Tại dự thảo quy định về cơ cấu biểu giá bán lẻ điện để sửa đổi Quyết định 28/2014, Bộ Công Thương đưa ra hai phương án giá điện sinh hoạt. Một là phương án giá điện sinh hoạt từ 6 bậc hiện hành còn 5 bậc.
Hai là, Bộ Công Thương cũng đề xuất phương án áp dụng song song cơ cấu biểu giá bán lẻ điện cho mục đích sinh hoạt 5 bậc và giá bán lẻ điện một giá (khách hàng được quyền lựa chọn áp dụng giá sinh hoạt 5 bậc hoặc giá bán lẻ điện một giá).
Ở phương án thứ 2 này, Bộ này đưa ra 2 phương án để lấy ý kiến. Trong đó, phương án 2A, giá điện ở bậc 5 – bậc cao nhất lên tới hơn 5.100 đồng/kWh. Còn giá điện một giá áp dụng ở phương án này là 2.703 đồng/kWh.
Với phương án 2B, bậc 3 và 4 cũng có mức tăng thêm so với biểu giá cũ (tương đương bậc 4 và 5) từ 90 đồng - 149 đồng/kWh do gộp số bậc thang.
Với bậc 5, mức giá bán lẻ điện tăng thêm hơn 520 đồng/kWh. Một giá điện ở phương án này cũng nằm trong khung bậc thang 3-4 nhưng mức giá cao hơn so với phương án 2A là 186 đồng.
Xung quanh vấn đề này, Báo Lao Động đã có trao đổi với ông Nguyễn Tiến Thoả - Chủ tịch Hội Thẩm định giá Việt Nam (nguyên Cục trưởng Cục quản lý giá, Bộ Tài chính).
Việc Bộ Công Thương đề xuất mức giá cho phương án một giá điện dao động khoảng 2.703-2.889 đồng một kWh, chưa gồm thuế VAT. Về mức giá này, nhiều người "kêu" quá cao, tương đương với bậc 4-5 so với biểu giá cũ, người dùng ít điện sẽ chịu thiệt, ông có quan điểm thế nào?
- Khách hàng kêu cao là đúng!
Tôi cũng không hiểu tại sao đưa ra mức 2.703 đồng (bằng 145% giá bán lẻ bình quân) và 2.889 đồng (bằng 155% giá bán lẻ bình quân), giá chưa có VAT.
Trong khi giá bán lẻ điện sinh hoạt bình quân hiện hành là 2.018 đồng/kWh, chỉ cao hơn giá bán lẻ điện bình quân chung của 4 biểu giá là 8% (2.018/1.864,44 đồng). Đây là mức giá đã bảo đảm bù đắp chi phí sản xuất và có lãi cho ngành điện rồi.
Vì vậy, quan điểm của tôi cần nhất quán nguyên tắc: Cải tiến nhưng không làm tăng giá bình quân hiện hành, nếu áp dụng chế độ một giá điện thì giá phải là 2.018 đồng/kWh, chứ không phải tăng giá lên như vậy.
Còn việc người dùng ít điện, giá thấp hơn giá bình quân phải kéo lên bằng giá bình quân thì sẽ bị thiệt. Người dùng nhiều điện có giá cao hơn giá bình quân phải hạ xuống bằng giá bình quân sẽ được lợi hơn so với biểu giá điện bậc thang.
So với biểu giá cũ thì chỉ những người dùng ở các bậc thang từ 0 - 200kWh được lợi vì giá giữ nguyên, còn từ bậc thang 201kWh trở lên thì người dùng có thể "thiệt đơn thiệt kép" do giá bán lẻ tăng so với biểu giá cũ, ý kiến của ông ra sao?
- Việc cải tiến biểu giá điện phải không làm tăng giá bán lẻ điện sinh hoạt bình quân, cũng tức là không làm tăng doanh thu ngành điện (nếu sản lượng điện không tăng và không có sự chuyển dịch trong tiêu dùng điện giữa các bậc so với trước).
Tuy nhiên, việc cải tiến theo hướng rút gọn giữa các bậc thì phải dồn bậc, sắp xếp lại mức giá gắn với tỉ trọng tiêu thụ điện của từng bậc, để bảo đảm giá điện bình quân là không tránh khỏi. Nhưng vẫn phục vụ được số đông người tiêu dùng có mức giá không bị xáo trộn.
Theo ông, khi chưa có thị trường bán lẻ điện, giá bán điện cho người tiêu dùng vẫn phụ thuộc vào việc tính toán giá điện bán lẻ của các Tổng công ty điện lực cho người tiêu thụ, thì thời điểm này đã phù hợp để áp dụng điện một giá chưa?
Tôi nghĩ trước mắt vẫn cần thiết áp dụng biểu giá điện bậc thang, chưa nên áp dụng một giá điện.
- Cảm ơn ông!
