi quy hoạch 472 dự án thủy điện nhỏ
Trả lời câu hỏi về việc vận hành, rà soát hồ chứa đã đầy nước ở khu vực miền Bắc và miền Trung như thế nào?", ông Bảo cho hay, qua theo dõi, từ ngày 5-12.10, tổng lượng mưa Hà Tĩnh và Bình Định có nơi đạt 500mm; Quảng Bình có nơi 1.200mm; Quảng Trị có nơi 1.800mm; Đà Nẵng 1.200mm; Quảng Nam 1.400; Thừa Thiên Huế có nơi đạt 2.000mm.
Theo thống kê cả mùa mưa ở Huế là 2.009 - 2.127mm. Chỉ trong 1 tuần, lượng mưa xấp xỉ bằng cả mùa mưa, gây ra lượng mưa lớn, ngập lụt nhiều vùng miền Trung, gây ảnh hưởng mạnh về người, tài sản. Đây là điều xảy ra ngoài mong muốn.
Còn khu vực miền Trung với địa hình dốc, mỏng, không có hồ lớn như Sơn La, Hòa Bình, ở đây chủ yếu là các hồ nhỏ, đập tràn, khi nước về tràn tự do. Một số hồ lớn như Sông Tranh, Quảng Trị, Bình Điền, A Vương…đều có dung tích phòng lũ, như hồ Quảng Trị là 30 triệum3; hồ Bình Điền - 150 triệum3.
"Các hồ này đều phải duy trì một lượng nước nhất định, đề phòng chống lũ thượng nguồn về và để đảm bảo làm sao chậm và giải cứu hạ du.
Tuy nhiên, thời gian vừa rồi, do mưa lớn, mực nước hạ du và mưa lớn, Ban chỉ huy phòng chống lụt bão các đã chỉ đạo các hồ chứa vừa xả lũ, vừa đảm bảo lượng nước thích hợp để đón lũ, từ đó giảm lũ. Quá trình xả nước này cũng ảnh hưởng ít nhiều đến việc khắc phục của nhân dân vùng hạ du khi mưa gây ra.
Qua sự kiện vừa rồi, Bộ Công Thương sẽ tiếp tục phối hợp các bộ ngành địa phương để chỉ đạo, rà soát các vấn đề, nhất là ứng phó thiên tai, lường trước các tình huống xảy ra. Bên cạnh việc tiếp tục hoàn thiện cơ sở dữ liệu hồ chứa" - ông Bảo khẳnh định.
Nói về quy hoạch phát triển thuỷ điện, đặc biệt thuỷ điện vừa và nhỏ ở Việt Nam, trao đổi với phóng viên Lao Động, ông Đỗ Đức Quân – Phó cục trưởng Cục Năng lượng tái tạo (Bộ Công Thương) cho hay: "Thời gian qua, chúng tôi đã kiên quyết loại khỏi quy hoạch 8 dự án thủy điện bậc thang, 472 dự án thủy điện nhỏ và 213 vị trí tiềm năng thủy điện. Đây là các dự án có chiếm nhiều diện tích đất hoặc có ảnh hưởng lớn đến môi trường, kinh tế, xã hội", ông Quân nói.
"Thời gian vừa qua, Bộ Công Thương không xem xét bổ sung bất cứ dự án thủy điện nào có chiếm diện tích đất rừng tự nhiên", Cục trưởng Cục Điện lực và Năng lượng tái tạo khẳng định.
