Chờ đợi hoàn thiện hướng dẫn
Ngày 15.9.2020, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 109/2020/NĐ-CP cho phép các doanh nghiệp sản xuất, lắp ráp ôtô con trong nước, được gia hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt.
Theo đó, với số thuế tiêu thụ đặc biệt, phát sinh của kỳ tính thuế tháng 3.2020 nộp chậm nhất là ngày 20.9.2020, tháng 4.2020 chậm nhất vào ngày 20.10.2020, tháng 5.2020 chậm nhất vào ngày 20.11.2020. Các tháng 6, 7, 8, 9 và 10 nộp chậm nhất vào ngày 20.12.2020.
Ngay sau khi Nghị định 109 ban hành, Tổng cục Thuế đã có công điện gửi Cục Thuế các tỉnh, thành phố trên cả nước, yêu cầu kịp thời triển khai thực hiện gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt, đối với ôtô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước, theo quy định mới, để tiếp tục tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, hỗ trợ đối tượng bị ảnh hưởng bởi dịch COVID-19.
Trước đó, ngày 29.5.2020 Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 84/NQ-CP, về các nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ khó khăn sau dịch COVID-19, đồng ý giảm 50% lệ phí trước bạ khi đăng ký ôtô trong nước đến hết năm 2020; cho phép gia hạn thời hạn nộp thuế tiêu thụ đặc biệt đối với ôtô sản xuất hoặc lắp ráp trong nước phát sinh từ tháng 3.2020. Thời gian gia hạn không muộn hơn ngày 31.12.2020.
Vậy nhưng phải tới 15.9.2020, Nghị định 109/2020/NĐ-CP mới được ban hành. Theo các doanh nghiệp ôtô, nghị định ra đời sau Nghị quyết 84/NQ-CP ban hành gần 4 tháng.
Ông Nguyễn Trung Hiếu, Trưởng Tiểu ban chính sách, Hiệp hội các nhà sản xuất ôtô Việt Nam (VAMA) cho biết, theo quy định, thuế tiêu thụ đặc biệt với ôtô sau khi bán phải nộp ngay. Thuế phát sinh trong tháng 3.2020, doanh nghiệp sẽ phải nộp trước ngày 20.4.2020 và cứ tiếp tục như vậy với các tháng sau. Do không có hướng dẫn cụ thể, phải chờ soạn thảo Nghị định, nên các Cục thuế địa phương vẫn thu và doanh nghiệp vẫn phải nộp như bình thường. Mục đích của việc giãn thuế, giúp cho DN duy trì dòng tiền, trong lúc gặp khó khăn về sản xuất kinh doanh, do dịch COVID-19 gây ra.
Giãn chứ không giảm
Một chuyên gia về thuế từ Tổng cục Thuế khẳng định khó có thể giảm bởi vì thuế Tiêu thụ đặc biệt chỉ được gia hạn, số tiền thuế vẫn sẽ nộp vào chu kỳ sau. Chính sách giãn nộp chỉ giảm áp lực cho doanh nghiệp chứ không bỏ nghĩa vụ cho doanh nghiệp.
Cũng theo lời của một chuyên gia về thuế từ Học viện Tài chính, với việc giãn hoãn thuế, chắc chắn các hàng hóa bán ra chịu mức thuế suất đó sẽ không giảm tương ứng theo tỉ lệ. Theo phân tích, các nghĩa vụ thuế của doanh nghiệp nộp ở các chi cục thuế hiện nay cũng không quy định giảm thuế lên sản phẩm của doanh nghiệp và cơ quan thuế cũng bắt buộc doanh nghiệp giảm giá trên sản phẩm. Chính vì vậy, cơ hội giảm giá xe là rất khó, trừ trường hợp doanh nghiệp cảm thấy dễ thở hơn, đỡ áp lực hơn về thuế, bán giá sản phẩm rẻ ra thị trường nhằm tri ân hoặc bán hàng tồn đọng, đẩy doanh số cho kịp năm tài chính.
Hiện, thuế Tiêu thụ đặc biệt đánh vào người mua hàng cuối cùng một sản phẩm, sắc thuế này vẫn được đánh cho nhiều mặt hàng không khuyến khích mua sắm hoặc đánh vào mặt hàng nào đó để định hướng tiêu dùng: Thu của người giàu và là nguồn bổ sung ngân sách lớn.
Thuế Tiêu thụ đặc biệt hiện nay vẫn được thu trước từ doanh nghiệp, sau đó doanh nghiệp cân đối mức thuế và tính giá bán sản phẩm ra thị trường. Thực chất của việc thu thuế tiêu thụ đặc biệt nhằm hạn chế người dân sử dụng ôtô và thu thuế của người có kinh tế khá giả, sử dụng ôtô.
Theo các doanh nghiệp, việc giãn thuế tiêu thụ đặc biệt không giúp cho giá ôtô giảm. Bởi doanh nghiệp chỉ được lùi thời hạn nộp vào chu kỳ sau, chứ không được miễn và vẫn phải nộp đầy đủ. Giá xe ôtô chỉ có thể giảm khi thuế giảm. Mới đây, Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân đề xuất giảm 30% thuế thu nhập doanh nghiệp cho tất cả các doanh nghiệp năm 2020, thay vì chỉ áp dụng với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm 2020 không quá 200 tỉ đồng.
Chia sẻ với Lao Động về vấn đề này PGS.TS Đinh Trọng Thịnh (chuyên gia tài chính) thẳng thắn nhìn nhận đề xuất này là không hợp lý. Mục đích đề xuất này là giảm thuế thu nhập cho các DN, nhưng khi nhìn lại với thực tế thì rõ ràng có một động cơ khác. Vị PGS.TS này phân tích, thứ nhất trên thực tế có nhiều doanh nghiệp không có hoạt động để phát triển doanh thu nên không có cơ sở nào để nộp thuế.
Rõ ràng trong nền kinh tế khó khăn, ngân sách cũng đang gặp khó nên các doanh nghiệp phải nỗ lực, phải thể hiện được sức bật của mình để vượt qua giai đoạn khủng hoảng này.
Trước đó, đánh giá tác động của dự thảo Nghị định quy định chi tiết thi hành Nghị quyết của Quốc hội về giảm thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp và tổ chức khác. Theo đó, giảm 30% số thuế TNDN phải nộp của năm 2020 đối với trường hợp doanh nghiệp có tổng doanh thu năm 2020 không quá 200 tỉ đồng. Bộ Tài chính cho biết, dự kiến sẽ giảm thu ngân sách nhà nước (NSNN) của năm 2020 khoảng 23.000 tỉ đồng.
