Dư luận vẫn phê phán các hãng xe đầu tư vào VN trì trệ “nội địa hóa” sản xuất ôtô, dẫn tới công nghiệp ôtô VN… thụt lùi. Do sản lượng quá nhỏ bé, nên chi phí sản xuất ôtô và linh kiện ôtô ở VN cao hơn nhiều so với các nước khác; đặc biệt là chi phí khấu hao đầu tư máy móc, thiết bị… Do chi phí sản xuất linh kiện cao hơn khu vực, nên các nhà sản xuất ôtô tại VN phải nhập khẩu phần lớn linh kiện từ nước ngoài. Điều này, làm các nhà sản xuất tốn thêm chi phí đóng gói, vận chuyển, thuế nhập khẩu…
Từ hiện tượng nhiều linh kiện dẫn tới công nghiệp phụ trợ cũng không phát triển, chi phí sản xuất ôtô ở VN cao hơn 20% so với Thái Lan, Indonesia… Nội địa hóa một linh kiện, bộ phận của ôtô chỉ được thực hiện, khi chi phí sản xuất chi tiết linh kiện, bộ phận đó ở VN phải nhỏ hơn tổng chi phí mà DN bỏ ra để nhập khẩu... Ngược lại, chi phí cao, thì DN thà nhập khẩu để không làm gia tăng chi phí.
Với thị trường ôtô VN còn quá nhỏ bé, chi phí nội địa hóa linh kiện cao hơn nhập khẩu. Và đó là lý do tại sao các nhà sản xuất chưa tăng tỉ lệ nội địa hóa ngành ôtô mà vẫn còn nhập khẩu linh kiện.
Ở Thái Lan, để hỗ trợ ngành công nghiệp phụ trợ, gia tăng tỉ lệ nội địa hóa linh kiện, chính phủ nước này có chính sách ưu đãi “xe thân thiện môi trường”.
Ở Indonesia thì ban hành chính sách “xe xanh giá rẻ”… Hơn bao giờ, VN cần phải có một chính sách cơ bản đủ phát triển ngành sản xuất ôtô. Theo đó, muốn mở rộng thị trường ôtô, phải giữ ổn định các chính sách thuế, phí… Hỗ trợ sản xuất, thì phải giảm hoặc bãi bỏ thuế nhập khẩu linh kiện ôtô, giúp các nhà sản xuất tiếp tục duy trì sản xuất tại VN.
Về dài hạn, phải có chính sách hỗ trợ các nhà sản xuất ôtô và linh kiện ôtô trong việc gia tăng nội địa hóa, nhằm cắt giảm chi phí, tăng cường khả năng cạnh tranh với ôtô nhập khẩu. Nội địa hóa mới là điều kiện cần; phát triển công nghiệp hỗ trợ, giảm thiểu các khoản thuế, phí… là điều kiện đủ. Một khi các yếu tố cần và đủ ở trên cải thiện, quy mô thị trường, sản lượng ôtô bán ra ở VN phát triển, thì lẽ đương nhiên, tỉ lệ nội địa hóa linh kiện sẽ gia tăng. Đó là điều tất yếu.
