Mới đây, cộng đồng nhà đầu tư chứng khoán phản ứng mạnh trước thông tin Đất Xanh Group (HOSE:DXG) phát hành 200 triệu cổ phiếu riêng lẻ và 7 triệu cổ phiếu ESOP trong năm 2021.
Giá cổ phiếu DXG đã giảm mạnh trước thông tin trên do lo ngại rủi ro pha loãng. DXG sau đó đã phải điều chỉnh phương án phát hành.
Nhìn lại lịch sử, đây không phải lần đầu tiên cổ phiếu DXG đứng trước rủi ro pha loãng. Điển hình nhất là 2 đợt phát hành riêng rẻ vào tháng 2 và tháng 12.2014.
Đợt tháng 2.2014, DXG chào bán hơn 22,2 triệu cổ phiếu tăng vốn lên 750 tỉ đồng, gồm hơn 10,55 triệu cổ phiếu phát hành cho cổ đông hiện hữu theo tỉ lệ thực hiện quyền mua 20% cùng với hơn 11,6 triệu cổ phiếu phát hành cho đối tác chiến lược, tỉ lệ phát hành là 42%.
Đến tháng 12.2014, DXG tiếp tục phát hành riêng lẻ 25,7 triệu cổ phiếu, tỉ lệ 34% cho 4 nhà đầu tư chiến lược. Giá chào bán 10.000 đồng/cổ phiếu trong khi thị giá giao dịch trong khoảng thời gian chào bán dao động trong khoảng từ 14.800-15.100 đồng/cổ phiếu.
Ngoài ra, DXG cũng liên tục chi trả cổ tức bằng cổ phiếu và phát hành thêm với tỉ lệ cao, khiến cổ phiếu bị pha loãng.
Kể từ khi lên sàn tới nay (tháng 12.2009), DXG chỉ chia cổ tức bằng tiền mặt vào các năm 2010, 2011 và gần đây nhất là tháng 5.2017.
Tuy nhiên, ngoài vấn đề pha loãng, khi nhận định về cổ phiếu DXG trong kỳ báo cáo tháng 3.2021, Công ty Chứng khoán Sacombank (SBS) còn chỉ ra hàng loạt rủi ro: Trở ngại về thủ tục pháp lý khiến tiến độ của dự án triển khai chậm phải kéo dài trong khi đó DXG luôn duy trì tỉ lệ vay cao; rủi ro từ việc DXG tham gia đầu tư tài chính lớn.
Quy mô nợ tăng dần
Theo SBS, từ 2017 - 2020, tổng nợ vay ngắn hạn và dài hạn của DXG đã tăng 135%, tương ứng doanh nghiệp đã tăng vay nợ ròng thêm 3.415,9 tỉ đồng và chiếm 25,3% tổng nguồn vốn của doanh nghiệp.
So với các khoản vay ngân hàng thì nợ đến từ trái phiếu đang chiếm phần lớn hơn đến gần 86% tổng vay nợ. Những ngân hàng đang là chủ nợ lớn của DXG dẫn đầu là Vietinbank, MSB, VPBank và TPBank..
Tại ngày 31.12.2020, vốn chủ sở hữu của DXG là 9.084 tỉ đồng trong khi đó tổng nợ phải trả ở mức 14.227 tỉ đồng. Tổng nợ vượt vốn chủ sở hữu tới 56,6%; chiếm xấp xỉ 61% tổng nguồn vốn (23.311 tỉ đồng).
Trong đó, vay và nợ thuê tài chính chiếm 41,7% tổng nợ phải trả của DXG, ở mức 5.944 tỉ đồng. Phần lớn là nợ dài hạn với 3.876 tỉ đồng.
So với nhiều doanh nghiệp cùng ngành như Tổng công ty Cổ phần Đầu tư Phát triển Xây dựng (HOSE:DIG); Công ty Cổ phần Đầu tư và Kinh doanh Nhà Khang Điền (HOSE:KDH); Công ty Cổ phần Phát triển Đô thị Từ Liêm (HOSE:NTL) thì các chỉ số sinh lời của DXG ở mức rất thấp. Trong khi đó, hệ số nợ/vốn chủ sở hữu lại cao.
Tại ngày 31.3.2021, tổng nợ phải trả của DXG tăng thêm 1.372 tỉ đồng so với cuối năm 2020, ở mức 15.599 tỉ đồng, vẫn chiếm xấp xỉ 61% tổng nguồn vốn (25.674 tỉ đồng). Trong đó, vay và nợ thuê tài chính tăng từ 5.944 tỉ đồng lên 7.137 tỉ đồng.
Hàng tồn kho lớn ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp
Tính đến ngày 31.12.2020, hàng tồn kho của DXG ghi nhận 10.251 tỉ đồng, chiếm gần 44% tổng giá trị tài sản. Các dự án thành phẩm tồn kho của Đất Xanh như Dự án An Viên, Dự án Luxgarden, Dự án Khu dân cư nút giao thông Phó Đức Chính và Ngô Quyền đang chậm triển khai.
Kết thúc quý I/2021, hàng tồn kho của Đất Xanh có giảm nhẹ so với cuối năm 2020 nhưng vẫn ở mức 10.148 tỉ đồng.
Đơn cử, Dự án Gemriverside (quận 2, TP.HCM), một dự án trọng điểm của Tập đoàn Đất Xanh được triển khai từ năm 2018 với tổng vốn đầu tư khoảng 6.000 tỉ đồng, dự kiến hoàn thành vào tháng 9.2019, nhưng đến nay vẫn vướng mắc thủ tục pháp lý chưa thể triển khai tiếp. Tính đến ngày 31.3.2021, Đất Xanh đã chi vào dự án này khoảng 1.559 tỉ đồng.
Hàng tồn kho lớn ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp khiến các dự án không triển khai theo đúng kế hoạch. Lũy kế từ đầu năm đến hết quý I/2021, lưu chuyển tiền thuần từ hoạt động kinh doanh của DXG âm 516,47 tỉ đồng.
