Theo Hiệp định thương mại tự do Châu Âu (EU) - Việt Nam (EVFTA), Việt Nam được cấp hạn ngạch 80.000 tấn gạo/năm sang EU.
Ủy ban Châu Âu (EC) cho biết, EVFTA cam kết, mặt hàng gạo có hạn ngạch 80.000 tấn/năm được xuất sang EU gồm 20.000 tấn gạo chưa xay xát, 30.000 tấn gạo xay xát và 30.000 tấn gạo thơm.
Về thực thi hạn ngạch xuất khẩu 80.000 tấn gạo này, Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công thương) cho biết: Việt Nam không phân bổ hạn ngạch gạo, mà EU sẽ phân bổ trực tiếp cho các doanh nghiệp nhập khẩu phía họ. Với cơ chế phân bổ hạn ngạch này, những doanh nghiệp trong nước có đủ điều kiện xuất khẩu gạo sang EU cần liên hệ với doanh nghiệp EU được nhập khẩu gạo có hạn ngạch để giao dịch, chào bán, nhằm tận dụng hết số hạn ngạch nói trên.
Ông Trần Thanh Hải - Phó cục trưởng Cục Xuất nhập khẩu cho biết: Ngoài việc phải liên lạc với phía EU để có được hợp đồng xuất khẩu gạo, khai thác lượng hạn ngạch mà EU dành cho Việt Nam theo Hiệp định, riêng với gạo thơm, EVFTA yêu cầu phải có thêm xác nhận của chính quyền Việt Nam.
“Điều này làm phát sinh thêm một thủ tục hành chính, mà đã là thủ tục hành chính thì phải quy định ở mức Nghị định” – ông Hải lưu ý.
Bộ Công Thương cũng lưu ý, EC quy định các lô hàng gạo thơm khi xuất khẩu vào thị trường EU, để được hưởng thuế suất 0% theo hạn ngạch phải có giấy chứng nhận đúng chủng loại (Authenticity certificate) được cấp bởi cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam. Quy định xác nhận chủng loại gạo chỉ áp dụng với hạn ngạch miễn thuế, chứ không phải tất cả gạo của Việt Nam xuất khẩu sang EU.
Đối với các doanh nghiệp xuất khẩu gạo sang EU không có nhu cầu tham gia trong hạn ngạch miễn giảm thuế quan thì không cần phải có chứng nhận này và sẽ phải chịu mức thuế theo quy định.
Hiện tại, để đáp ứng yêu cầu của EC đối với xuất khẩu gạo, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang gấp rút hoàn thiện, trình Chính phủ ban hành nghị định về các thủ tục hành chính cho xuất khẩu gạo sang EU được hưởng hạn ngạch thuế quan.