Hoá đơn tiền điện tăng “sốc”
Những ngày qua, nhiều khách hàng tại Hà Nội phản ánh hóa đơn tiền điện tháng 5 tăng cao đột biến, thậm chí tăng gấp đôi, gấp ba.
Anh Hùng (Thanh Xuân, Hà Nội) cho biết - rất “sốc” khi nhận được hoá đơn tiền điện tháng 5 vì tiền điện tăng đột biến. Cụ thể, sản lượng điện tháng 5 của gia đình anh tăng thêm 50% so với tháng trước, kỳ thanh toán hoá đơn từ 6.5 - 5.6 là 1.246kWh, số tiền thanh toán 3.654.961 đồng, giá đã được hỗ trợ 68.805 đồng do ảnh hưởng COVID-19. Số tiền này đã tăng 70% so với tháng trước (2.148.142 đồng).
Không chỉ riêng trường hợp của anh Hùng, nhiều gia đình khác cũng “cùng cảnh ngộ” khi giá điện tăng vọt trong khi lượng điện sử dụng “vẫn như thế”. Đặc biệt, việc hoá đơn tiền điện tăng cao khiến những người thu nhập thấp, những người đi thuê trọ “méo mặt” vì phải chịu mức giá điện kinh doanh.
Anh Lương Sơn Tùng (Hà Nội) cho rằng, dù biết vào cao điểm nắng nóng, nhu cầu dùng điện tăng lên nhưng hoá đơn tiền điện tháng 5 vừa rồi vẫn khiến cho gia đình anh băn khoăn.
“Gia đình tôi chỉ có 2 vợ chồng đi làm cả ngày, chỉ dùng điện từ 19h tối. Bình quân hàng tháng, gia đình dùng 500.000 đồng tiền điện, nhưng tháng này lên gấp 3 trong khu nhu cầu sử dụng vẫn vậy. Tôi thật sự rất thắc mắc với cách tính tiền điện của điện lực”, anh Tùng cho biết.
Nhận hoá đơn tiền điện kỳ 6.5 - 5.6 năm 2020, chị Phạm Duyên (Minh Khai, Hà Nội) không khỏi ngỡ ngàng với số tiền điện lên đến hơn 4.200.000 đồng. Trong khi đó, trung bình hàng tháng, tiền điện của gia đình chỉ là 1.500.000 đồng. Chị Duyên cho hay, gia đình có 4 người, không kinh doanh gì, do thời tiết nắng nóng nên tháng này có sử dụng thêm điều hoà, nhưng cũng không nghĩ số tiền lên cao, gấp 3 lần như vậy.
Vì sao lượng điện tiêu thụ tăng đột biến?
Trước việc hoá đơn tiền điện tăng “phi mã”, nhiều khách hàng bày tỏ băn khoăn về cách tính tiền điện của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN), đơn vị vẫn vốn được coi là “độc quyền” về điện. Theo đó, việc tính tiền điện bậc thang từ lâu đã gây tranh cãi. Nhiều ý kiến cho rằng, nên để 1 bậc để tránh thiệt thòi cho người tiêu dùng. Theo đó, điện sinh hoạt đang được chia làm 6 bậc, trong đó, bậc 1 cho kWh từ 0 - 50 được tính 1.678 đồng/ số điện, bậc 6 cho kWh từ 401 trở lên, được tính 2.927 đồng/số điện.
Giải thích về việc hoá đơn tiền điện của nhiều hộ gia đình tăng đột biến, đại diện EVN cho rằng, tình hình thời tiết nắng nóng gay gắt diện rộng ở khu vực Bắc bộ và các tỉnh Trung bộ trong mấy ngày qua đã dẫn tới mức độ tiêu thụ điện gia tăng cao. Trong trường hợp sai sót trong khi ghi số điện cho khách, hoặc do thiết bị đo đếm có sai số, khách hàng có thể liên hệ với nhân viên điện lực để kiểm tra.
Đai diện Tổng Công ty Điện Lực Hà Nội (EVN Hà Nội) cho biết, theo quy luật thời tiết hàng năm, tháng 5 và 6 là thời điểm khu vực miền Bắc, đặc biệt là thủ đô Hà Nội bước vào cao điểm nắng nóng kéo dài khiến lượng điện tiêu thụ tăng cao đột biến. “Đó là nguyên nhân khiến lượng tiêu thụ điện tại Hà Nội ngày 9.6 đã đạt tới mức 89,209 triệu kWh. Đây là lượng điện tiêu thụ cao kỷ lục trong lịch sử từ trước đến nay”, đại diện EVN Hà Nội nói và cho hay, nếu so sánh lượng điện tiêu thụ của các tháng trước đó, có thể nhận thấy: Sản lượng điện tiêu thụ trên địa bàn thủ đô trong tháng 6 đã tăng rất cao.
Cụ thể, tính đến ngày 12.6, lượng điện tiêu thụ trung bình ngày là 80,082kWh, tăng 28% so với tháng 5 và 86% so với tháng 4. Như vậy, kỳ hóa đơn tiền điện tháng 6.2020 bao gồm cả những ngày nắng nóng gay gắt của tháng 5 và đợt nắng nóng kéo dài đầu tháng 6 (từ 1.6 đến 12.6).
Cần một đơn vị thanh tra độc lập
Trao đổi với Lao Động về việc hoá đơn tiền điện tăng đột biến, chuyên gia kinh tế Ngô Trí Long cho biết, vào mùa nóng, việc sử dụng quạt hay điều hòa, lượng điện năng tiêu thụ sẽ nhiều hơn mùa lạnh, vì nhiệt độ tỏa nhiệt để làm dịu không khí nhiều hơn so với bình thường. Đặc biệt, với chính sách giá điện bậc thang hiện nay, nếu sản lượng điện tiêu thụ của các hộ tiêu dùng trong tháng tăng gấp đôi, thì tiền điện sẽ tăng tương ứng gấp 3 hoặc hơn gấp 3 lần. Đó là nguyên nhân khiến hoá đơn điện tăng cao.
Vị chuyên gia này cũng cho biết, hiện nay việc tính giá điện theo bậc thang sẽ khuyến khích người dân tiết kiệm điện, song, cũng có những hạn chế nhất định. Theo đó, việc nhiều bậc, nhiều mức giá đã gây ra những khó khăn trong ghi chỉ số công tơ, trong thanh toán tiền điện với khách hàng, trong việc theo dõi tính toán kiểm tra của người tiêu dùng điện đối với việc sử dụng điện theo nhiều bậc thang hàng tháng của mình.
Đồng quan điểm, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh cho biết, giá điện được đánh theo lũy tiến, sử dụng càng nhiều tiền đóng càng cao. Cách làm này giúp người dân tiết kiệm điện, tuy nhiên, trong thời tiết nắng nóng, người dân sử dụng nhiều, mà cách tính lại thay đổi thì đây là cách gián tiếp làm tăng giá điện.
Để minh bạch giá điện, theo chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh - nên có một đơn vị độc lập vào cuộc để rà soát, kiểm tra. Cơ quan này sẽ làm việc với EVN, nếu có dấu hiệu bất thường trong cách tính giá điện, ghi chỉ số công tơ thì có thể đề nghị một số đơn vị chức năng khác như Cục Quản lý giá, Cục Quản lý Cạnh tranh để can thiệp.
Về tính minh bạch trong việc kiểm tra, ghi chỉ số công tơ điện, ông Nguyễn Trọng Phụng, Giám đốc Trung tâm chăm sóc khách hàng Tổng Công ty Điện lực miền Bắc (EVNNPC) cho biết, việc ghi chỉ số công tơ điện hằng tháng đều có sự giám sát của khách hàng. EVNNPC sẽ xử lý nghiêm những trường hợp ghi sai, ghi không đúng số lượng điện năng tiêu thụ.
Liên quan việc công bố kết quả thanh tra giá điện, theo dự kiến ban đầu sẽ được công bố sau 45 ngày công bố quyết định thanh tra (quyết định thanh tra được Thanh tra Chính phủ công bố ngày 24.5.2019, theo yêu cầu của Thủ tướng).
Tuy nhiên, sau đó, Thanh tra Chính phủ đề nghị lùi thời hạn công bố kết quả thanh tra giá điện đến quý III.2019, và được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận. Đến thời điểm hiện tại - quý II/2020, Thanh tra Chính phủ vẫn chưa công bố kết quả thanh tra. Như vậy, theo thời hạn này thì thời điểm công bố kết quả kiểm tra giá điện chậm gần 1 năm so với yêu cầu trước đây của Thủ tướng.
Trả lời phóng viên Báo Lao Động, ông Bùi Ngọc Lam - Phó Tổng Thanh tra Chính phủ cho biết: "Chúng tôi đã có kết quả thanh tra rồi. Tuy nhiên, kết quả thanh tra giá điện phải báo cáo Thủ tướng Chính phủ, sau đó mới công khai toàn bộ kết luận thanh tra.
Quá trình thanh tra giá điện, chúng tôi không gặp khó khăn gì, song vấn đề giá điện khá nhạy cảm nên cần làm thận trọng, với tinh thần khách quan, công tâm nhất".
Trong tháng 5, Hà Nội chỉ hứng chịu 1 đợt nắng nóng duy nhất trong 2 ngày (vào ngày 20 và 21.5) đã nâng lượng điện tiêu thụ trung bình lên mức 62,6 triệu kWh/ngày, tăng 45% so với tháng 4 (42,99 triệu kWh/ngày). Đầu tháng 6 đến nay, Hà Nội tiếp tục hứng chịu nắng nóng gay gắt với nền nhiệt duy trì ở mức trên 39 độ C. Với hiệu ứng nhà kính, các khối bêtông và tòa nhà cao tầng, khiến mức nhiệt trong ngày tại Hà Nội có nơi lên đến gần 60 độ C.
“Tháng 6 có thể xuất hiện những điểm nắng nóng kỷ lục”
Theo tiến sĩ Hoàng Phúc Lâm - Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo Khí tượng Thuỷ văn Quốc gia: “Tháng 6 này, nắng nóng có thể xảy ra nhiều hơn và ít có khả năng gián đoạn, đồng thời có khả năng xuất hiện những điểm nắng nóng kỷ lục. Vì thế, nếu khách hàng có kỳ ghi chỉ số từ ngày 16.5 đến ngày 15.6, khả năng hóa đơn tiền điện tăng cao, thậm chí tăng gấp đôi, gấp ba là điều rất có thể xảy ra. Bởi nắng nóng, hầu như gia đình nào cũng sử dụng điều hòa nhiệt độ - “thủ phạm” chính làm cho hóa đơn tiền điện tăng cao”.
“Sử dụng điều hoà, lượng điện tiêu thụ tăng trung bình 50%-60%”
PGS.TS Nguyễn Việt Dũng - Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ Nhiệt - Lạnh, Đại học Bách khoa Hà Nội cho biết: Nghiên cứu cho thấy, vào mùa nắng nóng, do sử dụng điều hòa liên tục, lượng điện năng tiêu thụ sẽ tăng trung bình khoảng 50%-60%. Khi nhiệt độ ngoài trời tăng 1 độ C thì tiêu thụ điện của điều hòa tăng 2% - 3%. Cùng đó, thói quen trời càng nóng, cài nhiệt độ điều hòa càng thấp của nhiều người sử dụng cũng vô tình gây tốn thêm điện. Nếu nhiệt độ cài đặt của điều hòa trong phòng để thấp xuống 1 độ, tiêu thụ điện năng của điều hòa cũng tăng lên 1,5% - 3%”.
