Theo thống kê của các cơ quan chức năng, hiện toàn tỉnh Kiên Giang có khoảng hơn 25% số tàu cá có công suất lớn, đánh bắt xa bờ đã nằm yên trong bến nhiều tháng qua. Con số này có thể tăng lên trong thời gian tới nếu giá xăng dầu tiếp tục tăng cao như hiện nay.
Tuy nhiên, theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Kiên Giang nguồn lợi thủy sản hiện nay đang suy giảm nghiêm trọng, chưa có dấu hiệu phục hồi nên sản lượng khai thác đánh bắt đạt thấp. Nhiều chủ tàu kinh tế khó khăn, thiếu vốn, không đủ điều kiện vay vốn ngân hàng để đưa tàu ra khơi. Mặt khác, giá xăng dầu và những chi phí khác tăng khá cao so với những tháng cuối năm 2021 đã tác động bất lợi đến hoạt động nghề cá.
Ông Dương Tấn Tài, chủ doanh nghiệp kinh doanh dịch vụ vận tải và thu mua thủy sản tại xã Bình An, huyện Châu Thành cho biết: “Chưa năm nào mà tình trạng tàu nằm bờ nhiều đến như vậy. Mua bán thì ế ẩm, giá dầu thì tăng còn sản lượng đánh bắt lại giảm. Các loại hàng hóa, nhu yếu phẩm khác cũng tăng giá nên bà con càng đi đánh bắt càng lỗ. Ai còn sức thì thì làm cầm chừng hoặc là neo tàu vào bến nghỉ, không đi nữa”.
Thêm một khó khăn mà nghề cá phải đối mặt là thiếu nguồn lao động biển trầm trọng do nhiều người từ bỏ nghề biển. Một bộ phận ngư dân thiếu vốn sản xuất ban đầu, đang nợ ngân hàng và không còn được ngân hàng hỗ trợ vay vốn họ không còn tài sản thế chấp để vay. Đây cũng là lý do khiến nhiều tàu cá ngừng hoạt động, không còn khả năng ra khơi đánh bắt. Tàu cá nằm bến khiến ngành khai thác biển ở Kiên Giang bị ảnh hưởng, sản lượng sụt giảm. Trong những tháng đầu năm, sản lượng khai thác thủy sản của tỉnh giảm 3,8% so với cùng kỳ năm 2021.
Mặt khác, xăng dầu tăng giá liên tục làm cho chi phí mỗi chuyến biển tăng cao như hiện nay, sẽ dẫn đến nguy cơ khai thác hải sản trái phép. Vì một khi đưa tàu cá ra khơi thì ngư dân phải tìm mọi cách để đánh bắt có sản lượng, để đủ bù chi phí đã bỏ ra hay trả nợ, đóng lãi ngân hàng… Do đó, nhiều người sử dụng lưới dày đánh bắt với hình thức tận diệt, vi phạm vùng cấm khai thác, khu bảo tồn biển, bãi đẻ tự nhiên của các loài thủy sản, khai thác ven bờ, đánh bắt từ con nhỏ đến con to… dẫn đến suy kiệt nguồn lợi thủy sản tự nhiên ngày càng nghiêm trọng.
Hiện nay, các ngành chức năng của tỉnh Kiên Giang và các địa phương tiếp tục tuyên truyền các quy định về khai thác, bảo vệ và phát triển nguồn lợi thủy sản trên ngư trường; nâng cao ý thức cộng đồng ngư dân về bảo vệ, khôi phục và phát triển nguồn lợi thủy sản tự nhiên. Ngành chức năng cũng tăng cường tuần tra, kiểm tra, kiểm soát hoạt động khai thác thủy sản trên biển, nhất là các hành vi khai thác hủy diệt nguồn lợi thủy sản, xâm phạm vùng cấm đánh bắt và khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định...
Đồng thời, ngành thủy sản của tỉnh tổ chức thực hiện các giải pháp của dự án “Điều tra các nghề khai thác thủy sản vùng lộng và vùng ven bờ tỉnh Kiên Giang, đề xuất sắp xếp lại cơ cấu nghề khai thác tỉnh Kiên Giang” nhằm tổ chức lại hoạt động nghề cá của địa phương, tạo điều kiện phục hồi nguồn lợi thủy sản nhất là vùng ven bờ. Tiếp đến, thực hiện dự án điều tra nguồn lợi thủy sản và môi trường sống của các loài thủy sản làm cơ sở cấp phép hạn ngạch sản lượng thủy sản khai thác, đồng thời bảo vệ, bảo tồn loài thủy sản, bãi giống thủy sản và hệ sinh cảnh biển.
Tàu cá nằm bờ là một thực trạng buồn ở các làng biển thuộc tỉnh Kiên Giang. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến nguồn lợi kinh tế mà còn tác động xấu đến nhiều mặt đời sống xã hội. Đại tá Nguyễn Văn Thống, phó Chỉ huy trưởng Bộ đội Biên phòng tỉnh Kiên Giang cho biết: "Thời gian gần đây, giá xăng, dầu cao, hàng hóa phục vụ đi biển, giá nhân công cũng tăng, khai thác bị sụt giảm. Phía Bộ đội Biên phòng tỉnh Kiên Giang cũng đã phối hợp với Sở NNPTNT gặp gỡ, trao đổi với ngư dân để nắm bắt tâm tư, nguyện vọng, ghi nhận những ý kiến đề xuất làm cơ sở để kiến nghị lên các cấp, ngành tháo gỡ khó khăn cho ngư dân".
