Báo cáo với Quốc hội chiều 21.5, Chủ nhiệm Uỷ ban Tài chính, Ngân sách Nguyễn Đức Hải nhận định việc thực hiện một số nội dung liên quan đến chính sách tài khóa năm 2016 chưa thực sự hiệu quả. Cơ cấu thu ngân sách chưa bền vững, chủ yếu tăng thu từ tài nguyên và đất đai. Tỷ trọng các khoản thu, chi NSNN còn khoảng cách khá xa so với mục tiêu phấn đấu giai đoạn 2016-2020.
Việc chậm cải cách chính sách thu cùng với giao dự toán vượt quá khả năng thực hiện dẫn đến năm 2016 có 12 địa phương (loại trừ thu sử dụng đất) hụt thu cân đối khoảng 5.300 tỉ đồng, loại trừ khoản vượt thu viện trợ, tiền sử dụng đất ghi thu - ghi chi cho các dự án để chi cho mục tiêu thì NSTW hụt thu cân đối 1.398 tỉ đồng và không có nguồn để thưởng vượt thu cho 7 địa phương đủ điều kiện được thưởng vượt thu đồng thời nếu không có khoản tăng thu sử dụng đất từ sắp xếp, xử lý nhà đất của các cơ quan trung ương 9.262 tỉ đồng là khoản thu có mục tiêu, ghi thu - ghi chi qua ngân sách nhưng Bộ Tài chính sử dụng giải pháp tình thế nộp vào NSNN để bù đắp hụt thu thì thực chất thu NSTW hụt 10.660 tỉ đồng và chỉ đạt 98,21% dự toán.
Việc giao dự toán cho một số địa phương vượt quá khả năng thực hiện và hụt thu NSTW vẫn tiếp diễn trong năm ngân sách 2017. Việc cơ cấu lại chi ngân sách chậm nên tỷ trọng chi thường xuyên/tổng chi NSNN có xu hướng tăng (chi thường xuyên năm 2015 chiếm 62,3% tổng chi NSNN nhưng năm 2016 tăng lên mức 63,3%).
Uỷ ban cho rằng đây là hệ quả của việc chậm triển khai sắp xếp bộ máy, tinh giản biên chế và việc thực hiện cơ chế tự chủ của các đơn vị sự nghiệp công lập, thực hiện cơ chế tự chủ tài chính còn hình thức và số chi ngân sách cho các đơn vị sự nghiệp công lập vẫn còn quá lớn. Kết quả kiểm toán tại 13 bộ ngành và 47 địa phương cho thấy việc tinh giản biên chế chưa được triển khai có hiệu quả, trong khi đó giao biên chế công chức vượt số Bộ Nội vụ giao 5.087 biên chế; sử dụng lao động thực tế trong các cơ quan hành chính và đơn vị sự nghiệp công lập vượt quy định 63.279 người.
Bên cạnh đó, còn một số hạn chế đã được nêu trong Báo cáo thẩm tra số 506/BC-UBTCNS14 về quyết toán NSNN năm 2015 vẫn tiếp tục tái diễn như hoàn thuế GTGT không đầy đủ, kịp thời, giao dự toán thu không sát, phân bổ, giao dự toán chi chưa đúng quy định, chi chuyển nguồn lớn,... Một số nhiệm vụ Quốc hội giao Chính phủ tại Nghị quyết số 99/2015/QH13 chưa được đánh giá đầy đủ trong Báo cáo quyết toán NSNN năm 2016; Báo cáo kết quả kiểm toán của KTNN cũng chưa đánh giá các nội dung này nên chưa bảo đảm đầy đủ dữ liệu để đánh giá toàn diện việc thực hiện chính sách tài khóa năm 2016. Uỷ ban đề nghị Chính phủ chỉ đạo bổ sung đầy đủ căn cứ nhằm đảm bảo thông tin phục vụ Quốc hội phân tích, đánh giá, xem xét, phê chuẩn quyết toán NSNN năm 2016 và các năm tiếp theo đồng thời kiến nghị Chính phủ thuyết minh rõ trong Báo cáo quyết toán để Quốc hội xem xét, phê chuẩn quyết toán NSNN.
Ngoài ra, Uỷ ban Tài chính ngân sách cũng chỉ ra một số hạn chế trong công tác thu chi ngân sách như vệc xác định và hoàn thuế GTGT chưa kịp thời làm ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của người nộp thuế và làm cho việc xử lý hụt thu NSTW không phù hợp, tăng thêm bội chi NSNN, công tác quản lý thu còn hạn chế nhất định, vẫn xảy ra tình trạng trốn thuế, thất thu ngân sách, nợ đọng thuế lớn. Việc lập và giao dự toán chi đối với một số khoản chi chưa sát thực tế; vẫn còn tình trạng giao dự toán chậm; giao dự toán chi đầu tư phát triển chưa đúng đối tượng, chưa tuân thủ kế hoạch đầu tư công trung hạn 2016-2020.
Dự toán một số khoản mục chi chưa sát thực tế, dẫn đến số quyết toán chi vượt dự toán; còn tình trạng phân bổ vốn chậm, dồn vào các tháng cuối năm, nhiều khoản bổ sung có mục tiêu của TW trong năm mới giao dự toán; một số khoản chi thường xuyên của một số địa phương, bộ ngành phân bổ, giao dự toán chậm đến 30.6.2016 phải tạm dừng triển khai, hủy dự toán.
Tổng chi NSNN vượt dự toán song một số nhiệm vụ chi quan trọng, đảm bảo cho phát triển bền vững lại không đạt dự toán như chi sự nghiệp giáo dục đào tạo và dạy nghề đạt 91%, chi sự nghiệp y tế đạt 97,6%, chi sự nghiệp khoa học công nghệ đạt 90,2%... Tình trạng chi sai chế độ, sử dụng sai nguồn kinh phí ở các đơn vị sử dụng ngân sách, các chủ đầu tư và cả trong điều hành ngân sách vẫn tái diễn.